Er zijn verschillende manieren om Nederlander te worden: automatisch door geboorte als bij de geboorte 1 van uw ouders Nederlander is, adoptie of erkenning. Of via een procedure (optie of naturalisatie). Buitenlanders kunnen na 5 jaar legaal in Nederland wonen het Nederlanderschap aanvragen.
U kunt naturalisatie aanvragen als u 3 jaar getrouwd of geregistreerd partner bent met een Nederlander én jullie samenwonen.
Als u Nederlander wilt worden, krijgt u (in Europees Nederland) te maken met twee instanties: de gemeente waar u woont en de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Wanneer u denkt aan de voorwaarden voor optie of naturalisatie te voldoen, dan kunt u naar de gemeente waar u woont (afdeling Burgerzaken) gaan.
Voordelen van Nederlander worden
U bent geen vreemdeling meer. U staat als Nederlander opgenomen in de Basisregistratie Personen van Nederland (BRP). Ook kunt u een Nederlands paspoort aanvragen. U hebt geen verblijfsvergunning meer nodig.
Naturalisatie kost: voor u alleen: € 1.023,00. voor een echtpaar of geregistreerde partners: € 1.305,00. voor een minderjarige waar u meteen ook een verzoek voor doet: € 151,00.
Naast de Nederlandse nationaliteit kunt u nog andere nationaliteiten hebben. Heeft één van uw ouders een andere nationaliteit dan (of naast) de Nederlandse nationaliteit? Dan heeft u misschien vanaf uw geboorte ook die nationaliteit.
Het duurt maximaal 4 weken na de aanvraag voordat u uw paspoort kunt ophalen. In sommige gevallen kan deze termijn met 4 weken verlengd worden. Bijvoorbeeld als er aanvullend onderzoek gedaan moet worden naar uw identiteit, nationaliteit of recht op een paspoort.
Dubbele nationaliteit
Afhankelijk van uw situatie, kan uw kind bij de geboorte 2 of meer nationaliteiten krijgen. Heeft één van de ouders een niet-Nederlandse nationaliteit? Dan krijgt het kind bij de geboorte mogelijk ook deze nationaliteit, dat verschilt per land. Informeer hiernaar bij de lokale autoriteiten.
Wilt u naturaliseren? Dan moet u eerst het inburgeringsexamen op taalniveau A2 halen.
Langer dan 8 maanden buiten Nederland
Verblijft u in een periode van een jaar meer dan 8 maanden buiten Nederland? Dan moet u zich altijd uitschrijven bij uw gemeente in Nederland. Wanneer u dit niet doet, kunt u een boete krijgen. De 8 maanden hoeven niet aaneengesloten te zijn.
U heeft een verblijfsvergunning nodig als u langer dan 90 dagen in Nederland verblijft. En als u niet de nationaliteit heeft van een land van de Europese Unie (EU), Liechtenstein, Noorwegen, IJsland of Zwitserland. Vaak heeft u ook een machtiging tot voorlopig verblijf (mvv) nodig.
Vreemdelingenpaspoort of vluchtelingenpaspoort
Heeft u een geldige verblijfsvergunning, maar (nog) niet de Nederlandse nationaliteit?Dan kunt u in sommige gevallen een vreemdelingenpaspoort krijgen. Bijvoorbeeld wanneer u van uw eigen land geen reisdocument krijgt.
In 2019 was dat Nederland gezakt naar plaats 5, en in 2020 stond Nederland op de zesde plaats. Net als dit jaar. Houders van een Nederlands paspoort kunnen in 2021 naar 188 landen reizen zonder in het bezit te zijn van een visum. In 2021 staat Japan op nummer 1.
Europese paspoorten zijn goed vertegenwoordigd in de top 25 van meest waardevolle paspoorten ter wereld. Maar met meest waardevolle paspoort is dat van Singapore, met toegang tot 192 landen zonder visum. Nederland staat op een gedeelde vierde plek met Ierland, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk.
Reizen naar of binnen Europa
Heeft u de Nederlandse nationaliteit en reist u binnen Europa, of naar Turkije of Georgië?Dan kunt u meestal reizen met een geldige Nederlandse ID-kaart. U heeft dan geen paspoort nodig.
Naturalisatie zonder verblijf in Koninkrijk der Nederlanden
Of u bent de geregistreerd partner van een Nederlander. U woont minimaal 3 jaar samen als getrouwde of geregistreerde partners. U blijft de hele naturalisatieprocedure getrouwd en samenwonend.
Echtgenoten of geregistreerde partners van Nederlanders hoeven niet in Nederland te wonen om de Nederlandse nationaliteit te kunnen krijgen. Zij kunnen onder voorwaarden de Nederlandse nationaliteit verkrijgen door een aanvraag te doen op de Nederlandse ambassade of consulaat in het land waar zij wonen.
Inburgeren verplicht, naturalisatie niet
Inburgeren is een plicht, maar naturalisatie is een keuze. U kunt ook kiezen voor een permanente verblijfsvergunning om in Nederland te mogen wonen. Als u kiest voor een permanente verblijfsvergunning, moet u het inburgeringsexamen gehaald hebben.