Het verrichten van een enkel-arm index is geen voorbehouden handeling en kan worden uitgevoerd door iedere verpleegkundige.
Waarom dit onderzoek? Met de Enkel Arm Index kunnen we vaststellen of uitsluiten of u vernauwing(en) in de beenslagaders heeft. Wanneer er sprake is van een vernauwing vermindert de bloedtoevoer naar de benen en kunt u (pijn)klachten krijgen.
Om verschillende metingen te kunnen vergelijken is ervoor gekozen de bloeddruk aan de enkel te delen door de (systolische) bloeddruk aan de arm. Een normale enkel-armindex is ongeveer 1,1. Bij een waarde <0.75 is er een verminderde arteriele instroom in het been (zie tabel).
De huisarts of de praktijkassistente bepaalt de enkel-armindex in rust. Voor een betrouwbare interpretatie wordt aanbevolen alle metingen drie keer te verrichten. De praktijk moet hiervoor beschikken over een dopplerapparaat dat geschikt is voor arteriële vaten (transducer van 8 MHz of eventueel 5 MHz).
Duur. Het onderzoek duurt ongeveer 20 tot 30 minuten.
Bereken de enkel-armindex voor het rechter en het linker been: hoogst gemeten systolische enkeldruk / hoogst gemeten systolische armdruk. Interpreteer de uitkomst correct. Controle: Maak bij EAI tussen 0,8 en 1,1 afspraak voor herhaalde metingen (2x binnen twee weken).
Andere klachten van vernauwing kunnen zijn: koude voeten, verminderde haargroei op de benen, verdikte teennagels (vaak met schimmelinfectie) en vertraagde nagelgroei. Door de slechtere doorbloeding kunnen de benen bleek worden bij het optillen en rood verkleuren bij het laten afhangen van de benen.
' Dit betekent dat de slagaders zo vernauwd kunnen zijn, dat het bloed er minder makkelijk doorheen gaat. Melis: 'Zwachtelen kan dan funest zijn: door de druk kunnen de slagaders dichtgedrukt worden, waardoor er kans op afsterven is.
Betekenis van de uitslag
De enkel-armindex is een getal dat ons vertelt of u een vernauwing in een van de slagaders in uw been heeft. Uw enkel-armindex is 0.9 of hoger: Uw bloeddruk is hetzelfde in uw enkels als in uw armen. U heeft geen vernauwing in de slagaders van uw benen.
Doel van het vaatonderzoek EAI is de bloedstroom in de (slag) aders te onder- zoeken. Het onderzoek wordt uitgevoerd bij mensen die tijdens het lopen pijn in hun benen krijgen (= claudicatio intermit- tens oftewel 'etalagebenen'). Bij een vaatonderzoek worden de (slag)aders in uw armen en benen onder- zocht.
De teendrukmeting is een onderzoek dat wordt ingezet bij patiënten met diabetes om vast te stellen of er vernauwingen in de slagaders van de benen zijn. Tijdens dit onderzoek wordt de bloeddruk in de grote teen en de bovenarmen gemeten. Vervolgens wordt berekend wat de verhouding is tussen de gemeten waarden.
Perifeer Arterieel Vaatlijden is een vernauwing of afsluiting in de slagader naar het been veroorzaakt door slagaderverkalking. Hierdoor stroomt minder of zelfs geen bloed naar de benen en ontstaat een gebrek aan zuurstof in de benen of voeten.
De zogenaamde bovendruk (systolische bloeddruk) geeft de druk aan wanneer het hart zich samenknijpt. De onderdruk (diastolische bloeddruk) is de druk wanneer het hart zich ontspant. De bloeddruk kan worden gemeten met een bloeddrukmeter. De bloeddruk wordt uitgedrukt in millimeters kwik, afgekort tot mmHg.
Bij perifeer vaatlijden kunt u de volgende verschijnselen hebben: pijn in de benen bij het lopen die weer overgaat als u even uitrust; kramp en pijn in uw beenspieren, meestal in uw kuiten; de huidtemperatuur van de ene voet is duidelijk lager dan die van de andere voet.
Slagaderproblemen (arteriële insufficiëntie)
Bij het ontstaan van slagaderverkalking zijn de volgende factoren belangrijk: roken, hoge bloeddruk, suikerziekte, overgewicht en een te hoog vetgehalte (cholesterol) in het bloed. Meestal leidt slagaderverkalking tot vernauwing of zelfs totale afsluiting van de slagader.
Je krijgt een band om de bovenarm. De arts pompt een ballonnetje op totdat er geen bloed meer door de slagader van de bovenarm loopt en de pols niet meer te voelen is. Daarna laat de arts de druk in de ballon langzaam zakken. Via de stethoscoop in de elleboog kan de arts horen of er weer bloed stroomt.
Normaal is de bloeddruk in de slagader in de enkel vrijwel gelijk aan die in de arm. Bij een vernauwing in uw been is de bloeddruk in uw enkel lager dan die in uw arm. De enkel-arm index wordt gemeten in rust.
Als de tenen wit zijn na het zwachtelen, kan dat duiden op een bloedvat probleem. De zwachtel moet dan verwijderd worden. - Doorlekken van het verband. - Afzakken verband (minimaal 5 cm).
Het arteriële systeem vervoert zuurstofrijk bloed en voedingsstoffen naar de verder gelegen delen van het lichaam, waarna het veneuze systeem het bloed terugbrengt naar het hart. De aderen in de benen moeten daarbij het bloed tegen de zwaartekracht in omhoog pompen.
Door onvoldoende polsteren kunnen op drukpunten blaren en wonden ontstaan. Bij een slechte pompfunctie van het hart in combinatie met veel oedeem kan er door het aanbrengen van een drukverband zoveel vocht in de bloedbaan komen dat acuut hartfalen ontstaat.
In de bloedvaten zitten kleppen. Als die kleppen kapot zijn, stroomt het bloed terug in uw benen in plaats van naar uw hart. Hierdoor komt er meer en meer vocht in de benen. De huid op de benen komt dan te strak te staan, waardoor de huid makkelijk stuk gaat en er wonden ontstaan die moeilijk willen genezen.
Klachten / symptomen vaatvernauwing benen of armen
Als u een paar honderd meter loopt krijgt u veel pijn in uw benen, na even stilstaan verdwijnt de pijn (etalagebenen). De pijn voelt aan als kramp. U heeft koude voeten. U heeft een zwaar en vermoeid gevoel in uw benen.
Doppleronderzoek is een bloedvatonderzoek waarbij de bloeddoorstroming en de bloeddruk van de te onderzoeken bloedvaten wordt geregistreerd met behulp van geluidsgolven en een bloeddruk meettoestel. Dit onderzoek kan betrekking hebben op de bloedvaten van de benen, armen, vingers of tenen.
Verharding (calcificatie) van de middelste wand (tunica media) van de arterie (Mönckeberg sclerose of mediasclerose) waardoor de arterie niet samen te drukken is (geeft onbetrouwbare bloeddrukmeting); komt voor in middelgrote arteriën. raken uiteindelijk verstopt.