Een a-orgaan is een orgaan van een rechtspersoon die door publiekrecht is ingesteld. Ingesteld door publiekrecht betekent dat de rechtspersoon in de wet moet worden genoemd. Zo is bijvoorbeeld de Gemeente een in de wet genoemd rechtspersoon.
De a-organen zijn de klassieke bestuursorganen. Hierbij is sprake van een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld. Een b-orgaan is een ander persoon of college, met enig openbaar gezag bekleed.
Een b-orgaan is een ander persoon of college, met enig openbaar gezag bekleed (1:1 lid 1 onder b Awb). Dan gaat het vaak om een natuurlijk persoon of om een privaatrechtelijke rechtspersoon – te denken valt een stichting of een b.v. – die (deels) openbaar gezag uitoefent.
Een bestuursorgaan is volgens de definitie van artikel 1:1 lid 1 Awb een: "orgaan van een rechtspersoon krachtens publiekrecht ingesteld" (a-orgaan), of "een persoon of college, met enig openbaar gezag bekleed" (b-orgaan). Uitzonderingen staan vermeld in art. 1:1 lid 2 Awb.
Koning Willem-Alexander
De conclusie dat de Koning daarmee als orgaan van de Staat moet worden aangemerkt is dan onontkoombaar. Toch heeft de Afdeling bestuursrechtspraak geoordeeld dat (het kabinet van) de Koning geen bestuursorgaan is.
Het rechtspersonenrecht onderscheidt publiekrechtelijke (rijk, provincie, gemeente, etc.) en privaatrechtelijke rechtspersonen (vereniging, stichting, nv/bv, etc.) onderscheiden. (Artikelen 1 en 3 van boek 2 Burgerlijk Wetboek).
De gemeente (openbaar lichaam/publiekrechtelijk rechtspersoon) bestaat uit drie bestuursorganen: de gemeenteraad, het college en de burgemeester. De burgemeester kan als bestuursorgaan namens de rechtspersoon gemeente (openbaar lichaam) optreden.
een NV is niet publiekrechtelijk maar privaatrechtelijk. bank, Bank is NV dus bank heeft rechtspersoonlijkheid. Niet de directie is hier dus een b-orgaan maar de bank.
Binnen de politie bestaat slechts één bestuursorgaan in de zin van de Algemene wet bestuursrecht: de korpschef. De korpschef is in alle wet- en regelgeving aangewezen als bevoegd orgaan om besluiten te nemen.
Het RIVM is een zelfstandig onderdeel van het ministerie Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De minister van VWS beslist over Woo-verzoeken die bij het RIVM zijn ingediend. Er is daarvoor bij het ministerie een Woo-eenheid.
Een b-orgaan is een ander persoon of college, met enig openbaar gezag bekleed (1:1 lid 1 onder b Awb). Dan gaat het vaak om een natuurlijk persoon of om een privaatrechtelijke rechtspersoon – te denken valt een stichting of een b.v. – die (deels) openbaar gezag uitoefent.
Er is dus sprake van een a-orgaan wanneer het orgaan deel uitmaakt van een publiekrechtelijk rechtspersoon. Wanneer er een orgaan is dat deel uitmaakt van een privaatrechtelijk rechtspersoon, is er een b-orgaan.
Voorbeelden van zbo's zijn de Kamer van Koophandel, de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR). De taken van zbo's staan in de wet. Het zbo-register geeft een overzicht van de zbo's in Nederland.
Ambtenaren zijn dus, hoewel ze wel in de wet genoemd kunnen zijn, geen bestuursorganen, maar de burgemeester weer wel. Bestuursorganen van de staat zijn onder andere: regering, minister, staatssecretaris; bij een Mulderfeit: de officier van justitie.
De OvJ behoort tot de rechtspersoon krachtens publiekrecht de Staat der Nederlanden. Aan zijn ambt zijn zelfstandige bevoegdheden geattribueerd. De OvJ is derhalve bestuursorgaan in de zin van art. 1:1, eerste lid onder a Awb .
Ingevolge de onderdelen a en b van het eerste lid zijn de wetgevende macht en de kamers en de verenigde vergadering der Staten-Generaal geen bestuursorganen in de zin van deze wet. Aan deze beide uitzonderingen bestaat behoefte.
De politie in Nederland (Nationale Politie) is een politiedienst, belast met het handhaven van de wetten van Nederland, het bewaren van de openbare orde en het verlenen van hulp. Ook vormt zij de opsporingsdienst voor het Openbaar Ministerie.
Rechtspersonen met een wettelijke taak ( rwt ) zijn zelfstandige organisaties op afstand van de rijksoverheid. Zij voeren een taak uit die in de wet geregeld is en worden gefinancierd met publiek geld. Het gaat bijvoorbeeld om Staatsbosbeheer, de Nationale politie en het Kadaster.
De korpschef heeft de leiding over de nationale politie. De minister van Justitie en Veiligheid (JenV) is eindverantwoordelijk voor het goed functioneren van de politie. De Inspectie Justitie en Veiligheid ziet erop toe dat de politie haar taken goed uitvoert.
Klaas Knot, jubilerend 'president' van De Nederlandsche Bank.
DNB is een naamloze vennootschap naar Nederlands recht. De Nederlandse Staat is de enige aandeelhouder. We zijn onderdeel van het Europees Stelsel van Centrale Banken (ESCB) en het Eurosysteem.
Klaas Knot is sinds 1 juli 2011 president van DNB en sinds 2 december 2021 voorzitter van de Financial Stability Board (FSB).
Een bestuursorgaan is bijvoorbeeld de gemeente of de Belastingdienst.
Elke gemeente heeft een gemeenteraad, een burgemeester en een college van burgemeester en wethouders (B en W). Een belangrijke taak van de gemeenteraad is om het college te controleren. Het college moet op zijn beurt verantwoording afleggen aan de gemeenteraad.
De wethouders en de burgemeester besturen de gemeente. Ze zijn samen het college van burgemeester en wethouders (college van B&W).