Tien jaar is een kroonjaar. Dat geldt niet alleen tijdens een mensenleven: het getal tien speelt ook een belangrijke rol na een overlijden. Zo schrijft de Wet op de lijkbezorging onder meer voor dat een graf pas mag worden geruimd wanneer na de laatste begraving of bijzetting van een lijk tien jaar zijn verstreken.
"Als de grafrechten verlopen of zijn afgestaan, dan wordt er meestal meteen bovengronds geruimd. Dat houdt in dat de grafsteen en eventuele grafzerk weg worden gehaald, er komt een laagje verse aarde overheen en dat wordt ingezaaid met gras. Met de begraven stoffelijke resten gebeurt dan dus niets."
Graven met eeuwige rechten bestaan niet in Nederland. Die zijn in het verleden nooit uitgegeven en worden ook niet uitgegeven. De wet kent alleen 'graven voor onbepaalde tijd'. Dat zijn graven waarvan de einddatum nog niet bekend is.
Er is geen vaste termijn voor het bestaan van een familiegraf. Dat hangt van van wat overeengekomen is op het moment van uitgifte van het graf. Als het graf al wat ouder is, kunnen de grafrechten ook al eens verlengd zijn. 20 en 30 jaar zijn de meest gangbare vaste termijnen.
Grafrecht algemeen graf
De tijd dat iemand in een algemeen graf ligt, is vaak 10 jaar. Dat is gelijk aan de minimale periode van grafrust. Langer, bijvoorbeeld 15 of 20 jaar, is soms ook mogelijk, maar dat is afhankelijk van de begraafplaats. Na die periode kan de houder van de begraafplaats de rustplaats ruimen.
Na verloop van tijd zakken de zijkanten van de kisten in elkaar, maar de (kisten met de) lichamen zakken niet dieper de grond in. Die blijven allemaal liggen op de diepte waarop ze begraven zijn. In een 3-persoons graf worden de kisten vaak geplaatst op dieptes van ongeveer 120 cm, 210 cm en 300 cm.
De grafkosten voor een algemeen graf liggen op ongeveer 780 euro bij een looptijd van 10 jaar.
Het is mogelijk om grafonderhoud af te kopen. Dit kost € 109,50 per jaar voor een graf met een grafmonument, €58,00 per jaar voor een graf zonder grafmonument (prijspeil 2022).
10 jaar: € 1.034,80. 15 jaar: € 1.552,20. 20 jaar: € 2.069,60. verlengen per jaar: € 103,48.
Als een graf geruimd wordt, wordt meestal eerst alleen het monument weg gehaald. De steen wordt dan gewoonlijk in stukken geslagen en afgevoerd. De inhoud van het graf, dus de botten, worden niet meteen weg gehaald. Dat gebeurt pas als er opnieuw in het graf begraven wordt voor een andere familie.
"In het crematorium worden kisten verbrand. Bloemen worden weggehaald, maar tekeningen, kaarten en foto's worden in de oven mee verbrand op 850 graden. Het duurt één tot anderhalf uur voordat alles in as verandert. Botfragmenten worden verbrijzeld en de as wordt in een urn gedaan."
Weefsel van organen wordt vernietigd, lichaamscellen worden in hoog tempo afgebroken, de huid verkleurt en raakt los. Vet neemt de langste tijd om te verteren, dus billen en dijen zitten er als laatste aan. Na zo'n tien jaar is alleen het skelet nog over.
Voor een lijk in een kist helemaal verteerd is (verdwenen is), moet u aan tientallen jaren denken. Soms kun je na honderden jaren nog skeletten of delen van skeletten op een oude begraafplaats vinden. Soms is na 20 of 30 jaar alles helemaal weg.
Als je door het land heen kijkt naar waar al wel eeuwige grafrust is, zie je dat de prijskaartjes uiteenlopen van 2.500 tot 8.000 euro. Als de grond door de gemeenschap wordt gefinancierd, kan je goedkoper begraven omdat je de kosten al hebt afgedekt.
Hoeveel betaal je aan grafrechten? Gemiddeld moet je per jaar rekenen op €175 à €185. Dat zegt de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen (LOB), brancheorganisatie van begraafplaatsexploitanten. Maar je mag vaak niet zelf bepalen hoelang je een graf huurt.
Hoeveel personen in een graf mogen, is niet landelijk wettelijk geregeld. Het verschilt per begraafplaats. Hoeveel personen in een graf begraven kunnen worden staat in de beheersverordening of in het beheersreglement van een begraafplaats, of in de grafbrief.
Op sommige begraafplaatsen kan het in stand houden van een graf voor onbepaalde tijd 3.000,- kosten en op andere 14.000,-. Dan uw vraag of bij een keuze voor 20 jaar de rechten maximaal voor 10 jaar verlengd worden of dat dan weer gekozen kan worden voor onbepaalde tijd.
Volgens de Nederlandse wet zijn er twee soorten graven. Het is mogelijk om een graf te huren op een begraafplaats of u kunt er voor kiezen om een graf te kopen. In dit laatste geval heeft u uitsluitend recht op het graf en kan het niet door iemand anders worden ingenomen.
De rechthebbende is degene die volgens de registers van de begraafplaats als zodanig te boek staat en die een akte of brief als bewijs daarvan krijgt.
In een algemeen graf beslist de houder van de begraafplaats wie in dat graf begraven worden; bij een familiegraf beslist de rechthebbende op wiens naam het graf staat, wie er begraven wordt. Het is ook mogelijk om een graf (veel) groter te maken dan voor 2 of 3 personen, door er een grafkelder van de maken.
Als iemand is overleden, worden de kosten van de begrafenis en het nieuwe graf gewoonlijk uit de nalatenschap betaald. Soms ook door een verzekering. Een van de nabestaanden wordt rechthebbende van het graf.
Elk geval is anders. De wetgever gaat er van uit dat na een begraving van 10 jaar een lichaam helemaal geskeletteerd is. Dat houdt in dat alleen de belangrijkste grote botten over zijn. Bij sommige mensen zal dit al na 5 of 7 jaar het geval zijn, afhankelijk van de omstandigheden.
Op sommige begraafplaatsen hanteert men ook gebruikstermijnen voor een algemeen graf van 15 of 20 jaar. Dan mag er dus pas na 15 of 20 jaar geruimd worden, anders pleegt men als begraafplaatshouder contractbreuk jegens de nabestaanden die op 15 of 20 jaar mogen rekenen.
Grofweg kan je aanhouden dat massief vuren- of populierenhout 10 tot 15 jaar goed blijft. Eikenhout en tropisch hout 25 tot 50 jaar. Wanneer je kiest voor een fineer houten kist, dat is spaanplaat met een heel dun laagje hout eroverheen, moet je rekening houden met een houdbaarheid van een maand.