Degene die in de woning blijft wonen na een scheiding, kan de ander 'uitkopen'. Dit betekent dat de een aan de ander hiervoor geld betaalt. U moet dan weten wat het huis waard is. Gebruik hiervoor de 'waarde in het economisch verkeer', die staat bijvoorbeeld in het taxatierapport.
Rekenvoorbeeld partner uitkopen
Wil jij je ex-partner uitkopen en is er sprake van overwaarde? Dan zal je de helft daarvan aan je ex-partner moeten betalen. In dit rekenvoorbeeld leggen we je uit hoe dat werkt. Bij een overwaarde van € 150.000 heeft de vertrekkende partner recht op de helft hiervan.
U kunt via de rechter vragen om een zogenaamde 'machtiging tegeldemaking' ex artikel 3:174 BW. Met deze machtiging kunt u zonder de medewerking van de ander, zelf de woning verkopen. Meestal wordt deze machtiging via een kort geding gevorderd, zodat u snel verder kunt.
Beide partijen betalen alle notariskosten idealiter samen, maar in realiteit moet de uitkopende partij dat bedrag vaak alleen ophoesten.
Wie de woning verlaat om zelf ergens anders te gaan wonen, verliest het woonrecht, ook al ben je nog (mede-)eigenaar. Vergelijk het maar met de positie van een verhuurder: die mag ook niet zomaar zonder afspraak of zonder aan te bellen gebruik maken van zijn huissleutel en de verhuurde woning binnengaan!
Uitkopen van de ex-partner
De ex-partner die in de woning blijft wonen, betaald de andere een vergoeding voor zijn/haar deel van de woning. De berekening van de vergoeding gebeurt door middel van de woningwaarde minus de openstaande hypotheek. Het bedrag dat overblijft is voor de helft van beide ex-partners.
Het verschil tussen jouw eigen inbreng en die van jouw ex-partner is € 10.000 (in jouw voordeel). Dit zou erop neerkomen dat jij bij een normale verkoop en vereffening recht zou kunnen hebben op € 50.000 (€ 45.000 + € 5.000) en jouw partner op € 40.000 (€ 45.000 - € 5.000). De uitkoopsom zou dus € 40.000 bedragen.
Is uitkopen van uw partner verplicht? Nee, het is niet verplicht uw ex-partner uit te kopen bij een scheiding. U kunt er immers voor kiezen uw woning in zijn geheel te verkopen. Het is zelfs mogelijk gezamenlijk eigenaar te blijven van het huis.
Uit elkaar met koophuis zonder samenlevingscontract
Jullie verdelen het huis dan in dezelfde verhouding als jullie inbreng. Vaak zal dit 50/50 zijn, maar het kan ook best zijn dat jij 20.000 euro hebt geïnvesteerd. Deze inbreng zou je dan moeten terugkrijgen als je ex-partner je uitkoopt of bij verkoop van de woning..
De ex-partner die in de echtelijke woning woont kan op grond van art. 3:178 lid 1 BW de rechter verzoeken de woning voor maximaal drie jaar onverdeeld te laten.
Omdat dit geld eigenlijk ook van de vertrekkende partner is, telt dit niet als inkomstenbron. De uitkoopsom is dus als het ware 'eigen geld', waardoor er geen belasting over betaald hoeft te worden.
Mijn partner wil de woning niet verlaten na de echtscheiding
Heb je alleen recht op de woning? Dan heb je het recht om je ex-partner uit de woning te zetten. Door middel van een aangetekende brief kun je je ex-partner laten weten dat zij de woning moet verlaten.
Indien jij de woning toebedeeld krijgt, dan moet je de helft van de overwaarde aan de ander betalen. Overwaarde is het verschil tussen de waarde van de woning en de hypotheekschuld. Krijg jij de woning niet toebedeeld, dan heb je na de echtscheiding recht op overwaarde.
Normaal gesproken wordt 30% schenkbelasting in rekening gebracht tot een bedrag van € 128.750. Voor alles daarboven wordt 40% berekend. In sommige gevallen is dit minder. Je partner en kinderen betalen in 2021 over een bedrag van maximaal € 128.750 10% schenkbelasting, je kleinkinderen 18%.
Vervangende toestemming van de rechter
Is het niet gelukt om tot afspraken te komen over de verdeling van de woning en werkt uw ex-partner niet mee? Dan kunt u een verzoek indienen voor vervangende toestemming tot bijvoorbeeld verkoop van de woning van de rechter. Ook hier heeft u een advocaat voor nodig.
Het domicilieadres is enkel een vaststelling van waar iemand verblijft. Het crëert op zich geen recht om daar te blijven wonen. Je partner kan je wel niet zomaar de toegang tot de woning weigeren. Om je uit huis te kunnen zetten, moet hij/zij het aan de vrederechter vragen.
De wet bepaalt niks over wie de kosten van de akte van verdeling moet betalen. Jullie moeten dus samen afspreken wie de kosten van de akte van verdeling gaat betalen of hoeveel ieder zal betalen. Het is gebruikelijk dat de kosten door beide echtgenoten voor de helft worden betaald.
Met de opbrengst van de verkoop betalen de ex-partners hun hypothecaire lening bij de bank af. Wat overblijft, wordt verdeeld tussen de ex-partners in verhouding tot hun eigendomsrechten. De partners blijven elk hoofdelijk aansprakelijk voor de betaling van de hypothecaire lening tot de woning effectief verkocht wordt.
Het taxeren van de koopwoning bij een scheiding is belangrijk. Dit geldt als de één de ander uitkoopt maar ook als jullie het huis gaan verkopen. Men bepaalt bij zo'n taxatie wat de waarde van het huis is. Aan de hand hiervan wordt de hoogte van het verkoop- of uitkoopbedrag bepaald.
Als uw ex de hypotheek niet kan overnemen omdat er niet genoeg inkomen is, en u ook niet, moet de woning verkocht worden. Is er bij één van u beiden wel genoeg inkomen, dan kan de hypotheek op één naam gezet worden. Zodra de bank dat geregeld heeft kan de ander niet meer aangesproken worden voor de betalingen.
Ja dat kan, maar enkel als uw ex daar mee akkoord is. In dat geval wordt er een huurcontract gemaakt, want als niet eigenaar wordt je dan wel huurder.
Financiële hulp bij scheiding vanuit de overheid
In Nederland is er een voorziening voor mensen die een advocaat of mediator nodig hebben en een laag of geen inkomen hebben. Deze voorziening wordt ook wel 'gesubsidieerde rechtsbijstand, pro-deo hulp of een toevoeging' genoemd.
Wist je dat jullie allebei evenveel recht hebben om in de woning te blijven. Jullie zullen zelf moeten bepalen wie er blijft wonen en wie er vertrekt. Lukt het jullie niet om een besluit te nemen, dan kun je naar de rechter stappen om de woning toegewezen te krijgen.