Meer dan 150 miljoen jaar oud Deze fossiele exemplaren komen uit het Jura tijdperk en zijn tussen de 150 en 200 miljoen jaar oud. De zee egels zijn gevonden in Madagaskar.
Een particulier heeft een fossiele (versteende) zee-egel aan het museum geschonken. Vermoedelijke ouderdom 70 miljoen jaar.
Geraakt door een zee-egel
Het doet behoorlijk pijn, vooral door het gif dat zich op de stekels kan bevinden. De stukjes stekel kun je het beste verwijderen met een pincet. Soms kun je met een naald ook nog wel wat bereiken. Let wel op, want je breekt de stukjes snel af in nog meer kleine stukjes.
Kuit van zee-egels kost meer dan 200 euro per kilo.
Het eetbare gedeelte is de kuit, die je heel voorzichtig moet verwijderen. Zee-egelkuit wordt meestal rauw gegeten, maar kan ook gekookt worden.
De zee-egel is een luxeproduct in de gastronomie. Het zijn de gonaden, de eierstokken, van het dier die we eten. Deze hebben een licht geel tot oranje bruine kleur en zijn nootachtig en licht leverachtig van smaak.
Vossen en dassen vinden het lastig om een opgerolde egel te pakken, maar soms lukt het wel. Grote roofvogels, zoals sperwers en uilen, hebben er minder moeite mee. Bovendien zijn die lastiger te horen en te ruiken. De grootste vijand van de egel is de mens.
Dat zee-egels steken, maakte menig duiker al eens mee. Er bestaan allerlei middeltjes om de stekels kwijt te raken, bijvoorbeeld eruit peuteren, uitsnijden of gewoon laten zitten tot ze weg zijn. Onderstaand verhaal biedt een heel bijzondere, maar effectieve oplossing.
De zeeotter
Hij heeft een voorkeur voor zee-egels, die hij gemakkelijk kan vangen en die veel calorieën bevatten. Daar waar de zeeotter aanwezig is, eet hij zoveel zee-egels dat de populatie van die ongewervelden klein blijft. Maar zonder zeeotters neemt het aantal zee-egels toe.
Het gemiddelde aantal jongen dat een vrouwtje krijgt is vijf (maar kan variëren van twee tot wel tien). Egelbaby's worden kaal en blind geboren.
De egel heeft voor de mens een hoge aaibaarheidsfactor. Toch houdt het dier niet van aanrakingen. Dan trekt het zijn snuit in en verandert in een 'hondsegel'. Hoe hoger de aaibaarheidsfac-tor, des te meer is de mens bereid iets voor het dier te doen.
In principe moet men zee-egels met hun lange stekels nimmer aanraken met blote handen. Dit geldt natuurlijk evenzeer voor de tropische soorten met korte stekels zoals Toxopneustes of Asthenosoma. Zelfs met dikke leren handschoenen kan men toch nog steken oplopen.
Een aantal keer per nacht is de egel actief, hij slaapt ongeveer 18 uur. De egel is niet de hele nacht actief. Zijn eerste actieve periode bij het vallen van de avond duurt zo'n 3 uur.
Wanneer je op een zee-egel, schelp, zeester of steenvis trapt kan dit hevige klachten geven, zoals pijn, zwelling, flauwvallen. Ook als je geraakt wordt door een rog. Dompel het aangedane lichaamsdeel 30-90 minuten in zo heet mogelijk water >40° <50°. Voorkom brandwonden door te heet water!
Als je met je voet in een zee-egel bent gaan staan, hoef je in principe niet naar een dokter. Bezoek de huisarts wel wanneer je andere klachten krijgt, zoals infecties, kortademigheid en pijn bij het ademen. Ook wanneer je stekels in je handen hebt, is het raadzaam om een arts te bezoeken.
Als de jongen al groter zijn, verplaatst de moeder het nest doorgaans door de jongen bij hun nekvel te grijpen en één voor één naar een veiliger plek te brengen. Egels kunnen maximaal tien jaar oud worden, maar meestal worden ze niet ouder dan een jaar of vijf.
Egels produceren vooral in de paartijd de meeste geluiden. Ze zijn in die tijd ook het meeste actief en maken dan een snuivend blazend tot snurkend geluid. Hiermee geven ze aan dat ze zich gestoord maar niet bedreigd voelen. Dan blazen en puffen ze als een stoommachine.
Geef nooit melk!Egels zijn niet in staat dit te verwerken en kunnen hier ernstige diarree van krijgen.Wees ook voorzichtig met kattenmelk, pindakaas, pinda's en rozijnen. Om te voorkomen dat andere dieren (katten, vogels e.d.) het voer opeten kun je een speciaal egelvoerhuis maken.
Zeven- tot achtduizend stekels beschermen de egel tegen hun vijanden: dassen, vossen, honden en roofvogels. Toch zitten stekels soms ook in de weg. Bij de paring leggen vrouwtjes de stekels plat.
Om comfortabel over het strand te lopen kun je waterschoenen dragen. Daarnaast bieden ze ook bescherming tegen bijvoorbeeld takken, keien in een rivier, scherpe rotsen, zee-egels of andere zeedieren. Met waterschoenen aan je voeten kun jij zorgeloos genieten op het strand!
Vochtig en calorierijk voedsel zoals hondenvoer of roerei zijn prima opties. Completeer de maaltijd met een bakje vers water. Zet nooit melk neer, want hier kunnen egels niet goed tegen!
Sommige zee-egels kunnen uit de stekels gif spuiten. De stekels worden ook gebruikt bij het bewegen onder water of wanneer de zee-egel zich ingraaft. Aan de onderkant van de zee-egel zijn twee gaatjes te zien. Dat is de mond en de anus.
De witbuikegel kan vrij tam worden als hij van jongs af aan dagelijks gehanteerd wordt. Een nieuwe egel moet vaak wel eerst wennen aan het hanteren. Dat kunt u doen door hem dagelijks even op schoot te laten slapen onder een dekentje, zachtjes tegen hem te praten en door hem regelmatig iets lekkers te geven.
Kunnen egels bijten? Jazeker, kijk maar naar de foto.
Het betekent dat de egel jouw tuin heeft ontdekt als bron om voedsel te zoeken. De gaten maken ze bij het zoeken naar wormen, larven of insecten. Daarbij graven ze hun spitse neus zo diep als nodig is om de insecten uit de grond te halen.