Dat zijn de zogenaamde neurotransmitters, die zorgen voor emoties, eetlust en concentratievermogen. Enkele van deze neurotransmitters, namelijk serotonine en noradrenaline, werken in op de stemming. Bij depressie zie je vaak een te lage concentratie van deze stoffen in de hersenen.
Neurotransmitters en depressie
Bij het ontstaan van een depressie zijn vooral serotonine, noradrenaline en dopamine van belang. In bepaalde delen van de hersenen zou er bij depressie een tekort optreden van deze neurotransmitters.
Uit onderzoek blijkt dat een tekort aan vitamine D het serotoninegehalte in de hersenen wordt verlaagd. Een serotoninetekort kan zelfs leiden tot depressie. Uit meerdere onderzoeken blijkt het verband tussen een tekort een vitamine D en het humeur. Het sterkst is het verband bij ouderen.
Ook in de hersenen zijn fysieke veranderingen terug te vinden. De discussie gaat of dit nu oorzaak of gevolg is; wel wijst onderzoek uit dat bij een depressie de balans tussen neurotransmitters in de hersenen verstoord is. Tevens zijn er aanwijzingen dat het gehalte aan stresshormonen, zoals cortisol, verhoogd is.
In de overgang verandert het lichaam doordat de eierstokken minder hormonen oestrogeen gaan produceren. De hormonen moeten in die periode een nieuw evenwicht zoeken. Dat zorgt voor allerlei symptomen en klachten en kan ook zorgen voor depressieve klachten.
Beweeg regelmatig: wandelen, sporten en bewegen lijkt misschien geen aantrekkelijk idee als je somber bent, maar het is bewezen dat sporten helpt wanneer je depressief bent. Blijf leuke dingen doen: leuke dingen blijven doen met vrienden of familie is erg belangrijk als je depressief bent.
Te weinig oestrogeen kan vooral in de overgang voorkomen en dit kan een lange lijst van klachten geven: opvliegers, watten in het hoofd, stemmingswisselingen, depressieve klachten, laag libido, botontkalking, pijnlijke gewrichten en slaapproblemen, om er enkele te noemen.
Angst en paniekaanvallen: Serotonine draagt bij aan het reguleren van de stemming. Een verlaagde hoeveelheid aan serotonine kan niet alleen leiden tot depressieve gevoelens, maar kan ook een verhoogde mate van paniek en angst veroorzaken. Bovendien kan dit gepaard gaan met fobieën en obsessieve gedachten.
Verhoogde cortisolwaarden vormen een biologische kwetsbaarheid voor het ontwikkelen van depressie. Een hogere waarde van het stresshormoon cortisol bij patiënten in de ochtend wijst mogelijk op een biologische kwetsbaarheid voor depressie en angst en een lagere ochtendwaarde op een grotere kans op een chronisch beloop.
Een magnesium tekort kan ten grondslag liggen aan stress, depressie en andere aandoeningen van de stemming en gevoelens. Bovendien verbruikt het lichaam meer magnesium in geval van stress. Het kan daarom lonen om met een magnesiumsupplement, specifiek magnesium tauraat, je stress of depressie te lijf te gaan.
Niet alleen suiker, maar ook andere voedingsmiddelen vergroten de kans op een depressie. Mensen die veel worsten, croissants, gebakken aardappelen, friet en ander bewerkt voedsel eten hebben 41 procent meer kans op het ontwikkelen van een depressie.
Zo kun je bij een dopamine tekort moeilijker bewegen, verlies je je zin in seks, heb je moeite met (vooruit) denken en is de kans groot dat je om de twee minuten in een huilbui uitbarst omdat je je emoties niet meer onder controle kunt houden. In ernstige gevallen gaat het tekort zelfs richting depressie.
De meest voorgeschreven geneesmiddelen zijn tegenwoordig medicijnen die de heropname van serotonine in neuronen voorkomen: de zogenaamde SSRI's of selectieve serotonineheropnameremmers. Ze staan bekend onder de namen Sertraline, Citalopram en Fluoxetine.
Serotonine wordt bijvoorbeeld door de hersenen gebruikt voor stemming, eetlust, geheugen, slaap of lichaamstemperatuur. De neurotransmitter dopamine is erg belangrijk bij beloning, plezier en beweging.
Serotonine staat bekend als hét gelukshormoon. Dit komt omdat er een sterk verband is tussen de hoeveelheid serotonine in je lichaam en je gemoedstoestand. Bij mensen die redelijk veel serotonine aanmaken hebben van nature veel zelfvertrouwen en tevredenheid over zichzelf.
Mocht het je alsnog niet lukken om voldoende tryptofaan binnen te krijgen, overweeg dan aan het begin van je thuiswerkdag supplementen te nemen die de aanmaak van serotonine stimuleren: L-Tryptofaan, 5-HTP, Visolie, Niacine, Melatonine, Vitamine B6, Vitamine B3, Magnesium, Passiebloem of Sint-janskruid.
De middelen amitriptyline, escitalopram, mirtazapine, paroxetine, venlafaxine en vortioxetine zijn het meest effectief. Fluoxetine, fluvoxamine, reboxetine, en trazodon scoorden het laagst op effectiviteit. De meerderheid van de meest effectieve antidepressiva zijn niet meer onder patent en generiek verkrijgbaar.
Het duurt bijna twee maanden voordat de serotonine-emmer weer helemaal is aangevuld.
Oestrogeen wordt dus onder andere aangemaakt in je eierstokken en vetcellen, maar kan ook uit je voeding worden gehaald. Dit wordt plantaardig oestrogeen, of fyto-oestrogeen, genoemd. Je vindt fyto oestrogeen onder andere in sojaproducten en diverse groenten, zoals asperges en broccoli.
Progesteron is een vrouwelijk geslachtshormoon.
Een progesteron tekort zorgt mogelijk voor een kortere luteale fase, waardoor de menstruatiecyclus verstoord raakt. Progesteron tekort symptomen zijn onder andere PMS klachten, onregelmatige of uitblijvende menstruatie, verhoogde stress, prikkelbaarheid en angst.
Testosteron is bij zowel mannen als vrouwen het belangrijkste hormoon op het vlak van seks. Het stimuleert namelijk het seksueel verlangen.