Niet iedereen raakt verslaafd. Men moet lang genoeg het middel genomen hebben voordat de 'verslavingsknop' in de
Je bent verslaafd aan een middel als je er afhankelijk van bent geworden. Je wordt afhankelijk als je steeds meer moet gebruiken om het gewenste effect te bereiken. Je krijgt bijvoorbeeld ontwenningsverschijnselen als je het niet gebruikt of je gebruikt om ontwenningsverschijnselen tegen te gaan.
Verslaving kan genetisch bepaald zijn
Of je verslavingsgevoelig bent, hangt af van verschillende factoren. Dit kan bijvoorbeeld genetisch bepaald zijn (dat bepaalt hoe het beloningssysteem in je hersenen werkt), maar hangt ook samen met je persoonlijkheid en de dingen die je meemaakt.
Omgevingsfactoren; ook de omgeving en jeugd van een persoon speelt mee in de kans om een verslaving te ontwikkelen. Ook ingrijpende gebeurtenissen en stress kunnen een oorzaak zijn. Zo hebben jongeren met psychische problemen een grotere kans om verslaafd te raken.
Middelengebruik onder controle.
Verslaafd zijn aan blowen, gamen, gokken, drugs of alcohol brengt veel problemen met zich mee. Jongeren gaan slechter presteren op school of op het werk, komen in aanraking met politie, hebben vaker conflicten en krijgen o.a. geheugen- en concentratieproblemen.
Wie eenmaal verslaafd is blijft levenslang gevoelig voor alcohol, drugs of andere verleidingen. Verslaving is een ziekte, die kan ontstaan door psychische oorzaken, maar die niet verdwijnt wanneer de oorzaak is weggenomen.
Sociale factoren
De situatie of omgeving zoals het gezin of de werkplek kan het gebruik van middelen sterk beïnvloeden. Kinderen die verslaafde ouders hebben, lopen zelf ook meer gevaar om te veel middelen te gaan gebruiken. Jongeren willen graag bij populaire leeftijdgenoten horen.
Je raakt niet zomaar verslaafd. Het is een proces dat soms jarenlang duurt. Er is niet 1 middel of spel dat bij eenmalig gebruik gelijk tot verslaving leidt. Iemand met opzet verslaafd maken, door bijvoorbeeld 'iets' in zijn of haar drankje te doen, bestaat niet.
Volgens een ranking door experts uit 2009 zijn de meest verslavende drugs heroïne en crack gevolgd door tabak, methamfetamine, cocaïne, alcohol, amfetamine, benzodiazepinen, GHB, cannabis, ketamine, Qat, XTC, Paddo's en LSD.
Verslaving aan middelen behoort met een prevalentie van 1 op de 20 tot een van de meest voorkomende psychiatrische stoornissen. Voor mildere vormen van problematisch middelengebruik ligt de prevalentie nog hoger.
Er bestaan twee soorten verslavingen: aan stoffen (alcohol en drugs zoals cocaïne) en gedrag (gok- en gameverslaving). Alcohol- en drugsverslaving bestaan al eeuwen, de afgelopen jaren zijn daar nieuwe vormen bijgekomen, denk aan gamen en medicijn.
Het systeem werkt snel, op basis van indrukken, ingevingen en gevoelens. Je moet er niet bewust bij nadenken, het kost dus weinig moeite. Maar het systeem is daardoor soms moeilijk onder controle houden. Het bewuste systeem zet gedrag in gang na een beslissing.
Uit onderzoek blijkt dat social media verslavend zijn doordat ze gebruikers continu belonen. Mensen krijgen waardering in de vorm van likes en volgers en hun nieuwsgierigheid wordt steeds weer gevoed. Hierdoor komt het beloningshormoon vrij in het brein en dat zorgt voor de verslavende werking.
Na jaren van daling, neemt het gebruik onder scholieren wel weer toe. Ook onder jongvolwassenen neemt het gebruik toe en xtc is na cannabis de meest gebruikte drug: van de jongeren tussen de 20 en 24 had 22% ooit xtc gebruikt (meting 2019).
Cannabisgebruik komt het meest voor onder jongvolwassenen. In 2021 heeft iets meer dan de helft (51,9%) van de 25-29 jarigen ervaring met cannabis, vergeleken met een derde van de 18-19-jarigen. Het laatste-jaar-gebruik is het hoogst onder 18-19 jarigen en twintigers.
Wat is junkiegedrag? Typische kenmerken van junkiegedrag zijn: manipuleren, liegen en bedriegen, sociale contacten verwaarlozen en weinig oog hebben voor de eigen gezondheid. Ook het ontkennen van de verslaving komt vaak voor. Je kunt dit gedrag ook in een breder verband plaatsen.
Verslaving betekent dat je niet meer zonder een bepaald genotsmiddel kunt. Je weet dat het slecht is, maar toch ga je door met consumeren. Het 'willen' drinken, verandert in 'moeten' drinken. Verslaving is een hersenziekte, waarbij de één gevoeliger is voor genotsmiddelen dan de ander.
Het belangrijkste aan herval is hoe je ermee omgaat. Het is belangrijk om niet bij de pakken te blijven zitten, maar de draad zo snel mogelijk weer op te pakken. Zie het als een harde les waaruit jullie kunnen leren. Ga samen na waar het is fout gegaan.
Bekende verslavingen zijn alcoholverslaving en drugsverslaving, maar denk ook aan medicijnverslaving of een seksverslaving. Een die een vlucht neemt, is de gameverslaving. Uiteindelijk is verslaving een ziekte. Het middel of de gewoonte is minder belangrijk.
Veel mensen denken nog steeds dat het iemands eigen schuld is als hij of zij verslaafd is. En dat diegene geen wilskracht of ruggengraat zou hebben. Maar dit is niet juist. Al jaren is verslaving terecht erkend als een psychische aandoening (een ziekte).
Mensen die al een psychische stoornis hebben, zijn gevoelig voor de effecten van drank en drugs. Zelfs kleine hoeveelheden kunnen negatieve gevolgen hebben. Daarbij kunnen mensen drank of drugs gebruiken als een vorm van zelfmedicatie. Zo kan iemand die depressief is, zichzelf proberen te verliezen in drank.
Het aantal glazen alcohol dat je per dag drinkt, kan wijzen op een drankprobleem of een alcoholverslaving. Drink je meer dan 1 à 2 glazen alcohol per dag en minder dan 2 dagen in de week geen alcohol, dan drink je sowieso teveel. Een excessieve (mannelijke) drinker drinkt wekelijks meer dan 21 glazen alcohol per week.
8 op de 10 Nederlanders drinkt alcohol. Het is daarom niet verbazend dat alcoholverslaving één van de meest voorkomende verslavingen is. Alcohol kan zeer verslavend zijn en zomaar afkicken van alcohol kan gevaarlijk zijn.