plotselinge wisselingen in de stemming van het kind: ongelukkig zijn, boos zijn of plotseling teruggetrokken gedrag; vrees voor bepaalde mensen of plekken, bijvoorbeeld: het kind wil niet alleen gelaten worden met een oppas, huisvriend of familielid; een ouder kind dat zich gedraagt zoals een jong kind.
Opvallend gedrag
uitkleden of strippen in bijzijn van anderen, of proberen iemand te verleiden. seksuele situaties naspelen met poppen. angst of paniek tijdens het verschonen van een luier of vieze broek. ineens bevriezen als ze iets horen, zien of voelen wat de herinnering oproept aan het seksueel misbruik.
Signalen van kindermishandeling, ook wel 'kindsignalen' genoemd, zijn gedragingen of (uiterlijke) kenmerken bij de jeugdige die kunnen wijzen op het vóórkomen van kindermishandeling, nu of in het verleden.
Er zijn verschillende situaties waarin kinderen kwaadaardige of opzettelijke verhalen van seksueel misbruik verzinnen. Een voorbeeld hiervan is de jongvolwassene die wraak wil nemen op de vermeende dader omwille van een ervaren onrecht. Of de gevallen waarin de valse aangifte wordt gebruikt als alibi.
plotselinge wisselingen in de stemming van het kind: ongelukkig zijn, boos zijn of plotseling teruggetrokken gedrag; vrees voor bepaalde mensen of plekken, bijvoorbeeld: het kind wil niet alleen gelaten worden met een oppas, huisvriend of familielid; een ouder kind dat zich gedraagt zoals een jong kind.
Zo zijn veel psychologen en psychiaters het erover eens dat het helemaal niet mogelijk is om seksueel misbruik te verdringen. Sommige slachtoffers die zich niets meer kunnen herinneren van het seksueel misbruik, zouden nog met anderen over het misbruik gesproken hebben.
Kan (ineens) niet (meer) meekomen met leeftijdsgenoten. Is vaak te laat op school of zelfs afwezig. Voert taken uit die niet bij de leeftijd passen. Is vaak alleen.
Van psychische of emotionele mishandeling is sprake wanneer ouders of andere opvoeders met hun houding en gedrag afwijzing en vijandigheid uitstralen tegenover het kind.
Psychische mishandeling (ook wel emotionele - of geestelijke mishandeling genoemd) is het stelselmatig uitschelden, treiteren, vernederen, bedreigen, kleineren, overvragen, isoleren of elk ander gedrag dat een negatieve invloed kan hebben op de emotionele ontwikkeling van een kind.
Lichamelijke reactie tijdens het misbruik
Je lichaam bevriest, waardoor je niet meer in staat bent om iets te doen of te zeggen. Je voelt je als het ware verlamd. Dit is een automatische reactie van het lichaam waar je zelf geen controle op hebt. Het lichaam schiet in deze overlevingsmodus om jou te beschermen.
Praten over seksueel misbruik
Ondanks mogelijke gevoelens van schuld en schaamte, is het verstandig om iemand in vertrouwen te nemen en te vertellen wat jou is aangedaan. Door erover te praten kunnen emoties een uitweg vinden en kan wat er gebeurd is lichter worden voor je.
Angst, depressie, posttraumatische-stressstoornis en zelfs suïcide. Eetstoornissen zoals anorexia nervosa of boulimia nervosa. Verslavingen zoals alcoholverslaving of drugsverslaving. Seksuele pijnproblemen, problemen met seksueel verlangen of erectieproblemen.
In 2017 zijn in Nederland tussen de 90.000 en 127.000 kinderen en jongeren van 0 tot 18 jaar blootgesteld aan een vorm van kindermishandeling. Dat is ongeveer 3 procent van alle kinderen in Nederland.
Veelvoorkomende klachten
Als je iets ziet of hoort wat met de seksueel traumatische ervaring te maken heeft, roept dat heftige emoties bij je op. Je kan last hebben van verhoogde prikkelbaarheid. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Je voelt je bijvoorbeeld gespannen en angstig.
Slachtoffers van mishandeling en verwaarlozing hebben een matig verhoogde kans op het ontwikkelen van een depressie. Ook kunnen herhaalde traumatische ervaringen leiden tot toxic stress en het ontwikkelen van een chronische posttraumatische stress-stoornis (CPTSS).
De meest voorkomende vormen van kindermishandeling zijn emotionele en fysieke verwaarlozing, met respectievelijk 36 en 24 procent van de gevallen.
Emotionele verwaarlozing treedt doorgaans in de kindertijd op. Er is een gebrek aan aandacht voor de behoeften van het kind: aandacht, genegenheid, steun, maar ook controle. Wanneer ouders vijandigheid uitstralen, een kind bang maken of denigrerende uitspraken doen, is er sprake van emotionele mishandeling.
Bij emotionele verwaarlozing gaat het vaak juist om dingen die ouders níet doen: ze geven een kind geen aandacht, liefde, emotionele steun en bevestiging. Of hun gedrag is heel onvoorspelbaar, het ene moment lief, het andere moment afwijzend, waardoor een kind geen veiligheid voelt.
Op onderstaande illustratie zie je de locaties die blauwe plekken verdacht maken voor kindermishandeling: de binnenzijde van lichaamsdelen, plekken waar géén bot dicht aan het oppervlak zit, de oorschelp en wangen, de halsregio, de voorzijde van de romp, handen en voeten en het genitale gebied.
Vijf stappen
Stap 1: In kaart brengen van signalen. Stap 2: Overleggen met een collega (eventueel Veilig Thuis raadplegen van of een deskundige op het gebied van letselduiding). Stap 3: Gesprek met de betrokkene(n). Stap 4: Wegen van het huiselijk geweld of de kindermishandeling.
“Emotionele verwaarlozing blijft nu te vaak onzichtbaar.” Jacqueline Hovens, psychiater in het LUMC, onderscheidde in haar onderzoek vier soorten jeugdtrauma's: seksueel misbruik, fysieke mishandeling, emotioneel misbruik en emotionele verwaarlozing.
Iemand kan je mond, vagina of anus ongewild binnendringen met een penis, vinger of een voorwerp. Dit valt allemaal onder verkrachting. Ben ik verkracht? Je bent verkracht als iemand onder dwang jouw lichaam is binnengedrongen met een penis, vinger of een voorwerp.
Ook al kunnen we bepaalde stressvolle, of traumatische momenten uit onze jeugd niet meer herinneren, dat betekent nog niet dat ze geen invloed hebben. Dat concluderen onderzoekers in een nieuwe studie gepubliceerd in het tijdschrift Developmental Science.