Elke vrouw heeft twee eileiders. Die zorgen voor het transport van zaadcellen en bevruchte eicellen. Beide eileiders zitten aan een kant vast aan de baarmoeder en baarmoederholte en hebben aan de andere kant een vangarmpje.
De twee eierstokken (ovaria) behoren tot de vrouwelijke geslachtsorganen en liggen links en rechts naast de baarmoeder in het bekken.
De eileiders hebben als taak het vervoeren van eicellen en zaadcellen. Elke cyclus komt er in de eierstokken een eicel tot rijping. Daarnaast maken de eierstokken geslachtshormonen.
Nog maar 1 eierstok over
Wanneer de arts tijdens de operatie 1 eierstok verwijdert en je baarmoeder nog intact is, kun je nog spontaan zwanger worden.
Eicellen worden al voor de geboorte aangemaakt in de eierstokken. Je wordt geboren met ongeveer 1 miljoen eicellen. Vanaf dan sterven jaarlijks ongeveer 10.000 eitjes af. Tegen de puberteit blijven er nog zo'n 400.000 over.
Als een van de twee eileiders goed is kun je mogelijk spontaan zwanger worden. Zijn beide eileiders aangedaan, dan zijn je kansen veel kleiner.
Hoewel de vruchtbaarheid van de vrouw snel afneemt vanaf eind dertig, betekent dat niet dat een zwangerschap onmogelijk is rond haar 50ste. Er kan van tijd tot tijd en heel onregelmatig nog een eicel vrijkomen uit de eierstokken.
Een sterilisatie van de vrouw heeft geen invloed op de hormoonhuishouding, menstruatie, seksuele gevoelens of de overgang.
Bij een sterilisatie worden de eileiders afgesloten. Zo kunnen zaadcellen de eicel uit de eierstok niet bereiken en bevruchten. Een zwangerschap is dan niet meer mogelijk. Slechts bij zeer grote uitzondering worden vrouwen na een sterilisatie toch zwanger.
Het weghalen van de eierstokken en eileiders verlaagt het risico op eierstokkanker. Er is altijd een risico, omdat er heel soms eierstokkanker van het buikvlies ontstaat. Dit heeft namelijk hetzelfde soort weefsel als de eierstokken. Het risico hierop is 1 tot 2 procent.
Over het algemeen is het advies om de eerste 6 weken na de operatie geen gemeenschap (vrijen) te hebben, zodat het wondgebied goed kan genezen. Er is niets op tegen om al eerder seksueel opgewonden te raken of te masturberen. De eerste tijd na de operatie hebben de meeste vrouwen minder zin in vrijen.
Na de operatie
U zult merken dat uw conditie achteruit is gegaan. Daarnaast kunt u zich moe voelen. Dit komt door de narcose, het mogelijke bloedverlies en de operatie op zich. De herstelperiode duurt minimaal twee weken, afhankelijk van het verloop van de operatie.
Na een laparoscopische sterilisatie worden 2 tot 5 per 1.000 vrouwen zwanger. Soms gaat het ringetje of de clip van de eileider af, ook als deze goed is geplaatst. De eileiders kunnen soms weer aan elkaar groeien en opnieuw een doorgang maken. De gynaecoloog kan de eileiders dichtbranden.
Het aantal vrouwen van 35 jaar en ouder dat zwanger is of van plan is zwanger te worden, is nog nooit zo hoog geweest. Medisch gesproken hebben we het over een late zwangerschap vanaf 38 jaar oud. Maar op 35-jarige leeftijd zijn de eicellen, net als de rest van je lichaam, al onderhevig aan een verouderingsproces.
Het transport van de eicel vanuit de eierstok naar het middelste, bredere deel van de eileider (ampulla) gebeurt in minder dan zeven uur. Nadien blijft de eicel ongeveer 72 uur in de ampulla en is gedurende 24 uur na de eisprong bevruchtbaar.
Die beginvoorraad van oöcyten, de eicelvoorraad of ovariële reserve, wordt tijdens het intra-uteriene leven opgebouwd (tijdens de groei van de baby in de baarmoeder) en krimpt daarna gestaag tot aan de menopauze. Tijdens het leven van een vrouw eindigen slecht 300 tot 400 follikels in een eisprong.
Bij één afgesloten eileider is de vruchtbaarheid verminderd, maar is er veelal nog voldoende kans om spontaan zwanger te raken. Dit hangt mede af van de overige omstandigheden, zoals de leeftijd van de vrouw en kwaliteit van het zaad.
Een sterilisatie van de vrouw is een operatie. Ook is het voordeel van een sterilisatie van de man dat het sperma kan worden gecontroleerd of de man ook echt onvruchtbaar is. Sterilisatie van de man is de betrouwbaarste anticonceptie, ook betrouwbaarder dan een sterilisatie van de vrouw.
Op een echo via de vagina of buik kun je geen eileiders zien, maar soms wel het vocht dat in een eileider kan zitten (hydrosalpinx). Om goed te kunnen bepalen wat er aan de hand is, is een kijkoperatie nodig.
Het weghalen van de eierstokken en eileiders verlaagt het risico op eierstokkanker. Er is altijd een risico, omdat er heel soms eierstokkanker van het buikvlies ontstaat. Dit heeft namelijk hetzelfde soort weefsel als de eierstokken. Het risico hierop is 1 tot 2 procent.
De arts haalt de eierstokken en eileiders via de instrumenten die in de buik zitten naar buiten. Dit gebeurt via het sneetje waar de instrumenten door naar binnen zijn gegaan. De duur van de operatie varieert van een half uur tot anderhalf uur.
Open eileiders zijn nodig om zaadcellen vanuit de vagina en de baarmoeder naar de eierstok te vervoeren en een eventueel bevruchte eicel weer naar de baarmoeder terug te brengen. Bij één afgesloten eileider is de vruchtbaarheid verminderd, maar is er nog voldoende kans om spontaan zwanger te raken.
Gemiddeld zijn vrouwen met 50 of 51 jaar voor het laatst ongesteld. Daarom kunt u met 52 jaar stoppen met voorbehoedmiddelen. De kans op zwangerschap is dan heel klein.
De overgang en vruchtbaarheid
Zoals hierboven genoemd, weet je pas zeker dat je niet meer vruchtbaar bent als je een jaar geen menstruatie hebt gehad. Bij het gebruik van anticonceptie met hormonen is het moeilijk vast te stellen of je nog een eigen menstruatiecyclus hebt.
Vanaf je dertigste daalt die kans gestaag en tussen je 35 en 37 jaar heb je nog maar de helft zoveel kans om zwanger te raken, tussen je 38ste en je 40ste nog maar een vierde. Hoe ouder je wordt, hoe langer je dus moet wachten eer je zwanger wordt.