Hoe zien moedervlekken eruit ? We zien op de huid bruine of zwarte vlekjes, meestal vlak, maar ook wel eens verheven of duidelijk bol, hobbelig of deels gesteeld. Er bestaan ook lichte, bijna huidkleurige moedervlekken; deze zijn meestal wat boller van vorm.
ABCDE-regel voor melanoom
Border/rand: de vlek of moedervlek heeft een onregelmatige grillige rand. Color/kleur: de vlek of moedervlek verandert van kleur of heeft verschillende kleuren. Diameter: de vlek of moedervlek is groter dan 5 millimeter. Evolving/evolutie: de vlek of moedervlek jeukt, bloedt of verandert.
Een gezonde moedervlek heeft gelijkmatige grenzen. Dit betekent dat de randen schoon zijn en cirkelvormig of ovaal. Gezonde moedervlekken hebben allemaal dezelfde kleur, meestal bruin. Een ongezonde moedervlek kan zwart zijn of veel verschillende kleuren hebben.
Let op atypische moedervlekken
Een (moeder)vlek is verdacht als deze een of meer van de volgende eigenschappen heeft: Asymmetrie: de vlek is niet symmetrisch in kleur of vorm. Border: de vlek heeft een onregelmatige, grillige rand. Color: de vlek verandert van kleur of heeft verschillende kleuren.
Een melanoom op tijd herkennen is belangrijk. Meestal verschijnt er plotseling een lichtbruine, donkerbruine of rode vlek op je huid die snel groeit. Deze vlek lijkt in het begin vaak op een moedervlek, maar valt vaak op door een snelle groei, een grillige vorm of meerdere kleuren.
Onrustige moedervlekken Een onrustige moedervlek is onregelmatiger van vorm en kleur, dat wil zeggen verschillende tinten bruin naast elkaar in dezelfde moedervlek. Vaak is er ook sprake van een roodachtige verkleuring, meestal in de rand.
Controleer op ruwe bultjes, wondjes en bruine plekken
nieuw ontstane rood-roze bultjes, soms met een ruwe korst erop. wondjes die niet goed genezen. bruine moedervlekken of bultjes die van vorm veranderen of meerdere kleuren krijgen (zoals bruin, zwart, rood, paars, blauw)
Ook een snelle verandering op de huid, een donkergrijs of donkerblauw 'bobbeltje' in de moedervlek, een nieuwe gepigmenteerde band onder de nagel of iets wat onder de nagel groeit, is een reden om een arts te consulteren.
Bij de vroegdiagnostiek van melanomen inspecteert de huisarts de huidafwijking op kenmerken die op maligniteit kunnen wijzen. Hierbij komen veel kenmerken uit de klinische diagnostiek van AN aan bod, die men echter anders moet wegen: Asymmetrie: grilligheid van vorm pleit voor een melanoom.
Een moedervlek mag niet van kleur of kleursamenstelling veranderen. Bij een melanoom zien we vaak verschillende tinten, bruin, zwart, wit, blauw of rood. Wanneer de vlek groter wordt dan 6 mm in doorsnee is het vaak verdacht. Dit is echter een erg arbitraire grens.
Een melanoom is een vorm van huidkanker die ontstaat uit pigmentcellen (melanocyten). Pigmentcellen komen vooral voor in de huid. In groepjes bij elkaar vormen zij een moedervlek. Bij een melanoom verandert een groep pigmentcellen in kankercellen.
Soms ziet men daarin kleine bloedvaatjes, en op den duur ontstaat in het midden een kratertje met daarom heen een rand, die een parelachtige glans heeft. Dit kratertje kan incidenteel ontstoken raken, het gebied is dan wat nattig en er ontwikkelt zich een korstje op dat er makkelijk af te halen is.
Denk aan plekjes die binnen korte tijd ontstaan, bloeden, jeuken, een korstje hebben, of veranderen van vorm of kleur. Onderzoek je lichaam regelmatig op vreemde plekjes, bultjes of veranderende moedervlekken.
Voor de puberteit komt het melanoom uiterst zelden voor. Daarna kan het op elke leeftijd ontstaan, maar meestal bij mensen die tussen de 30 en 60 jaar oud zijn. Het aantal patiënten met een melanoom is de laatste vijftien jaar sterk toegenomen, mogelijk vanwege een toegenomen blootstelling aan ultraviolette straling.
Diameter (doorsnede)Moedervlekken tot 6 mm zijn meestal onschuldig, een moedervlek groter dan 6 mm in doorsnee is een reden om op te letten. De grootte alleen is echter niet genoeg om op te varen.
Dit worden ook wel zonnevlekken of levervlekken genoemd. In medische termen 'zonne-lentigo', pigmentaties veroorzaakt door een combinatie van genetische en blootstelling aan de zon. Ze verschijnen vaak op de rug van de handen en het gezicht, maar nooit op zon-beschermde gebieden zoals de billen.
Wat is de overleving van melanoom? Gemiddeld zijn 10 jaar na de diagnose nog 90 van de 100 mensen in leven. Let op: dit zijn gemiddelde cijfers voor alle mensen met deze soort kanker. Jouw vooruitzichten kunnen anders zijn dan het gemiddelde.
Dit is de meest voorkomende vorm van het melanoom. In ongeveer 75% van alle gevallen van melanoom betreft het de superficieel spreidende vorm. Zoals de naam al zegt groeit deze vorm eerst in horizontale richting voordat het de diepte in gaat. Dit groeiproces kan maanden tot enkele jaren duren.
Ga er altijd mee naar de huisarts! Hij of zij kan je doorverwijzen naar een dermatoloog zodat de moedervlek goed onderzocht kan worden.
Er bestaan nog geen officiële richtlijnen hoe vaak medische controle plaats zou moeten vinden. De controlefrequentie hangt af van de genoemde risicofactoren. Veelgebruikte controleschema's zijn halfjaarlijks of jaarlijks. Er bestaat een methode om via zelfonderzoek verdachte moedervlekken op te sporen.
Voor het verwijderen van goedaardige moedervlekken uit cosmetisch oogpunt, kunt u terecht op het cosmetisch spreekuur van de dermatoloog. Er is geen medische reden om een goedaardige moedervlek te verwijderen. Maar moedervlekken die goedaardig zijn kunnen soms wel als ontsierend worden ervaren.
Gewone moedervlekken hebben meestal een bruine kleur. Ze kunnen vlak, maar ook bol of hobbelig zijn. Ze kunnen in grootte, vorm of kleur nogal van elkaar verschillen. Kenmerkend is dat de vorm en kleur regelmatig zijn.
Dat is niet meteen reden tot zorgen. Soms jeukt de huid rondom een moedervlek en kunt u niets anders doen dan eraan krabben. Door het krabben kan de moedervlek opengaan en een beetje gaan bloeden.