Bakluchten die vrijkomen bij het koken zijn niet alleen een geurprobleem. Er zitten ook deeltjes kleiner dan 1 µm in die een bijdrage vormen aan PM2,5. Beter bekend als fijnstof. Uit ons veldonderzoek in 9 woningen blijkt dat de concentratie fijnstof na het koken veel hoger is dan de buitenconcentratie.
Tijdens het koken komt fijnstof vrij, vooral bij het braden van vlees en het wokken van groenten. Die fijnstof kan tot enkele uren na het koken in huis blijven hangen. Een afzuigkap is dan ook een must, het liefst met een kap die helemaal over het fornuis hangt, zodat de damp eronder blijft.
In die lucht zitten dingen als vet, vocht en geurtjes van het koken. En tijdens het koken komen er ook nog eens allerlei eiwitten en gassen zoals nitrogen dioxide vrij. Heb je dus geen afzuigkap, of zet je hem niet aan, dan blijven die stoffen op langer hangen in je keuken. Dat betekent meer viezigheid in je keuken.
Bij blootstelling aan hoge concentraties kan bewusteloosheid snel optreden waardoor een levensbedreigende situatie kan ontstaan. Mensen met onderliggende hart- en vaatziekten kunnen meer gezondheidsschade door blootstelling aan koolmonoxide. Dit geldt ook voor het ongeboren kind bij zwangerschap.
Het zijn geen scherpe grenzen. De lucht is niet op 290 meter van de weg heel vies, en op 310 meter van de weg helemaal schoon. Over het algemeen geldt: hoe verder van de drukke weg of een veebedrijf, hoe schoner de lucht en hoe kleiner de kans op luchtwegklachten en andere gezondheidseffecten.
De schoonste lucht werd gevonden in Nieuw-Caledonië, een eilandengroep in de Grote Oceaan. Onder de ontwikkelde landen had Finland de beste luchtkwaliteit. Er waren wereldwijd wel 222 steden die het doel haalden. Het probleem zit in fijnstof dat kleiner is dan 2,5 micrometer per deeltje.
Het verkeer (weg en water) is de grootste bron van fijnstof, vooral door het gebruik van diesel. Het verkeer stoot zo'n 40% van het fijnstof uit. Daarin wordt ze op de voet gevolgd door de industrie die ongeveer evenveel uitstoot. Daarna volgt de landbouw die zo'n 23% van het fijnstof uitstoot.
Toch heeft koken op gas eigenlijk alleen maar nadelen. De verbranding is slecht voor het milieu en het aardgas (dat het meest gebruikt wordt) raakt langzaam op. Bovendien kan koken op gas gevaarlijk zijn: koolmonoxidevergiftiging of een gasexplosie zijn mogelijke gevolgen van het niet dichtdraaien van het gasfornuis.
Koolmonoxide wordt voor het belangrijkste deel uitgescheiden via de longen, een klein deel wordt omgezet in koolstofdioxide. De halfwaardetijd van koolmonoxide in het bloed is 2-6,5 uur, deze is afhankelijk van het beginniveau en de ademhalingssnelheid.
Ruikt u gaslucht, hebt u geen elektriciteit of gas meer of hebt u een meterstoring? Bel dan het Nationaal Storingsnummer 0800-9009. Dit nummer is gratis en dag en nacht bereikbaar.
1. BORA BASIC (BUDGETPLAN) De Bora Basic is de beste inductie kookplaat met afzuiging van 2021. Met een Bora kookplaat heb je het beste systeem op de markt.
Het grootste voordeel van de BORA kookplaat is de schone lucht. De kookplaat met geïntegreerde afzuiging laat kookdampen en -geurtjes niet eerst opstijgen, maar zuigt het meteen weg waar het ontstaat: direct bij het kookveld, recht uit de kookpot, braadslee, pan of grill.
Zet de afzuigkap 10 minuten voor het koken aan en laat de afzuigkap nog 10 minuten na het koken nog even doorlopen. Reinig de metalen vetfilters zoals beschreven in de gebruikershandleiding. Reinig of vervang de koolstoffilters naar gelang het type koolstoffilter wat er gebruikt wordt.
Deze deeltjes kunnen doordringen tot in de longen en een beperkt deel blijft daar achter na inademen. PM0,1: Dit zijn deeltjes kleiner dan 0,1 micrometer. PM0,1 zijn dus nanodeeltjes en worden ook wel ultrafijnstof genoemd. Ultrafijnstof dat in de luchtwegen en longen achterblijft kan in de bloedbaan terechtkomen.
De belletjes bestaan uit waterdamp. Het water kookt waar de belletjes ontstaan is 100 oC, maar hoger in het water is de temperatuur nog lager en daar condenseert de waterdamp weer.
Het proces waarbij de vloeistoffase overgaat naar de gasfase noemt men verdamping. Wanneer dit gepaard gaat met de vorming van gasbellen wordt dit koken genoemd. Omdat de dichtheid van het gas lichter is dan dat van de vloeistof, zal bij koken als gevolg van de opwaartse kracht de dampbellen naar boven bewegen.
CO wordt voornamelijk geëlimineerd door uitademing. Als de inademing van CO-gas stopt, zal het HbCO zal zich in de longen weer splitsen en de CO zal progressief uitgeademd worden.
Koolmonoxide (CO) is een gevaarlijk gas. U kunt het niet ruiken, proeven of zien. Als u koolmonoxide inademt kunt u klachten krijgen, zoals hoofdpijn, misselijkheid en moeheid. Als u teveel koolmonoxide inademt kun u bewusteloos raken en zelfs overlijden.
Gaskachels en afvoerloze geisers zijn voorbeelden van gastoestellen waarbij u een verhoogd risico loopt op koolmonoxidevergiftiging. Maar ook gasfornuizen, gashaarden of -kachels, centrale verwarmingsketels, combiketels, open haarden en allesbranders kunnen een bron vormen van koolmonoxide in huis.
Een inductiekookplaat biedt een hoger rendement dan een gasvuur. Bij koken met inductie gaat slechts tien tot twintig procent van de energie verloren, terwijl dat bij een gasvuur enkele tientallen procenten hoger oploopt. Toch betekent dat niet noodzakelijk dat je verbruikskosten lager liggen, integendeel zelfs.
De sterkte van het magnetische veld van de inductiekookplaat mag de blootstellingslimieten niet overstijgen, met of zonder pan op de kookzone. Bij magnetische velden onder de blootstellingslimieten zijn geen gezondheidseffecten te verwachten.
Fijnstof vergroot het risico op longontsteking, longkanker, ernstige longziekten, hersenbloedingen en hart- en vaatziekten.
Langdurige blootstelling aan fijn stof
Longkanker en chronisch, obstructieve longziekte (COPD), vermindering van de longfunctie, verergering (en ontstaan) van astma (vooral bij kinderen), toename van luchtwegklachten zoals piepen, hoesten en kortademigheid.