Als hij of zij echt een leugen heeft verteld, geef hen dan een manier om die leugen terug in te trekken. Praat daarna over wat er gebeurd is, en wat ze de volgende keer kunnen doen als ze in de verleiding komen om te liegen. Zoek de reden achter de leugen. Dat is een cruciaal deel van het gesprek.
Liegen: wie, waarom en waarover? Volgens 'De Leugenacademie' liegen mensen om er zelf beter van te worden of omdat ze aardig gevonden willen worden. Ook zaken als geld en aanzien zijn een belangrijke reden (2). Mannen schijnen drie keer zo vaak te liegen als vrouwen (3).
Wat kun je doen als je vermoedt dat iemand (pathologisch) liegt? Hendriks: "Neem je onderbuikgevoel altijd serieus. Als je denkt dat er iets niet klopt, ga dan feiten checken. Neem contact op met mensen uit zijn omgeving, zoek uit hoe het precies zit en leg zo alle puzzelstukjes in elkaar.
Of je kind is erg onzeker en doet zichzelf anders voor dan het is. Dan wil je kind jou of iemand anders niet teleurstellen. Ook kan het zijn dat je kind aandacht wil krijgen met z'n lieggedrag of dat het een geheim moet bewaren en liegt om zichzelf of iemand anders te beschermen.
Voor kinderen van 11 tot 12 jaar is dit tussen 20.30 uur en 21.00 uur. "Maar tussen klasgenootjes onderling zitten soms grote verschillen. Een belangrijke vraag voor oudere kinderen is bijvoorbeeld wie The Voice of Wie Is De Mol mag afkijken", zegt Hilde Tholen, hoofdredacteur van tijdschrift Ouders van Nu.
“Mensen die bang zijn om te liegen, beginnen ook vaak met hun vingers te friemelen of tikken. Net zoals een leugenaar vaak de hals aanraakt, krabt aan de nek en de boord van zijn overhemd of das losmaakt”, stelt Glass. “En als hij de hand voor de mond doet, betekent dat vaak dat hij niet alles vertelt.”
Het gedrag is nerveus
Vaak gaan ze sneller praten en kunnen gaan zweten. Echter vaak zie je bij narcisten dat deze dermate geslepen zijn in hun gedrag dat het liegen ze gemakkelijk afgaat. Vaak zonder enig blikken of blozen liegen ze recht in je gezicht.
Aan de zijkant nek krabben
Als we ons ongemakkelijk voelen, maken we vaak een wrijvende beweging aan de zijkant van onze nek. Mensen die liegen, maken een krabbende beweging op die plek. Deze beweging duidt op een combinatie van ongemak, stress en nadenken. Als je liegt, moet je veel onthouden.
Met een leugen schep je vaak een positiever beeld van jezelf en dat voelt beter. Bang bent dat anderen je zullen vergeten. En dan lieg jij misschien wel om aandacht te vragen of door andere 'gezien' te worden. Jij denkt dan waarschijnlijk dat je die aandacht niet zou krijgen als je eerlijk zou zijn.
Omdat liegen je gemakkelijker afgaat dan de waarheid vertellen, is het moeilijk om hiermee te stoppen. Het liegen kan er echter voor zorgen dat je vrienden, familieleden en je werkgever je niet meer vertrouwen en je verlaten. Daarom is het van belang om hier iets aan te doen en weer een oprecht persoon te worden.
Volgens dit onderzoek wennen onze hersenen niet alleen aan omgevingsfactoren zoals het tikken van een klok, maar ook aan eigen immoreel gedrag, zoals liegen. Bij een eerste leugen, zo werd met fMRI-scans vastgesteld, reageert het emotionele centrum van ons brein, de amygdala, nog hevig.
Wanneer je peuter je dus een leugentje op de mouw speldt, bedenk dan dat hij niet bewust probeert je te misleiden. Opzettelijk liegen kan je kindje pas vanaf een jaar of 6. Meestal doet je kind dit dan om straf te ontlopen.
Mensen die liegen om bewust de waarheid te verbergen
Denk hierbij aan een relatie die iemand heeft met een ander, criminele activiteiten, een verslaving, of een gokprobleem, waarbij hun partner het niet mag weten. In dit geval is iemand bewust bezig met het kwetsen van een ander.
Dat spiegelen komt door de cognitieve belasting. Als je liegt, dan is je hoofd belast en ben je volgens de onderzoeker eerder geneigd om het gedrag van de ander te imiteren. Een voorbeeld: "Door bepaalde verhoortechnieken te gebruiken, kun je het moeilijker maken voor de leugenaar.
Narcisten vallen op gevoelige en empathische vrouwen en mannen. Mensen met prachtige eigenschappen en waarden als zorgzaamheid, respect, eerlijkheid, openheid. Zorgzaamheid, bijvoorbeeld, zorgt ervoor dat je oog hebt voor de behoefte van anderen.
Wanneer de narcist iets niet bevalt, als hij zijn zin niet krijgt, of zijn ego wordt gekrenkt, dan kan hij je straffen door je soms uren of soms zelfs dagen te negeren en geen woord te zeggen. Deze vorm van de passief-agressieve soort woede noemen we de zogenaamde "stilte behandeling".
Naar rechts kijken terwijl je iets vertelt, zou duiden op liegen. Als je naar links kijkt, spreek je de waarheid.
Bij gaslighting verdraait iemand de waarheid om zo een ander steeds meer aan zichzelf te laten twijfelen. Dit geeft macht: hoe onzekerder het slachtoffer is, hoe meer hij of zij vertrouwt op en afhankelijk wordt van de gaslighter. Waar komt de term 'gaslighting' vandaan?
Pubers vinden hun culturele identiteit belangrijk. Ze kunnen zich afvragen of ze Turk of Marokkaan of Surinamer zijn of Nederlander, vegetariër of dierenbeschermer, Jehovagetuige of atheïst. De jeugdcultuur heeft veel invloed, want pubers zoeken idolen en trendsetters als voorbeelden.
9-10 jaar: 20.00 - 20.30 uur. 11-12 jaar: 21.00 uur. 12-13 jaar: 21.00 - 21.30 uur. 14-15 jaar: 21.30 - 22.00 uur.
Hoe laat ze thuis moeten komen varieert, maar uit de J/M Ouders-enquête komt per leeftijdsgroep wel een grote gemene deler naar voren. Zo is één uur voor de meeste veertien- en vijftienjarigen een heel acceptabele tijd en gaan oudere tieners minstens tot twee á drie uur uit (zie tabel).