Over het algemeen wordt een zaak bij het vredegerecht aanhangig gemaakt via een dagvaarding door een gerechtsdeurwaarder. In dat geval moet de akte van rechtsingang aan bepaalde vormvoorschriften voldoen om met name de eerbiediging van de rechten van de verdediging te waarborgen.
Onder rolrechten verstaan we een soort vergoeding om het dossier bij de rechtbank te openen. Voor de vrederechter bedragen de rolrechten 50 euro. Het is de verliezende partij die op het einde van de rit voor de rolrechten moet opdraaien. De overheid zal ervoor zorgen dat die kosten geïnd worden.
Je stapt zelf naar de griffie van het vredegerecht en je vraagt de oproeping van je huurder of verhuurder. Dit kan per brief maar je doet het best mondeling. Er is geen advocaat nodig en je hebt geen kosten op de griffie. Komt er een akkoord uit voort, dan wordt er een document opgesteld.
De hoofdregel bij het opstarten van een gerechtelijke procedure is “wie eist, bewijst” of zoals juristen ook wel zegen “Wie stelt, bewijst”. Degene die een eis/ vordering heeft zal de rechter moeten overtuigen dat zijn vordering gegrond is. Alle soorten bewijs zijn toegestaan.
Een rechtszaak start met een dagvaarding. Dit is een brief aan de rechter waarin staat wat het conflict is en wat de ene partij van de andere partij eist (vordert). Goed om te weten: wanneer u een rechtszaak start doet u dit in een dagvaardingsprocedure via de rechtbank.
Een verzoeningsprocedure voor de vrederechter is geen rechtszaak. Het is niet meer dan een poging tot een minnelijke schikking tussen jou en de tegenpartij, maar in het bijzijn van een rechter. Er zijn geen formaliteiten, het is gratis en gaat snel.
De kosten voor een procedure bij civiele zaken en bestuursrechtelijke zaken betaalt u meestal zelf. Behalve als de rechter beslist dat de verliezende partij deze kosten betaalt. Een strafzaak kost u geen geld. Maar het kost wel geld als u een advocaat inschakelt.
Om zelf een rechtszaak te starten moet u een dagvaarding schrijven. Een dagvaarding is het processtuk waarin u uitlegt wat u vordert en waarin u die vordering ook onderbouwt. En dat maakt het starten van een procedure zo lastig. De dagvaarding is een processtuk dat aan bepaalde vereisten moet voldoen.
Strafrechtelijke procedure: advocaat niet verplicht
Als u verdachte bent in een strafzaak, is een advocaat inschakelen geen verplichting. Maar het is verstandig om dit wel te doen. Een advocaat controleert of tijdens de opsporingsfase alles volgens de regels verloopt. Hij bereidt met u de rechtszitting voor.
De vrederechter behandelt enkel burgerlijke zaken die voor de burger een “privékarakter” hebben (bijvoorbeeld burenruzies, geschillen i.v.m. huurovereenkomsten, kleine bedragen aan onbetaalde facturen, bescherming van kwetsbare personen ...).
U wordt op die zitting uitgenodigd, samen met tegenpartij. Zo'n zitting heeft geen bindend karakter: als een tegenpartij niet komt opdagen, dan kan de Vrederechter daar niets aan doen of geen conclusies uit trekken. Hetzelfde geldt als partijen op de zitting geen akkoord kunnen vinden.
Wanneer u het niet eens bent met de beslissing van de vrederechter, dan kunt u voor vorderingen van minder dan 2500 euro, voor huurgeschillen, voor erfdienstbaarheden, voor onteigeningsgeschillen, in beroep gaan bij de rechtbank van eerste aanleg (art. 577, tweede lid, Ger. W.).
Hiervoor moet de advocaat een bedrag betalen dat verschillend is naargelang de rechtbank. De standaardtarieven (waarop enkele uitzonderingen bestaan) vindt u hier: Vredegerecht: 35 EUR. Politierechtbank: 35 EUR.
Hoe lang het duurt voordat u een dagvaarding ontvangt, is afhankelijk van de omvang van uw zaak. Bij eenvoudige zaken ontvangt u bij voorkeur binnen 1,5 jaar na constatering van het strafbare feit een dagvaarding.
Recht op rechtspraak
Een rechter mag geen recht weigeren. Iedereen in Nederland, die vindt dat hij niet eerlijk is behandeld of niet heeft gekregen waar hij recht op heeft, heeft recht op een oordeel van een rechter. Een burger kan zich laten bijstaan door een advocaat.
Als u de eisende partij bent dan moet u, als het een dagvaardingszaak is, deurwaarderskosten betalen voor het betekenen van de dagvaarding. Die kosten bedragen ongeveer € 100,- inclusief BTW. Als u de procedure wint moet uw wederpartij die kosten aan u vergoeden.
U kunt een klacht indienen als u vindt dat een rechtbank of een rechtbankmedewerker u niet correct heeft behandeld. U stuurt dan een brief naar het bestuur van die rechtbank. Dit moet u binnen 1 jaar na het voorval doen.
Tijdens de behandeling van uw zaak door de Politierechter heeft u het recht zich te verdedigen. Probeer je steeds goed voor te bereiden en neem de nodige bewijsstukken reeds mee naar de Rechtbank.
U mag onder bepaalde voorwaarden zelf een kort geding aanspannen bij de rechtbank. Het financiële belang moet dan in de regel lager zijn dan € 25.000,-. Er moet ook echt sprake zijn van een spoedeisend belang. U moet dus kunnen beargumenteren waarom u met spoed een uitspraak van de rechter nodig heeft.
Voor bepaalde zaken kunt u bij de griffie van het vredegerecht een verzoekschrift indienen: u legt de betwisting uit, zet de redenen van uw verzoek uiteen en geeft de identiteit van de betrokken personen. Alle partijen ontvangen een gerechtsbrief waarin hen gevraagd wordt om voor de vrederechter te verschijnen.
Als u geen advocaat of mediator kunt betalen, heeft recht op een vergoeding voor de kosten. Dit heet een toevoeging. Als u aanspraak maakt op een toevoeging, betaalt u altijd een eigen bijdrage. Daarnaast kunt u advies vragen aan het Juridisch Loket.
De partij die een geschil aan de rechter voorlegt zal de kosten van een gerechtsdeurwaarder moeten voorschieten. Bij een dagvaarding heb je een gerechtsdeurwaarder nodig. Na afgifte van deze dagvaarding aan de andere partij zal hij een factuur bezorgen. Reken hiervoor op zo'n 300 euro.