Elke keer als je iets eet of drinkt, zetten bacteriën in de tandplak de suikers en koolhydraten in het voedsel om in zuur. Zo ontstaat een zuurstoot die het glazuur kan aantasten, waardoor gaatjes ontstaan. Als het cariësproces zich voortzet, dan wordt het dieper gelegen tandbeen (dentine) aangetast.
Wanneer je de tanden niet goed poetst en niet veel doet aan de algehele mondhygiëne, zullen deze etensresten veranderen in zuur. Dit zuur is zo sterk dat het zich door het glazuur van de tand heen bijt, waardoor cariës ontstaan (bij ongelukkige tandartspatiënten beter bekend als gaatjes).
Gaatjes (cariës) ontstaan doordat er tandplak op de tanden aanwezig is. In dit kleverige laagje zitten bacteriën die koolhydraten omzetten in zuren die het tandglazuur langzaam aantasten. Van dit proces voelt u over het algemeen niets, maar toch gebeurt het bij iedereen. We noemen dit ook wel tandbederf.
Tandenpoetsen is belangrijk, omdat het tandplak weghaalt. Tandplak ontstaat uit de resten van eten, drinken en speeksel en wordt pas schadelijk als het langere tijd op uw tanden zit. Daarom is het voldoende om de plak één keer per 24 uur goed te verwijderen.
Wanneer je niets tegen gaatjes doet
Bacteriën en zuren lossen het tandglazuur uiteindelijk op. Hierdoor is de kans groot dat de pulpa (het levend weefsel) van de tand of kies geïnfecteerd raakt. Het pus tast de bloedvaten en zenuwen in de tand aan.
In een ver stadium zal kiespijn een alarmerend symptoom zijn. Het gat is in dat geval zo groot geworden dat de zenuw geïrriteerd is geraakt. Afhankelijk van de plek van het gaatje zou het mogelijk zijn dat er een stuk van de tand kan afbreken, waardoor het gat nog beter te voelen is met de tong.
Onder volwassenen is er bijna niemand met een volledig gaaf gebit. Volgens de meest recente cijfers heeft tachtig procent van de volwassen Nederlanders een of meer gaatjes. En dat terwijl het helemaal niet zo moeilijk is om die bedorven tanden te voorkomen.
Doe-het-niet-zelf!
Toch raadt hij het absoluut af om zelf thuis aan de slag te gaan, meldt de Volkskrant. Als een kies aan het rotten is, moet je die uitboren en de bacteriën eruit halen, anders blijft dit proces doorgaan. Vergelijk het met rottend hout waar je een verflaagje overheen smeert.
Het vullen van een gaatje hoeft geen pijn te doen. Afhankelijk van de diepte van het gaatje en de pijngrens van een persoon kan het boren wel gevoelig zijn. Als het meer is dan gevoelig dan kan je uiteraard vragen om een plaatselijke verdoving. De verdoving zorgt ervoor dat je niks voelt van de behandeling.
Speeksel spoelt bacteriën en hun schadelijke melkzuur van je tanden af. Dus als je vaak een droge mond hebt, heb je meer kans op gaatjes. Het probleem kan worden verholpen door in de loop van de dag veel water te drinken of er een gewoonte van te maken om kauwgum te kauwen.
Zwarte of bruine vlekjes op tanden: oorzaken
Donkere vlekken op tanden worden meestal veroorzaakt door externe factoren. Het tandglazuur is namelijk enigszins poreus, waardoor vlekken kunnen ontstaan als het regelmatig in contact komt met bepaald voedsel. De belangrijkste boosdoeners zijn: Slechte mondhygiëne.
Aanhoudende pijn in de kaak. Soms gaat dit gepaard met pijn in het oor of gezicht. Slechte adem en/of vieze smaak in de mond. Donkere verkleuringen, een groefje of witte vlekken op je tand kunnen duiden op cariës.
Kiespijn na vullen
Na het vullen van een gaatje in een kies of tand kan het nog een tijd gevoelig blijven. Door het boren worden namelijk de zenuwen geïrriteerd. Dit is ook de reden dat boren erg gevoelig kan zijn. Het kan een aantal dagen tot maanden duren voordat het weer volledig hersteld is.
Probeer vers fruit, groenten, soepstengels, kaas en yoghurt. Vermijd zoveel mogelijk koolzuurhoudende dranken, frisdranken, sap en met suiker gezoete aanmaakdrankjes.
Tandbederf wordt voor een groot deel beïnvloed door voeding en gebitsverzorging. Suikers, te veel eetmomenten of een slechte mondhygiëne zijn vaak de boosdoeners. Maar ook erfelijkheid heeft invloed op de vatbaarheid van de tanden voor gaatjes. Zowel kinderen als volwassenen kunnen gaatjes krijgen.
Pijn na het vullen
Gedurende 1 tot 2 weken na het vullen is het mogelijk dat uw tand of kies gevoelig is. Bij een groot gat kan deze periode 4 tot 6 weken duren. Boren geeft namelijk een reactie in de tandzenuw, die tijd nodig heeft om daarvan te genezen.
Niets doen is geen optie. Als er geen vulling gemaakt wordt, kan een klein gaatje groter worden en uiteindelijk leiden tot een wortelkanaalbehandeling of verlies van uw tand of kies.
Een gaatje is een donker of juist wit vlekje op de tanden of kiezen. Een beginnend gaatje is in de meeste gevallen pijnloos. Bij vergevorderde cariës kunnen de tanden echter wél gevoelig worden en last geven bij het eten of drinken van hete of koele etenswaren en drankjes.
Hoe ontstaan gaatjes? Gaatjes ontstaan meestal pijnloos en u krijgt er last van wanneer deze uw glazuur aangetast hebben. Het duurt lang voor het gaatje zich uitbreidt, omdat glazuur hard en dicht materiaal is. Door bacteriën in tandplak wordt eten en drinken omgezet in zuur.
Als een gaatje heel klein is en het alleen in het buitenste glazuurlaagje zit, kan het volstaan om met een goede fluoridehoudende tandpasta te poetsen en goed te flossen, stokeren of rageren. Het gaatje zal niet verdwijnen, maar het proces van het groter worden van het gaatje zal stoppen.
Witte aanslag of witte vlekjes zijn doffe plekken die poreus zijn geworden. Vaak zijn ze zichtbaar op hoek- en voortanden. Op zowel boven- als ondertanden kan deze witte aanslag voorkomen. Het is een vlekje dat witter is dan de rest van de tand.
Doet een vulling krijgen pijn? Als je kiest voor een verdoving voel je niets voor de behandeling. Echter, bij een klein gaatje of als je niet bang bent voor de tandarts, kan je de behandeling ook zonder verdoving ondergaan. Het boren kan even gevoelig zijn, maar je zit na de behandeling niet met een verdoofde mond.