Toneelschrijvers Aischylos, Sophocles, Euripides en Aristophanes werden door critici van latere tijden en historici als meest invloedrijk beschouwd. De tragedies hadden meestal niet meer dan drie, mannelijke, spelers die de verschillende rollen speelden met behulp van maskers.
Over theater en het vak acteren is heel veel te vertellen. Het is een van de oudste creatieve middelen om mensen iets te vertellen, iets mee te geven. Theater in het oude Griekenland, met de oude Griekse tragedies zijn eeuwenlang de basisformule voor theater en daarmee de basis voor de westerse theatergeschiedenis.
De vader der Griekse tragedie: Aischylos
Zijn literaire carrière startte hij eerder laat; het oudste toneelstuk dat we van hem kennen, dateert van 472 voor Christus. Aischylos was toen al 53 jaar oud. Toch moet zijn literaire productie enorm zijn geweest.
Het godsdienstige toneel ontstond uit de kerkelijke eredienst rond Christus, belangrijke gebeurtenissen uit de bijbel zorgden voor de ontwikkeling van het kerkelijk drama. Door dit kerkelijk drama werd de Christelijke leer toegankelijker gemaakt. De tegenhanger van dit kerkelijk drama was het straattheater.
Het theater in het oude Griekenland was oorspronkelijk een ritueel in de cultus van Dionysos. Het is uit een godsdienstoefening geëvolueerd, waarbij een mannenkoor dithyramben zong ter ere van Dionysos. De theaters waren in de open lucht. De wereld van het Griekse theater was er alleen voor de mannen.
Tot de 18e eeuw was een indeling in vijf aktes gebruikelijk. Deze aktes heetten expositie, intrige, climax, catastrofe en peripetie.
Ze lieten toneelspelers in een Grieks theater klassieke stukken zowel met als zonder masker uitvoeren. Door de maskers moesten acteurs de bij het stuk horende emoties uitdragen door gebaren, lichaamstaal en vooral met hun stem. Het acteren met een masker zorgde voor moeilijkheden, merkten de acteurs.
Het wereldlijk toneel
Deze toneelstukken zijn waarschijnlijk ontstaan uit bewerkingen van ridderverhalen. We vinden in het Hulthemse handschrift vier abele spelen en een aantal sotternieën. Het woord abel staat voor fraai, voortreffelijk.
Iemand die toneelspeelt wordt toneelspeler of acteur/actrice genoemd, en heeft in veel gevallen een opleiding gevolgd op een toneelschool.
Theater is een verzamelnaam voor kunstvormen waarbij een voorstelling wordt opgevoerd voor een publiek. Er zijn verschillende vormen van: toneelstukken (drama, komedie of tragedie) musicals.
Een klucht is een kort toneelstuk gekenmerkt door overdreven, komisch bedoelde situaties.
Maar wat doet een acteur eigenlijk? Een acteur of actrice kan rollen spelen op het toneel, televisie en radio, in tele- en bioscoopfilms of in het kader van andere vormen van entertainment, informatie of instructie.
Een acteur of een actrice is iemand die een ander personage uitbeeldt, of speelt. Bijvoorbeeld in een toneelstuk (dan spreek je ook wel van toneelspeler of toneelspeelster), een musical, film of televisieserie. Een groep acteurs en actrices die samen een productie maken noemen we de cast.
Acteren, waar moet ik op letten? Als je op het toneel staat is het belangrijk dat de mensen achterin de zaal je ook kunnen verstaan. Duidelijk articuleren dus! Carline en Maurice hebben nog veel meer handige acteertips voor je.
Om te acteren en je goed op je personage te kunnen concentreren moet je je tekst goed kennen. Als je zenuwachtig bent vergeet je je tekst sneller en zul je er meer mee worstelen. Om te voorkomen dat je op het toneel met je mond vol tanden staat moet je je tekst kunnen dromen. Lees je tekst dagelijks.
Andere benamingen zijn acteerspel, afspraakspel of dialoogspel. Zoals in het vak drama gebruikelijk is, is de spelvorm toneelspel niet gericht op een eindproduct. In tegenstelling tot de theatervorm toneel, waarbij de acteurs tijdens het repetitieproces een toneelstuk maken en dit uiteindelijk opvoeren voor publiek.
In de Romeinse theaters riep de belangrijkste auteur aan het eind van het stuk “Valete et plaudite!”, waarop het publiek het applaus inzette.
(abel betekent 'edel') moet beschouwd worden als het tegenovergestelde van 'religieus'. De abele spelen zijn inderdaad de oudst bekende nederlandstalige toneelstukken van wereldlijke (niet religueuze) aard. Ze gaan namelijk allemaal over de Liefde.
Alle vier de stukken behandelen een liefdesthema in de stijl van de hoofse liefde (vandaar 'abel' = 'edel' = 'hoofs'). Het gaat hierbij respectievelijk om de liefdesparen Esmoreit en Damiët, Gloriant en Florentijn, Lanseloet en Sanderijn, Winter en Somer (de laatste is een allegorie).
Er is een groot aantal tragedies geschreven door de Griekse tragedieschrijvers. Wij kennen de titels van 600 stukken. Slechts 34 zijn er bewaard gebleven.
De Agora van Athene (Grieks: Αρχαία Αγορά της Αθήνας) vormde in de oudheid, net zoals de agora's in andere Griekse steden, het centrum (letterlijk 'verzamelplaats') van de stad. Hier lagen de belangrijkste gebouwen voor bestuur en rechtspraak, en er vonden markten en religieuze feesten plaats.
De Griekse tragedies verlopen niet alleen volgens eenzelfde schema, ze vertonen ook dezelfde formele structuur: 1. proloog (voorrede) en/of voorspel; 2. parodos (Gr. opkomst van opzij < odos = weg) d.i. het intredelied van het koor; 3.