Asielzoekers krijgen geen reguliere uitkering. Wanneer ze in de Centrale Ontvangstlocatie (COL) of Procesopvanglocatie (POL) verblijven, zoals een sporthal of een omgebouwde daklozenopvang, krijgen ze alleen onderdak en drie maaltijden per dag.
Een alleenstaande krijgt dan € 30,59 per week, een gezin met 2 kinderen ongeveer € 75,46 per week. De bedragen zijn gebaseerd op normen van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud).
Een Oekraïense vluchteling in de gemeentelijke opvang krijgt maximaal 260 euro per maand, voor eten, kleding en persoonlijke verzorging. Een vluchteling in de particuliere opvang krijgt maandelijks nog iets extra's voor eventuele woonlasten.
Rechten en Plichten
Alle asielzoekers hebben recht op opvang wanneer zij niet voldoende middelen hebben om voor zichzelf te voorzien. Het recht op opvang omvangt ook recht op onderdak, leefgeld, toegang tot gezondheidszorg en toegang tot educatie voor minderjarigen.
Iedere vluchteling (volwassen/kind) ontvangt € 59,92 per week per persoon: € 46,97 euro voor voeding en € 12,95 euro voor kleding en andere persoonlijke uitgaven. Vluchtelingen in de particuliere opvang ontvangen een extra toelage, tot een maximum van 4 vluchtelingen.
Daarom is het belangrijk dat vluchtelingen die bij een gastgezin wonen, zich zo snel mogelijk inschrijven in de Basisregistratie Personen (BRP) bij de gemeente. Gemeenten kunnen sinds 1 april 2022 leefgeld uitkeren. Op dat moment is de Regeling opvang ontheemden Oekraïne (ROOO) ingegaan.
Vergoedingen bij een noodopvang
Ook gemeenten die op een andere manier zijn betrokken bij de centrale opvang van asielzoekers ontvangen hiervoor een vergoeding (artikel 5, Faciliteitenbesluit). Het bedrag voor deze uitkering is €18,15 per asielzoeker per maand.
Mensen met een asielstatus krijgen eerst een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd (5 jaar). Deze vergunning wordt na 5 jaar meestal omgezet in een vergunning voor onbepaalde tijd. Behalve als er belangrijke redenen zijn om de vergunning in te trekken.
Dat kan maximaal 25 uur per week. Hiervoor is geen tewerkstellingsvergunning nodig. De asielzoeker ontvangt hiervoor een kleine vergoeding: € 0,56 tot € 1,10 per uur met een maximum van € 14 per week.
Asielzoeker in huis
Het is niet mogelijk om een asielzoeker (iemand zonder verblijfsvergunning) in huis te nemen, tenzij de asielzoeker afziet van de centrale opvang bij het COA en de bijbehorende verstrekkingen. De asielzoeker is dan zelf verantwoordelijk voor zijn basisbehoeften en verzekeringen.
Om een betaalrekening te openen, moet een Oekraïense vluchteling meerderjarig zijn, over een erkend en geldig identiteitsbewijs beschikken en in veel gevallen een Burgerservicenummer van een Nederlandse gemeente hebben ontvangen.
Maandelijks geldbedrag van 316 euro per maand voor een volwassene, 267 euro voor partners en volwassenen kinderen. Maaltijden moeten zij zelf betalen. Als ze de maaltijden krijgen, dan bedraagt de maandelijkse uitkering 93 of 76 euro maand.
Voor wie is het leefgeld bedoeld? Vluchtelingen uit Oekraïne die in Nederland verblijven hebben (tijdelijk) recht op leefgeld. Iedere volwassen vluchteling, van 18 jaar en ouder, kan het leefgeld aanvragen. Vluchtelingen die inkomsten uit werk hebben, hebben geen recht op leefgeld.
Het ministerie van BZ betaalt een deel van de opvang uit het budget voor ontwikkelingssamenwerking. De kosten van het 1e jaar van opvang van asielzoekers uit ontwikkelingslanden mogen volgens internationale afspraken worden betaald uit dit budget. Het ministerie van JenV betaalt het overige deel van de opvang.
Reiskosten. De reiskosten voor zijn gezin financiert de vergunninghouder zelf. Kan hij de kosten niet betalen? Dan kan VluchtelingenWerk Nederland mogelijk bijdragen uit het VluchtelingenFonds.
Asielzoekers krijgen van het COA wekelijks leefgeld voor eten en kleding. De hoogte van het leefgeld is afhankelijk van de gezinssamenstelling en een eventueel inkomen van de bewoners. Bewoners met een eigen inkomen of vermogen dragen zelf bij in de kosten van de opvang.
Wat is het verschil tussen een vluchteling en een asielzoeker? Niet iedere asielzoeker is een vluchteling. Een asielzoeker vraagt bescherming aan in een ander land, maar er is nog niet bepaald of hij of zij inderdaad internationale bescherming nodig heeft.
Kosten individuele asielzoeker
De kosten van het COA voor het opvangen van asielzoekers in een AZC zijn gemiddeld ongeveer € 27.900 per persoon per jaar.
Werk kan zijn in loondienst, als zelfstandig ondernemer, bij een werkervaringsplek, een stage of vrijwilligerswerk. Soms wonen vluchtelingen met een verblijfsvergunning langer op het asielzoekerscentrum (azc), omdat zij nog wachten op huisvesting in de gemeente. Ook zij mogen werken.
Een asielzoeker vraagt asiel aan door de (persoonlijke) situatie in zijn eigen land. Een asielzoeker krijgt een verblijfsvergunning als hij te vrezen heeft voor oorlog, vervolging of een onmenselijke behandeling. Deze beslissing neemt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).
Na een negatieve beslissing in de asielprocedure eindigt de opvang door Centrale Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Na de beslissing door de rechtbank is de asielzoekende verplicht om Nederland te verlaten.
Iemand die een verblijfsvergunning krijgt, blijft in het azc wonen totdat hij of zij eigen woonruimte heeft gevonden buiten het COA. Besluit de IND dat je hier niet mag blijven, dan mag je als asielzoeker nog vier weken bij het COA wonen. Daarna moet de asielzoeker terug naar zijn eigen land of naar een ander land.
Asielzoekers ontvangen een financiële toelage om boodschappen mee te doen. Meestal besteden ze het geld in winkels in de buurt van het azc. Op die manier profiteert de plaatselijke middenstand van extra omzet.
Volwassen asielzoekers krijgen 7,9 euro zakgeld per week. In de meeste individuele woningen van het OCMW of een andere organisatie, moeten de asielzoekers zelf koken. Ze krijgen hiervoor een zestigtal euro leefgeld per week.
Krijgen we een vergoeding als we vluchtelingen opvangen? Gasthuishoudens ontvangen geen vergoeding voor het opvangen van vluchtelingen. Oekraïense vluchtelingen krijgen leefgeld voor voedsel, kleding en persoonlijke uitgaven via de gemeente.