Het belangrijkste exportproduct van Rusland is energie, olie en aardgas, met een aandeel van twee derde in de totale exportopbrengsten.
Rusland exporteert vooral graan (40%), diepgevroren vis en zeevruchten (18%) en plantaardige olie (13%). In 2019 dreef Rusland de uitvoer van gevogelte, varkensvlees en vis op en vond het nieuwe exportbestemmingen.
Naast olie en aardgas importeren Nederlandse bedrijven ijzer, staal, steenkool, koper, kurk en houtwaren uit Rusland. De Nederlandse export bestaat vooral uit medicijnen, bloemen, kunststoffen, vervoermiddelen, computerapparatuur en medische instrumenten en apparaten.
Voor Rusland is de EU zelfs de grootste handelspartner. Daarnaast is de EU de grootste investeerder in Rusland. De belangrijkste Europese exportproducten naar Rusland zijn machines, transportmiddelen en chemicaliën. De EU importeert uit Rusland vooral olie en gas.
Minerale brandstoffen hebben na 2003 altijd meer dan 80 procent uitgemaakt van de totale waarde van de import uit Rusland. Naast minerale brandstoffen haalt Nederland relatief veel metalen als koper en nikkel uit Rusland.
Nederland de rest van Europa zijn nog te afhankelijk van gas uit Rusland. Zonder het Russische gas is er niet voldoende gas om aan de vraag naar gas te voldoen. Wel wil Europa zo snel mogelijk minder afhankelijk worden van Russisch gas. Maar dat kan niet op de korte termijn.
Nederland importeerde vorig jaar ter waarde van 18,4 miljard euro aan goederen uit Rusland. Het ging voornamelijk (87 procent) om olie, maar we haalden ook nikkel en koper uit het land. Uit Oekraïne importeerden we voor het eerst voor een bedrag van meer dan 2 miljard euro, het ging vooral om maïs en zonnebloemolie.
De exportstructuur van de sector ziet er als volgt uit: gewassen (53,6%, -8% jaar-op-jaar), vetten en oliën (26,1%, +22% j-o-j), afgewerkte voedingsproducten (15,3%, +4% j-o-j) en levende dieren (5,4%, -7% j-o-j).
Veel gas in bodem Noordzee
Uit onderzoek van onderzoeksbureau TNO blijkt dat er 78 miljard bewezen kubieke meter gas in de Noordzeebodem zit. En er zijn sterke aanwijzingen van nog eens 69 miljard kuub.
Rusland en Oekraïne zijn grote exporteurs van tarwe en graan. Dus stijgen de prijzen door de oorlog. Landbouweconoom Koos Gardebroek voorziet vooral problemen voor Nederlanders met een kleine portemonnee: 'Het kan oplopen tot honderden euro's per jaar.
Ruwe zonnebloemolie en maïs zijn voor Nederland de belangrijkste producten uit Oekraïne. De invoerwaarde van deze twee producten was in 2021 ongeveer even groot en bij elkaar opgeteld 52,5 procent van de totale invoer uit Oekraïne. Kool- en raapzaad zijn goed voor 17 procent van de invoerwaarde.
In 2021 importeerde Nederland voor ruim 2 miljard euro aan goederen uit Oekraïne. Het merendeel van de import bestond uit granen en graanproducten, zoals maïs, en plantaardige oliën en vetten, zoals zonnebloemolie.
Wanneer de Russen de invasie voortzetten zal deze naar schatting zorgen voor een kostenpost van $20 miljard per dag.
Er geldt een importverbod voor (producten van) ijzer en staal uit Rusland. Ook daaraan gerelateerde diensten zijn verboden. Meer informatie: EU-verordening 833/2014, bijlage XVII. Er is een importverbod voor cement, hout en kunstmest.
Nederland importeerde in 2021 voor 18,3 miljard euro aan goederen uit Rusland. Daarvan bestond 87 procent uit minerale brandstoffen. Iets meer dan de helft daarvan was ruwe aardolie en verder worden vooral aardgas en aardolieproducten geïmporteerd.
In totaal omvatte de krijgsmacht van Oekraïne ongeveer 780.000 manschappen, 6.500 tanks, ongeveer 7.000 gepantserde gevechtsvoertuigen, 1.500 gevechtsvliegtuigen, en meer dan 350 schepen.
Verder zijn er volgens Ukraine World onder meer 1737 tanks, 880 artilleriesystemen, 222 vliegtuigen, 189 helikopters, 722 drones en 2835 vrachtwagens en tankwagens vernietigd.
Kenmerkend zijn de ijzer- en staalindustrie, de zware machine-industrie en de productie van voedingsmiddelen. De machinebouw is de grootste industriële sector in Oekraïne, met meer dan 2500 bedrijven en ruim 1,5 miljoen werknemers.
Aardgasvoorraad. Per 1 januari 2021 heeft Nederland 495 ontdekte aardgasvoorkomens. Bijna de helft hiervan (221) is momenteel in productie, dit zijn er 5 meer dan vorig jaar.
“Als Rusland de gaskraan dichtdraait, zal Europa gedwongen worden zijn verbruik met 30% te verminderen” De dreiging dat de Russische gaskraan wordt dichtgedraaid, neemt met de dag toe door de aanhoudende EU-sancties tegen Moskou.
Wat is beter: aardgas of steenkool? Aardgas en steenkool zijn allebei fossiele brandstoffen, die opraken en zorgen voor de uitstoot van CO2 en andere vervuilende stoffen. Ze dragen dus allebei bij aan klimaatverandering. Bij inzet van aardgas wordt wel minder CO2 (en overige stoffen) uitgestoten dan bij steenkool.
“Ongeveer dertig procent van de olie in Nederland, komt uit Rusland. We importeren ook nog olieproducten. Dus per saldo komen er ongeveer 750.000 olievaten aan olie per dag richting Nederland”, legt van Cleef uit.
Tussen 2008 en 2014 groeide de invoer van ruwe aardolie met 13 procent en werd ook flink meer olie ingevoerd uit Irak en Nigeria. Voor de Nederlandse import zijn Noorwegen en Rusland vergelijkbare landen.
Door de oorlog in Oekraïne is de aanvoer van (onder meer) maïs sterk verstoord. Hierdoor stijgen de voerkosten in de Nederlandse varkenshouderij en pluimveesector. Nederland is voor zijn veevoer sterk afhankelijk van de import uit Oekraïne. Door de oorlog staat ook de beschikbaarheid van maïs onder druk.