Tussen de mond en de kont zitten de magen, de pens en de darmen. De voormagen, pens, dunne darm en dikke dam hebben elk hun eigen taak in de vertering. Om de kwaliteit van de kuil te kunnen beoordelen is met name kennis van werking van de pens belangrijk.
De dikke darm heeft bij koeien een lengte van 10 meter en een doorsnee van 10 cm. Door bacteriegroei en een speciale flora vindt er (na)vertering van ruwvezel plaats. Daarnaast vindt er absorptie van water, elektrolyten, zouten en enkele voedingsstoffen plaats, waardoor er een ingedikte voedselbrij over blijft.
Een koe poept ongeveer 18 keer per dag en plast een keer of 10. Per jaar levert dat ongeveer 25 m3 mest op per koe per jaar. Deze mest wordt verspreid over het land om de bodem en gewassen van nieuwe voedingsstoffen te voorzien. Een koe kan wel 100 liter water per dag kan drinken.
Een koe is ook een herkauwer. Ze heeft maar liefst vier magen om het voedsel helemaal te verteren: de pens, de netmaag, de boekmaag en de lebmaag. De koe slaat haar lange tong om een pluk gras en trekt er zo een hap van af. Ze slikt het bijna zonder te kauwen in.
Voorbeelden van herkauwers zijn: de geit, het schaap, het rund, de antilope, het hert en de giraffe.
De tardigrade, die ook wel beerdiertje wordt genoemd, kan vrijwel onmogelijk sterven. Beerdiertjes overleven namelijk extreme temperaturen, zowel hitte als kou. Ook kunnen zij lange tijd zonder voedsel en water en overleven zelfs bij gebrek aan zuurstof.
De dwergspitsmuis
Die vindt hij tussen de bladerlaag, in de begroeiing of in ondergrondse gangetjes. Dit kleine diertje kan niet langer dan drie uur zonder voedsel omdat hij een zodanig snelle stofwisseling en geen vetreserves heeft. Hij eet dus meerdere keren per dag.
Koeien poepen zo'n 18 keer per dag. Ze produceren ruim 26 kuub mest per jaar (1 kuub = 1000 liter). Die mest ruikt minder lekker dan melk, maar is wel heel nuttig.
De meest voorkomende klachten zijn buikkrampen, misselijkheid, braken en diarree.
Van voeding tot mest
Een koe kauwt haar voedsel twee keer. Herkauwen heet dat. Om haar dorst te lessen drinkt ze dagelijks 70 liter water! Een koe poept en piest 100 kilo mest en plas per dag.
Een koe ligt veel - zo'n tien tot vijftien uur per dag is ze aan het herkauwen, rusten, dommelen - maar ze slaapt slechts drie uur per dag en daarvan is ze een uur tot anderhalf uur in een diepe slaap, de zogeheten REM-slaap (1).
De kalfjes komen uit hetzelfde gaatje van de koe waar ze ook uit plast. We noemen dat de schede van de koe. In de schede bevindt zich de uitgang van de urineblaas, maar ook van de baarmoeder. Als het kalf volgroeit is, dan rekt deze uitgang helemaal uit en wordt zo groot dat het kalf er doorheen kan.
Een koe slaapt slechts twee tot drie uur per dag. Hiervan is ze maar één tot anderhalf uur in diepe slaap. Daarnaast rust een koe veel op een dag, namelijk zo'n 10 tot 15 uur per dag. Een koe heeft 4 magen, omdat gras heel moeilijk verteert.
Feit is dat koeien helemaal geen scheten laten. Ook geen boeren overigens. Ze produceren wél methaan, en die methaan-uitstoot zorgt voor een aanzienlijk deel van onze totaaluitstoot.
Geen scheten, maar boeren
Een koe maakt gemiddeld 500 gram per dag aan in de pens, waarvan drie vierde via de neus en de bek het lichaam verlaat. De rest zit in de mest. “Het gaat om een bijproduct van het natuurlijk verteringsproces”, verduidelijkt Dorien Van Wesemael.
Dit is de mest van een gezonde koe, die haar rantsoen goed verteert. Dunnere of dikkere mest wijst op ziekte of voedingsproblemen. Een iets te dunne mest komt vaak voor bij koeien die in erg jong lentegras staan en bij verkeerd rantsoen. Deze mest spettert bij het neerkomen.
In tegenstelling tot stereotypen, zijn koeien geen hersenloze wezens. Er is aangetoond dat ze complexe emoties voelen en verwerken. Ze huilen zelfs, compleet met het laten van tranen net als mensen.
Een koe heeft botte tanden om het gras te malen.Deze beet zorgt voor kneuzingen. Een hond heeft scherpe tanden die een open en bloedende wond veroorzaken. Ook vogels kunnen bijten.
Koeien hebben sterk ontwikkelde zintuigen. Omdat ze ogen aan de zijkanten van hun hoofd hebben, kunnen ze zien wat er rondom en achter hen gebeurt. Ze hebben een zichtbereik van wel 300°. Wanneer koeien hun kop neerleggen om te grazen, loopt dit bereik op tot bijna 360°, waardoor ze een panoramisch uitzicht hebben.
Koeien die een goede voeding en verzorging krijgen, kunnen zo'n 15 tot 25 jaar oud worden. Meestal halen ze die leeftijd echter niet. De gemiddelde Nederlandse melkkoe wordt slechts vijf jaar oud, de gemiddelde zoogkoe (voor vleesvee) tien jaar oud.
Koeien sluiten vriendschappen voor het leven. Vooral de moeder-kindband is sterk, maar koeien hebben ook maatjes met wie ze graag samen grazen of rusten. Vriendinnen van dezelfde status likken elkaar op plaatsen waar ze zelf niet bij kunnen.Bij dreigende conflicten kan het elkaar likken ook kalmerend werken.
Koeien van vleesrassen zijn gemiddeld 5 of 6 jaar oud als ze geslacht worden. Ze hebben dan 3 of 4 kalveren gehad. Koeien van vleesrassen worden niet gemolken. Ze geven van nature veel minder melk dan melkrassen en bovendien dient de melk om de kalveren te voeden die bij de moeder blijven.
Nooit drinken
Daar heeft een koala bijna nooit last van. Hij smult van de sappige blaadjes van een eucalyptusboom. Daar zit genoeg water in voor dit zoogdier. Drinken is daardoor niet nodig.
Het domste dier ter wereld
Het aller domste dier is namelijk de kakapo. Dit dier loopt zonder zorgen op zijn vijanden af. Lange tijd had de kakapo geen vijanden maar tegenwoordig zijn er hermelijnen, honden en ratten. Allemaal vijanden van de kakapo.
Volwassen konijnen en veel andere knaagdieren, gorilla's en honden eten hun eigen poep of die van een ander op. De poep bevat vitaminen die er in de eerste verteringsronde niet uit gehaald konden worden. Varkens werden in het oude China gebruikt voor klaar-terwijl-u-wacht wc's.