Per persoon gebruiken we gemiddeld 150 kilo papier en karton per jaar. Of het nu gaat om een boek of wc-papier: je bespaart waardevolle grondstoffen door minder papier te gebruiken. Dat kan bijvoorbeeld door slimmer te printen op kantoor en thuis reclamedrukwerk te weigeren.
Papier is juist een bijzonder duurzaam product. Het wordt gemaakt van hout, een natuurlijk en hernieuwbaar materiaal. Wanneer jonge bomen groeien, absorberen ze CO2 van de atmosfeer. Bovendien blijft papier zijn hele levensduur koolstof opslaan.
Kijken we naar het volume van één boom, dan kunnen daarvan ongeveer 60.000 vellen A4 worden gemaakt. Hoe zit dat? Een boom levert circa 300 kilo papier op.
Toch staan we weinig stil bij hoe papier gemaakt wordt en wat er mee gebeurt nadat we het weggooien. In China worden jaarlijks 10.000 bomen gekapt om wenskaarten van te maken [3]. Wereldwijd worden elk jaar naar schatting 15 miljard bomen gekapt [4].
6.700 bomen
Maar de website papierenkarton.nl schat dat één boom ongeveer 60.000 A4'tjes kan leveren. (Met de terechte toevoeging: 'Let wel, dit is een heel algemeen rekenvoorbeeld en geldt voor papier dat is gemaakt van verse houtvezels. ') Voor 400 miljoen printjes zijn dus bijna 6.700 bomen nodig.
De papier-, pulp- en kartonindustrie is een energie-intensieve sector met een hoog waterverbruik. Om één vel A4-papier te maken, is gemiddeld zo'n 10 liter water nodig.
U kunt in uw berekening uitgaan van de volgende gegevens: per 1000 liter container kunt u ongeveer 1 m3 papier kwijt. In gewicht staat dit gelijk aan zo'n 0,8 kilogram papier. Bij twijfel over welk formaat container geschikt is voor uw bedrijf, vindt u onderaan dit artikel onze contactgegevens.
Voor niet geïntegreerde productie (virgin vezels): 8,7 GJ per ton geproduceerd papier. Voor geïntegreerde productie (gerecyclede vezels): 8,8 GJ per ton geproduceerd papier.
Sinds 1990 is er wereldwijd zo'n 178 miljoen hectare aan bos verdwenen, oftwel 4,2 procent van al het bos. De ontbossing wordt deels tegengegaan door het planten van nieuwe bomen. Als er evenveel bomen bijkomen als er worden gekapt (voor gebruik van bijvoorbeeld hout of papier), komt de ontbossing tot stilstand.
Papier als verpakking
Verpakkingspapier bestaat in Nederland voor ongeveer 86% uit gerecyclede papiervezels. Omdat papier van een hernieuwbare grondstof gemaakt is, namelijk hout, heeft het minder klimaatverandering tot gevolg dan plastic.
Inpakpapier, kadopapier, pakpapier of geschenkpapier
In het buitenland wordt ook veel inpakfolie gebruikt.
“Van één boom is ongeveer 45 kilo wc-papier te maken,” valt te lezen in Vrij Nederland. Dit betekent dat er welgeteld jaarlijks 1.555.555 bomen tegen de vlakte gaan door onze onzekerheid. Om even te illustreren hoeveel bomen dat zijn: het Amsterdamse Bos heeft er zo'n 200.000.
Wc-papier wordt gemaakt van oud papier. Maar omdat het oude papier nog hard en stug is, wordt het eerst geweekt in heet water en vervolgens gezeefd en geperst.
Kranten, folders, enveloppen, wc-rolletjes en kartonnen dozen: het mag allemaal bij het oud papier. Papier kan goed gerecycled worden tot nieuw papier.
Papier lijkt een milieuvriendelijker verpakkingsmateriaal dan plastic. Een kilo papier veroorzaakt minder broeikasgassen dan een kilo plastic en de grondstof (hout) is bovendien hernieuwbaar. Maar voor papier heb je wel productiebossen nodig en die nemen veel ruimte in.
Grappig genoeg hebben de Scandinavische Faröer Eilanden het minste percentage bos. De eilanden staat op nummer één in de lijst minst bosrijke landen. IJsland staat in die lijst op nummer vijf. Ook zijn er vier landen die helemaal geen bos hebben: San Marino, Qatar, Groenland en Oman.
Suriname is het bosrijkste land ter wereld met 93% bebossing en een lage ontbossingsgraad, ookwel een High Forest, Low Deforestation (HFLD) land genoemd. Suriname behoort hiermee tot een heel kleine groep van landen, die zich kenmerken vanwege deze hoge bosbedekking en lage ontbossingsgraad.
Maar je kan natuurlijk ook kijken naar het aantal natuurgebieden in een land. Dan voert Duitsland de lijst aan, met maar liefst 17.654 aangewezen natuurgebieden. Met iets meer dan 15.000 gebieden volgt Zweden en daarna komt Zwitserland met iets meer dan 10.000 plekken die als beschermd natuurgebied zijn aangewezen.
De uitstoot van papier
De cijfers liegen er niet om, ontdekte ik: de papierindustrie heeft een enorme CO2-uitstoot, namelijk zo'n 7 procent van de totale jaarlijkse mondiale uitstoot. Dat is bijna drie keer meer dan die van luchtvaart (2,5 procent).
Volgens de brancheorganisatie CEPI bedraagt de gemiddelde CO2-uitstoot van papierproductie binnen Europa ongeveer 400 gram per kilo papier (2018).
De gemiddelde hoeveelheid water die wordt gebruikt om één vel A4-papier te maken, is echter zo'n 10 liter.
G/m² (gram per m²) is de standaard term om te bepalen hoe dik & zwaar papier is. Kies je voor een 300 g/m². wordt hiermee bedoelt dat 1m2 300 gram weegt, een A4 vel op deze dikte weegt dan 18.71 gram. Door te spelen met een dik of dun papier en papiersoort kun je het document een geheel eigen touch geven.
De verhouding tussen de dikte van het papier, uitgedrukt in micron (= 0,001 mm), en het gramgewicht (g/m²) wordt 'opdikking' genoemd. Bijvoorbeeld: een 90 grams papiersoort met een dikte van 198 micron heeft een opdikking van 198 : 90 = 2,2.