Mensen met overprikkeling hebben vaak last van hoofdpijn, vermoeidheid, stress, verminderde concentratie, slaapproblemen, onrust, en het overlopen van emoties. Bij sommige mensen leidt dit tot tijdelijke uitvalsverschijnselen, koorts, overgeven of een epileptische aanval.
Madelon: 'Mensen die hoogsensitief zijn hebben een zenuwstelsel dat gevoeliger is voor prikkels. Het kost simpelweg meer tijd en energie om deze prikkels, zoals bijvoorbeeld geluid en drukte, te verwerken. Hierdoor raak je sneller uitgeput.
Wanneer raak je sneller overprikkeld? Dit kan verschillende oorzaken hebben. Bijvoorbeeld doordat jouw brein de prikkels die je binnenkrijgt niet goed filtert, waardoor je te veel prikkels binnen krijgt. Een andere oorzaak is dat je brein geen onderscheid maakt tussen hoofd- en bijzaken.
Welke behandelingen zijn er? Er zijn nog nauwelijks vastgestelde behandelingen voor overprikkeling. Behandeling kan zich wel bijvoorbeeld richten op: goede uitleg over prikkels, prikkelverwerking, hersenletsel aan de persoon met hersenletsel en de naasten, zodat ook uitleg naar de omgeving makkelijker wordt.
Gevoelig zijn voor overprikkeling komt voor bij sommige stoornissen, zoals een angststoornis, depressie en autisme. Maar iemand hoeft geen psychische stoornis te hebben om er gevoeliger voor te zijn. Zo komen bij mensen die hoogsensitief of hoogbegaafd zijn prikkels intenser binnen.
Wanneer je brein de prikkels niet meer kan verwerken, spreken we van overprikkeling. De een heeft hier sneller last van dan de ander. Je kunt bijvoorbeeld extra gevoelig worden voor prikkels als je overspannen bent, een burn-out hebt of gediagnosticeerd bent met autisme of adhd.
Iemand kan slecht geslapen hebben of een moment van stress hebben beleefd. Wanneer iemand langere tijd prikkelbaar is, kan het een symptoom zijn van een dieper liggende aandoening als stress of het hebben van een angststoornis.
Hoe breng je een overprikkeld zenuwstelsel tot rust?
Je kunt pas werken aan een overprikkeld brein als je herkent dat je het hebt. Ga mediteren of beoefen mindfulness. Dat geeft ontspanning en helpt je hoofd tot rust te brengen. Ook ademhalingsoefeningen kunnen hierbij goed helpen.
Je voelt je niet helder, suffig, vergeetachtig, verstrooid of wat verward en kan moeite hebben met je te concentreren of met het oplossen van problemen. Het lukt misschien niet (of moeizaam) om op woorden te komen en wat je wil zeggen. Het lijkt alsof je wartaal uitspreekt. Je kan je intens moe voelen en wazig zien.
Ongeveer 1 op de 5 mensen is een hoogsensitief persoon (HSP). HSP herkennen zich vaak in deze HSP kenmerken en staan (onbewust) extra open voor prikkels, zoals van mensen, maar ook van geluiden of van andere energieën.
De meest bekende en voorgeschreven kalmeringsmiddelen vallen in de categorie benzodiazepinen, zoals bijvoorbeeld valium (diazepam), alprazolam (xanax), lorazepam en oxazepam. Deze medicatie wordt ook regelmatig gebruikt om angst, paniekaanvallen en slaapproblemen aan te pakken.
Er is geen evidence based therapie voor overprikkeling. Sommigen hebben (deels) baat bij intensieve (functionele -) neurorevalidatie of neurovisuele therapie bij neuro-optometristen. Voor hen die er geen baat bij hebben zijn wij de patiëntenbelangenorganisatie die dit probleem bekend en erkend wil krijgen.