De Eerste Wereldoorlog is de eerste grote oorlog waar wereldwijd miljoenen soldaten en burgers bij betrokken raken. In dit conflict staan de '
De Duitsers willen oprukken via België en Noord-Frankrijk, om vervolgens Parijs in te nemen en het Franse leger richting het noordoosten in de rug aan te vallen. Na een snelle overwinning op Frankrijk zou het Duitse leger dan al zijn energie kunnen steken in de oorlog aan het oostfront, tegen Rusland.
Op 28 juni 1914 werd de troonopvolger van Oostenrijk-Hongarije, de prins Frans Ferdinand, doodgeschoten in Sarajevo, Bosnië en Herzegovina. De dader heette Gavrilo Princip en was een aanhanger van een Servische nationalistische beweging.
Duitsland, dat zijn eigen problemen had met revolutionairen op dat moment (de Novemberrevolutie), stemde in met een staakt-het-vuren op maandag 11 november 1918, dat later bekend zou staan als Wapenstilstandsdag. De oorlog eindigde als een overwinning voor de geallieerden.
Duidelijker kon paragraaf 231 van het vredesverdrag van Versailles niet zijn over wie de schuld heeft aan de Eerste Wereldoorlog, die zeker 10 miljoen soldaten het leven had gekost. Duitsland is als enige schuldig aan het uitbreken van deze oorlog, dat moest duidelijk zijn.
De Tweede Wereldoorlog begon in 1939 en duurde tot 1945. Het was een van de meest verwoestende en dodelijke oorlogen in de geschiedenis, met miljoenen slachtoffers. De oorlog werd gekenmerkt door belangrijke gebeurtenissen als de Holocaust, de Slag om Stalingrad en de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki.
De directe aanleiding voor de Eerste Wereldoorlog was de moord op de Oostenrijkse aartshertog Franz-Ferdinand. Het dodelijke schot van een jonge Bosnisch-Servische nationalist leidde tot een ongekend grote oorlog. Dit was te wijten aan de alliantiepolitiek van de Europese mogendheden.
De Nederlandse krijgsmacht was te zwak om een van die mogendheden in een conflict te kunnen weerstaan. Daarom hechtte Nederland sterk aan neutraliteit en aan het internationaal recht, om de status quo te behouden. In die jaren bezat Nederland nog zijn koloniën, waaronder Suriname en het uitgestrekte Nederlands-Indië.
Op 6 april 1917 raakten de Amerikanen bij de oorlog betrokken. In 1915 bracht een Duitse onderzeeër het Amerikaanse passagiersschip Lusitania tot zinken. Bijna 1200 opvarenden kwamen om het leven. Dit leidde bijna tot een oorlogsverklaring van de Verenigde Staten.
Het wilde Duitsland als bescherming tegen het communisme, een “Balance of Powers” in Europa, en was voor terugbetaling van de kredieten aan de Verenigde Staten aangewezen op de herstelbetalingen door Duitsland.
In Sarajevo vermoorden Servische nationalisten de Oostenrijkse troonopvolger Franz Ferdinand en zijn vrouw Sophie. Tijdens een bezoek aan de stad lost de Bosnisch-Servische Gavrilo Princip twee dodelijke schoten op het echtpaar.
De Eerste Wereldoorlog was een der verschrikkelijkste oorlogen uit de geschiedenis vooral ook omdat de strijdende partijen al heel snel in een soort dodelijke omstrengeling terechtkwamen van waaruit ze zich gedurende bijna vier jaren, niet meer konden losmaken.
Het Verdrag van Versailles, dat na de Eerste Wereldoorlog werd ondertekend, bevatte Artikel 231, algemeen bekend als de ‘oorlogsschuldclausule’, die alle schuld voor het uitbreken van de oorlog bij Duitsland en zijn bondgenoten legde.
Begin augustus 1914 verklaart Duitsland de oorlog aan zowel Frankrijk als Rusland en valt het via België Frankrijk binnen. Europa is in oorlog. Nederland weet buiten de strijd te blijven. De oorlog kost miljoenen levens en duurt tot 1918.
Het Duitse leger had zich een weg gevochten naar een goede verdedigingspositie in Frankrijk en had 230.000 Franse en Britse troepen meer permanent uitgeschakeld dan het zelf had verloren. Desondanks kostten communicatieproblemen en twijfelachtige commandobeslissingen Duitsland de kans op een vroege overwinning.
In 1939 breekt de Tweede Wereldoorlog uit met de Duitse inval in Polen. Op 10 mei 1940 vallen Duitse troepen Nederland binnen. Binnen 5 dagen is de strijd afgelopen. De Nederlandse regering gaat in ballingschap en vestigt zich in Londen.
Nederland werkt militair nauw samen met andere Europese en met de NAVO-landen. Samen bewaken deze landen de internationale veiligheid. In Nederland houden de Rijksoverheid en veiligheidsdiensten dag en nacht in de gaten of er geen dreigingen zijn.
De Duitse vertegenwoordigers op weg naar de onderhandelingen, inclusief witte vlag op de auto. Beeld: Wikimedia. Op 11 november 1918 ging Duitsland akkoord met een wapenstilstand en kwam er een einde aan de Eerste Wereldoorlog.
Duitsland wordt aangewezen als hoofdschuldige van de verwoestende oorlog. Deze afspraken staan in het Verdrag van Versailles, vernoemd naar het paleis waar de landen het verdrag tekenen. Het Verdrag van Versailles leidt tot woedende reacties van de Duitse bevolking.
Het Duitse leger, of Wehrmacht, was echter de meest effectieve strijdmacht vanwege zijn uitrusting, opleiding, ideologie, discipline en vechtlust . Duitsland was in staat om te voldoen aan de vraag naar arbeid van de industrialisatie vanwege zijn aanzienlijke en snel groeiende bevolking (1,1 miljard in 1880, 58,5 miljoen in 1910).
Het was een organisatie die bevrijding van Bosnië van het Oostenrijks-Habsburgse Rijk nastreefde en aansluiting van Bosnië en Herzegovina bij Servië. Kokarde van de Zwarte Hand. De leden zwoeren strikte geheimhouding.
Bij een wapenwedloop gaan twee of meer landen de competitie met elkaar aan om zoveel mogelijk en zo geavanceerd mogelijke wapens te ontwikkelen. Ze proberen daarbij beter te worden dan hun concurrent, in de praktijk gaat de wedloop bijna altijd gelijk op.
Directe aanleiding van de Eerste Wereldoorlog
Dit gebeurde op 28 juni 1914, toen de Oostenrijkse troonopvolger Frans Ferdinand door een Serviër, Gavrilo Princip, werd doodgeschoten. Oostenrijk-Hongarije zag dit als een oorlogshandeling en verklaarde even later dan ook de oorlog aan Servië.
De Eerste Wereldoorlog was een wereldwijde strijd die van 1914 tot 1918 duurde. De moord op de Oostenrijkse aartshertog Franz Ferdinand en diens vrouw in Sarajevo op 28 juni 1914 was de aanleiding voor een oorlog waarbij miljoenen mensen omkwamen.