Wat is een dissociatieve persoonlijkheidsstoornis? Iemand met een dissociatieve identiteitsstoornis (DIS) heeft meerdere persoonlijkheden. De klachten kunnen per persoonlijkheidstoestand verschillen. Bij iedere persoonlijkheid hoort ander gedrag en soms ook stemgeluid, smaak of stijl.
Dissociatieve identiteitsstoornis (dis) (in de ICD-terminologie: meervoudige persoonlijkheidsstoornis of multipele persoonlijkheidsstoornis (mps)) is een dissociatieve stoornis waarbij iemand afwisselend twee (of meer) van elkaar te onderscheiden persoonlijkheidstoestanden kan aannemen.
Enkele symptomen van DIS zijn geheugenverlies, depersonalisatie, derealisatie, automutilatie, depressie angst en schuldgevoelens. DIS is erg lastig te diagnosticeren omdat de symptomen overeenkomen met andere aandoeningen.
Het aantal persoonlijkheden - ook wel alters genoemd - varieert volgens Kluft van twee tot zelfs duizend. Voor zover nu bekend, is dit aantal onder andere afhankelijk van het geslacht en de nationaliteit van de patiënt.
De theorie is dat dit gebeurt om een ernstig trauma te verwerken. Om in het dagelijks leven normaal te kunnen functioneren, ontwikkelen deze patiënten een tweede, 'sterke' persoonlijkheid die wel afstand kan nemen van het trauma, of zelfs meerdere met ieder hun eigen karakter.
Er zijn aanwijzingen dat je meerdere persoonlijkheidstoestanden (identiteiten) hebt. Minstens twee van jouw identiteiten nemen jouw gedachten, gedrag en gevoelens regelmatig over. Je hebt geen controle over of bewustzijn van de wisselingen. Je hebt 'gaten' in je geheugen (amnesie).
Als je een borderline persoonlijkheidsstoornis hebt, vertoon je sterke stemmingswisselingen en voel je je erg instabiel. Je kunt opeens heel kwaad zijn en het andere moment weer heel vrolijk of somber. Je kunt impulsief reageren. Iemand met borderline is ontzettend bang om in de steek gelaten te worden.
Dissociatie is een verstoring en/of onderbreking van het normale psychisch functioneren, die van invloed is op onder andere het denken, geheugen, identiteit, emotie, perceptie, lichaamsbeleving, motorische controle en gedrag. Dissociatieve symptomen kunnen ieder gebied van het psychisch functioneren verstoren.
Wat is dissociatie? In het kort: Dissociatie is een beschermingsmechanisme dat je in staat stelt om nare ervaringen en de herinneringen daaraan te ontlopen. Bij dissociatie zijn bepaalde functies in de hersenen verstoord, zoals het bewustzijn, geheugen of de waarneming van de omgeving.
Een dissociatieve identiteitsstoornis kan niet worden verholpen met medicatie. Echter, omdat DIS vaak samengaat met andere aandoeningen, zoals angst of depressie, kan de arts ervoor kiezen om de symptomen van deze aandoeningen te verlichten met medicijnen.
Is dissociatie gevaarlijk? Dissociatie is ongevaarlijk. Je bent teveel naar binnen en op jezelf gericht en daardoor minder bezig met de buitenwereld. Je raakt het contact met de wereld om je heen kwijt.
Ze voelen zich snel afgewezen. Daarnaast kunnen ze heel snel teleurgesteld raken en boos worden als anderen niet aan hun hoge verwachtingen voldoen. Dit kan ervoor zorgen dat relaties heel intens zijn, maar ook kort kunnen duren. Mensen met borderline doen ook vaak iets zonder er goed over na te denken.
Betekenis en definitie
Is onecht en doet alsof. Doet zich anders voor dan hij/zij is. Doet zich mooier voor dan hij/zij is. Beweert dingen die niet waar zijn (en weet ook dat ze niet waar zijn)
Kenmerkend voor alle dissociatieve stoornissen is dat de (emotionele) verbinding met een ander vaak erg wisselend is en/of soms afwezig. En dat er vaak sprake is van traumatische ervaringen, waardoor iemand zich vaak angstig, verward, boos of gevoelloos voelt.
Herbelevingen: Bij herbeleving lijkt het alsof je de traumatische gebeurtenis opnieuw meemaakt. Je hebt last van flashbacks: je ziet, ruikt, hoort, proeft en voelt alles weer zoals toen het gebeurde. Wanneer je aan de gebeurtenis denkt, krijg je hartkloppingen, gaat trillen en zweten en kunt niet goed meer ademhalen.
De 'dissociatie' is een angstige ervaring omdat je niet meer weet wat er gebeurt. Mensen met borderline kunnen ook paranoïde ideeën hebben en bijvoorbeeld denken dat ze worden achtervolgd. Voor iemand met borderline kan het zelfbeeld of zelfgevoel enorm veranderen.
Mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis zijn vaak niet zo goed in liegen. Ze kunnen je wel kwalijk nemen dat je ze een eerlijke vraag stelt.
De meest voorkomende persoonlijkheidsstoornissen zijn de borderline-, vermijdende- en andere gespecificeerde persoonlijkheidsstoornis.
In het ervaren van de stemmingswisselingen zijn er ook verschillen. Bij een bipolaire stoornis duurt het veranderen van de stemming langer (weken tot maanden). Daarentegen kan bij een borderline persoonlijkheidsstoornis de stemming soms in een aantal minuten veranderen.
De comorbiditeit tussen posttraumatische-stressstoornis (PTSS) en persoonlijkheidsstoornissen is hoog; 35% van de PTSS-patiënten voldoet ook aan de criteria van een persoonlijkheidsstoornis. Het betreft vooral de paranoide-, borderline-, vermijdende- en dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis (Friborg et al., 2013).
Deze problemen leiden tot stoornissen in het functioneren op diverse terreinen zoals in je relaties en op het werk. De meeste persoonlijkheidsstoornissen zijn goed te behandelen. Dat wil zeggen dat veel klachten door behandeling aanzienlijk kunnen verbeteren.