Het Kruis van Verdienste is bestemd voor Nederlanders en niet-Nederlanders die zich in verband met vijandelijke actie door moedig en beleidvol optreden hebben onderscheiden en daarmee het belang van het koninkrijk hebben gediend. De onderscheiding wordt toegekend door de koning.
De Militaire Willems-Orde is een beloning voor daden van moed, beleid en trouw. Het is de oudste en hoogste onderscheiding van het Koninkrijk der Nederlanden. Deze onderscheiding kent de koning toe aan individuele militairen of eenheden voor buitengewone inzet.
Ridder Grootkruis is de hoogste graad in de Orde van Oranje-Nassau. Wanneer een burger deze koninklijke versierselen uitgereikt krijgt, is dat zeer uitzonderlijk en bijzonder. Oud-premiers worden vaak benoemd tot Ridder Grootkruis in de Orde van Oranje-Nassau.
Bij personen die worden benoemd tot Ridder gaat het doorgaans om verdiensten met een regionale of zelfs landelijke uitstraling en betekenis. Dit in tegenstelling tot de graad Lid waar het vooral gaat om personen die lokaal verdienstelijk zijn (dus binnen de gemeentegrenzen).
Veteranen zijn alle (gewezen) militairen met de Nederlandse nationaliteit die het Koninkrijk hebben gediend in oorlogsomstandigheden of vergelijkbare situaties. Inclusief vredesmissies in internationaal verband. De erkenning, waardering en zorg voor veteranen staat in de Veteranenwet.
De ridderorden zijn ook bekend als 'lintjes'. De Koning is Grootmeester van de ridderorden. Artikel 111 van de Grondwet bepaalt dat ridderorden bij wet moeten worden ingesteld. De ridderorde valt daardoor onder de ministeriële verantwoordelijkheid, en wordt door de regering verleend.
De Militaire Willems-Orde is de hoogste Nederlandse onderscheiding. Dit Grootkruis werd sinds 1815 ongeveer vijftigmaal verleend.
Om een lintje te krijgen, moet je wel lange tijd een waardevolle bijdrage leveren aan de samenleving. De gemiddelde leeftijd waarop mensen in Nederland een lintje krijgen, is zestig jaar. Om een lintje te krijgen, moet je je namelijk minimaal vijftien jaar hebben ingezet voor de samenleving.
Dat een onderscheiding geen cadeautje is, blijkt uit het feit dat het teruggestuurd moet worden naar de Kanselarij als de eigenaar overlijdt. De decoraties blijven eigendom van het Koninklijk Huis. Willen de nabestaanden de decoraties echter bewaren of in de kist meegeven, dan kunnen ze de versierselen kopen.
Net als bij de Orde van de Nederlandse Leeuw is Ridder Grootkruis de hoogste graad in deze orde. Deze onderscheiding wordt niet vaak uitgereikt.
Om in aanmerking te komen voor een benoeming tot Officier in deze orde, spelen bedrijfsmatige en maatschappelijke verdiensten op internationaal niveau een rol. Ridder in de Orde van Oranje-Nassau is de 5e graad in deze orde en komt vaker voor dan de hogere graden. Bijvoorbeeld sporters met Olympische successen.
De titel ridder komt in Nederland en België op twee manieren voor: "op allen" en "met het recht op eerstgeboorte". In het eerste geval heeft ieder mannelijk lid van de betreffende adellijke familie recht op de titel. In het tweede geval wordt de titel vererfd in Salische lijn.
Als gevolg van oorlogshandelingen (7.500) en ontberingen tijdens krijgsgevangenschap (8.500) kwamen ongeveer 16.000 militairen en gemilitariseerde burgers in dienst van het Koninkrijk om het leven. Er zijn momenteel bij benadering nog 3.500 Nederlandse veteranen van de Tweede Wereldoorlog in leven.
Veteranen zijn alle (oud-)militairen met de Nederlandse nationaliteit die het Koninkrijk dienden in oorlogsomstandigheden. Of daarmee overeenkomende situaties, zoals vredesmissies in internationaal verband.
De leeftijdsondergrens die hiervoor wordt gesteld is sterk afhankelijk van de tak van sport, en wordt niet altijd strikt aangehouden. (Bij atletiek ligt de grens bij 35 jaar en is de term veteraan vervangen door het Engelse master. Ook bij roeien is "master" de term voor roeiers van 27+.)
2.828 Nederlanders zijn vandaag koninklijk onderscheiden voor hun bijdrage aan de samenleving. Onder hen zijn 998 vrouwen en 1830 mannen. Nederland is sinds vandaag 18 Ridders in de Orde van de Nederlandse Leeuw rijker. Daarnaast zijn 49 Officieren, 325 Ridders en 2.436 Leden in de Orde van Oranje-Nassau benoemd.
Er zijn geen kosten verbonden aan het aanvragen van een lintje.
Enkele cijfers op een rijtje
De meeste onderscheidingen worden uitgereikt tijdens de Lintjesregen, de dag voor de verjaardag van de Koning. In 2022 waren dat er 3025, in 2021 2882. In 2022 kregen 1093 vrouwen (36%) en 1932 mannen (36%) bij de Lintjesregen een Koninklijke onderscheiding.
De Orde van Oranje-Nassau bestaat sinds 4 april 1892. Voor een onderscheiding in deze orde komen personen in aanmerking die zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor de samenleving. Denk hierbij aan vrijwilligers die zich inzetten voor jongeren, milieu, (mantel)zorg, sport, buurtverenigingen of vluchtelingen.
De Orde van de Nederlandse Leeuw is een van de oudste en hoogste Nederlandse civiele orden en werd op 29 september 1815 door koning Willem I ingesteld.
Dit Koninklijk Besluit wordt ondertekend door Koning Willem-Alexander. Daarna kan de burgemeester het lintje uitreiken. Er zijn dus een heleboel personen en organisaties betrokken bij de aanvraag van een lintje.
U mag het uitreik versiersel wél dragen bij officiële gelegenheden waar u in een ambtskostuum (bijvoorbeeld een toga) gekleed moet zijn en bij officiële gelegenheden waar in de uitnodiging is vermeld dat het uitreikversiersel mag worden gedragen.