Alleen patiënt kan om euthanasie vragen
Familie of vrienden van de patiënt kunnen er niet om vragen. Dat is bij kinderen anders. Is een kind tussen de 12 en 16 jaar, dan moeten de ouders of voogd ook toestemming geven. Is een kind tussen de 16 en 18 jaar, dan moeten de ouders bij de beslissing betrokken zijn.
Geen wilsverklaring
Als niemand vertegenwoordiger wil of kan zijn, beslist de arts zelf. Euthanasie mag alleen als de patiënt daar zelf aan de arts om vraagt: mondeling of schriftelijk. Dus niet als familieleden of vrienden het willen. Voordat euthanasie mag, zijn er nog andere eisen voor de situatie van de patiënt.
De wilsverklaring moet in aanwezigheid van twee meerderjarige getuigen op papier worden gezet. Minstens één van die getuigen mag geen erfgenaam zijn of materiëel belang hebben bij de dood van de patiënt. De taak van de getuigen gaat dus niet verder dan het "wettigen" van het document.
Iedereen kan zelf een schriftelijke wilsverklaring opstellen en dat kan op verschillende manieren. De tekst kan handgeschreven, getypt of gedrukt zijn. De tekst kan staan op papier, perkament, wc-papier of zelfs op de huid, als tatoeage.
Strikt genomen vormt de euthanasieverklaring een onderdeel van een wilsverklaring. In de wilsverklaring staan verschillende documebten die in direct verband staan met levenseinde, zoals: Verbod op behandeling. Verklaring wel/niet reanimeren.
De NVVE komt in actie om euthanasie via de Levenseindekliniek door de zorgverzekeraars vergoed te krijgen. Nu vergoedt alleen nog Menzis die kosten, gemiddeld zo'n 2500 euro per patiënt. De andere verzekeraars weigeren.
Schriftelijk euthanasieverzoek
U kunt uw vraag om euthanasie opschrijven. Dat document heet een schriftelijke euthanasieverzoek. U schrijft dan op wanneer u zou willen dat een arts u helpt met sterven. U omschrijft wat voor u ondraaglijk lijden is.
In het geval van psychisch lijden moet er minstens een maand zitten tussen de eerste vraag en de uitvoering van de euthanasie. Er moeten naast de arts die de euthanasie uitvoert ook twee andere onafhankelijke artsen hun advies geven, onder wie een psychiater. Dat advies is niet-bindend.
Kostprijs: € 225, excl. verplaatsingskosten, betaling na de LOK-training aan de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen vzw of aan LEIF Antwerpen.
Als iemand wilsonbekwaam is (geworden), vraagt de arts aan een vertegenwoordiger van de patiënt om beslissingen te nemen. De patiënt kan daar van tevoren iemand voor aanwijzen. Heeft iemand dat niet gedaan, dan is een familielid de wettelijk vertegenwoordiger. Bijvoorbeeld een echtgenoot, een ouder of een kind.
Hoe wordt wilsonbekwaamheid beoordeeld? Wils(on)bekwaamheid wordt beoordeeld per situatie. Daarbij moet de arts meewegen hoe ingrijpend de beoogde zorg of behandeling is. Voor lichtere behandelingen zal een cliënt niet snel wilsonbekwaam worden verklaard.
Wie bepaalt dan of je naaste wilsonbekwaam is? Huisarts, verpleeghuisarts en andere medisch specialisten zoals een tandarts mogen wilsonbekwaamheid vaststellen als het gaat om de medische behandeling van hun patiënt. Ze mogen niet bepalen of je naaste nog kan beslissen over, bijvoorbeeld, de verkoop van het huis.
De patiënt verliest heel snel het bewustzijn (binnen 30 seconden is niet ongebruikelijk) door het slaapmiddel en houdt soms zelfs al op met ademen. Als de spierverslapper gegeven wordt is de patiënt meestal na een aantal minuten overleden.
Patiënten die zich aanmelden met lichamelijke aandoeningen moeten rekening houden met een wachttijd van enkele weken tot maanden, afhankelijk van de beschikbaarheid van artsen en verpleegkundigen in de regio waar de hulpvrager woont.
"De procedure van het verzoek, via de SCEN-arts, tot de euthanasie kan een paar dagen tot een week duren. Via een infuus wordt dan een middel toegediend, waardoor de patiënt het bewustzijn verliest, in combinatie met een spierverslapper. Dan is het vaak binnen korte tijd afgelopen doordat het hart stopt met pompen.
Ondraaglijkheid van het lijden
Het gaat om de beleving van de individuele patiënt, in het licht van zijn levens- en ziektegeschiedenis, persoonlijkheid, normen en waarden en (fysieke en psychische) draagkracht. Het is dan ook belangrijk om bij het beoordelen van het lijden de 'biografie' van de patiënt te betrekken.
Soms lijdt iemand zo erg, dat hij niet meer verder wil leven. Je kan dan aangeven dat je euthanasie wil. Het woord euthanasie betekent goed sterven of een zachte dood. Bij euthanasie maakt een arts een einde aan het leven, op verzoek van de patiënt.
Indien alle wettelijke vereisten zijn vervuld en de wettelijke procedure gevolgd wordt, dan kan de familie de euthanasie niet weigeren. Wanneer familie en naasten achter de euthanasie staan, is dat uiteraard het beste, maar wettelijk gezien is hun goedkeuring niet noodzakelijk.
Conclusie. Bij de uitvoering van euthanasie en hulp bij zelfdoding kunnen zich problemen voordoen. Artsen die besluiten om hulp bij zelfdoding te verlenen of euthanasie uit te voeren, moeten hierop voorbereid zijn.
Een arts hoeft zich niet aan uw wilsverklaring te houden. Uw arts is bijvoorbeeld niet verplicht om een euthanasiewens uit te voeren. De wilsverklaring is een verzoek aan uw arts.
Bij euthanasie dient u de euthanatica intraveneus toe. Eerst wordt een coma geïnduceerd. Aansluitend, nadat u heeft vastgesteld dat er sprake is van een medicamenteus geïnduceerd coma, dient u een spierrelaxans toe. Hierdoor treedt een verlamming op van alle dwarsgestreepte spieren, met uitzondering van het hart.
Euthanasie wordt door verzekeraars niet gezien als zelfmoord. Sluit je een overlijdensrisicoverzekering af en pleeg je in de eerste twee jaar euthanasie? Dan keren de meeste verzekeraars een geldbedrag uit. De verzekeraars eisen dan wel dat de euthanasie volgens de regels van de Euthanasiewet is gepleegd.
Euthanasie en verzekeringen
Euthanasie wordt vergoed door de zorgverzekeraar: het zit standaard in uw basisverzekering en het maakt niet uit of u een restitutie- of naturapolis heeft.
Passieve euthanasie is de oude term voor wat wij vandaag kennen als palliatieve sedatie, met name 'het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een patiënt in de laatste levensfase. Men doet dit opdat de patiënt onbehandelbare, ondraaglijke klachten (bijvoorbeeld continu braken) niet meer bewust zou meemaken.