'Maak je niet druk'.
Zeg niet tegen een persoon met faalangst dat hij niets heeft om zich zorgen om te maken en dat het onzin is dat hij of zij zich zorgen maakt. De ander voelt zich op zo'n moment dan eenvoudigweg niet gehoord.
Faalangst kan al voorkomen bij kinderen in de leeftijd van peuters. De kinderen zijn in die leeftijd bang om een klusje te doen, omdat ze denken het niet te kunnen. Op latere leeftijd kan faalangst vormen aannemen die te maken hebben met proefwerken en andere schoolprestaties.
Oorzaken van faalangst
Ze kunnen er bijvoorbeeld van overtuigd zijn dat ze dom zijn, niet goed genoeg zijn, of bepaalde dingen niet kunnen. Daarnaast ontstaat faalangst vaak doordat kinderen een hoge druk ervaren om te presteren. Soms zien kinderen niet dat mensen in hun omgeving ook fouten maken.
Een psycholoog zou jou goed kunnen helpen om jouw faalangst te overwinnen. Cognitieve gedragstherapie is bijvoorbeeld een therapievorm die effectief kan zijn bij faalangst. Samen met een psycholoog kijk je naar hoe gedachten jouw gedrag beïnvloeden.
De meeste mensen kennen faalangst. Maar sommigen hebben er zoveel last van dat ze eronder lijden. Het staat hun dagelijks leven in de weg. Dan is het vaak onderdeel van een angststoornis: een gegeneraliseerde angststoornis of sociale fobie.
Het kan soms zo zijn dat faalangst aangeboren is. Maar het kan ook ontstaan omdat één van je ouders faalangstig is. Jij kopieert vaak (onbewust) het gedrag van je ouders en in dit geval dus het faalangstig gedrag. Daarnaast kan faalangst ook ontstaan, omdat jij in een bepaalde omgeving vaak moet presteren.
Faalangst kan zich lichamelijk uiten en je kunt het zien aan het gedrag van jouw kind. Dit kun je merken aan jouw kind als het last heeft van faalangst: Negatief over zichzelf praten, 'Ik kan het niet', 'Ik ben dom', 'Anderen zijn beter'. Onzeker over zichzelf, eerst kijken hoe anderen het doen.
Maak in je klas duidelijk dat fouten maken mag en dat niemand zijn leven foutloos doorbrengt. Bespreek in je groep hoe er met fouten van jezelf en anderen moet worden omgegaan. Praat over faalangst met je groep. Vertel als leerkracht eens iets wat je zelf fout hebt gedaan; hoe dat voelde en hoe je dat oploste.
Faalangst wordt in de DSM-5 niet als een aparte aandoening opgenomen, maar meestal als een onderdeel van sociale angst of gegeneraliseerde angst beschouwd. Hierbij wordt dan vaak verwezen naar 'testangst' of 'prestatieangst' (American Psychiatric Association, 2014).
Tijdens de training leren de kinderen hoe ze met hun faalangst om kunnen gaan. Eerst wordt er gekeken naar de specifieke problemen van de leerling, en hoe hij of zij deze problemen ervaart. Vervolgens wordt ere en specifiek faalangst reductie plan gemaakt.
Perfectionisme betekent een obsessief verlangen hebben om handelingen perfect uit te voeren. De betekenis van faalangst en perfectionisme zijn niet hetzelfde maar gaan wel hand in hand: Bij faalangst heb je angst om te presteren en bij perfectionisme heb je de drang om te presteren.
Faalangst kan grote invloed hebben op jouw dagelijks functioneren. Het kan leiden tot stress en spanningsklachten die op allerlei gebied klachten kunnen geven.Denk aan hoofdpijn, slecht slapen, prikkelbaar zijn of piekeren. Er zijn verschillende manieren waarop mensen met faalangst omgaan.
Wat belangrijk is, is dat er bij grote angstgevoelens ook aan de hersenen bloed wordt onttrokken. Het denkvermogen blokkeert op dat moment. De natuurlijke reactie is: willen bewegen! We moeten op zo'n moment kiezen: vechten of vluchten!
Bij faalangst gaat het om een gevoel niet te kunnen voldoen aan bepaalde verwachtingen. Het kan leiden tot stress, depressie of andere angsten. Leidt jouw faalangst of dat van je kind tot gedachten aan zelfmoord? Dan is het belangrijk hier snel met mensen in je omgeving over te gaan praten.
Uit onderzoek blijkt dat mensen met faalangst vaak ook ouders of broers en zussen met faalangst of een anderssoortige angststoornis hebben. Onderzoek wijst ook uit dat mensen die bijzonder sensitief zijn voor een fysieke reactie op stress ook een verhoogd risico lopen om faalangst te ontwikkelen.
Kinderen blokkeren als het ware door de angst, waardoor ze niet kunnen spreken. Blokkeren is net als “vechten” of “vluchten” een bekend patroon van reactie op angst. In andere situaties waarin kinderen zich wel vertrouwd en veilig voelt, praten kinderen wel.
Faalangstige kinderen hebben vaak alleen aandacht voor negatieve opmerkingen over hun gedrag. Geef vaker een positieve reactie of een compliment aan leerlingen met faalangst. Falen mag. Veel leraren focussen op presteren, waardoor leerlingen het gevoel kunnen krijgen dat mislukken geen optie is.
Een andere benaming voor sociale fobie is een sociale angststoornis. De angst om in ogen van anderen te kort te schieten oftewel faalangst is een vorm van sociale angst.