Een gietijzeren pan is de perfect pan om in te frituren. Het materiaal van deze pan houdt de hitte goed vast. Mocht je toch liever een alternatief hebben, dan zijn er ook speciale frituurpannen met een uitlekmandje. Deze speciale pannen kun je gebruiken op inductie en elektrisch koken, maar ook op gas.
Friet en oliebollen bijvoorbeeld. En alles wat je door een frituurbeslag kan halen, zoals stukjes vlees, vis en groente. Frituurpan (je kunt ook frituren in een gewone pan op het fornuis), frituurmand of schuimspaan en keukenpapier.
Vul de pan voor 1/3de met de olie en verhit. Om te toetsen of de olie heet genoeg is, gooi je er een klein stukje brood in. Daarna kan je de ingrediënten die je wil frituren in de pan leggen. Doe dit met de draadschep.
Het beste om in te bakken of te frituren is olie of zachte of vloeibare margarine uit een fles. Behalve vloeibaar frituurvet is gewone plantaardige olie, zoals zonnebloemolie en olijfolie, ook geschikt om in te frituren.
Verwarm op een medium vuur een koekenpan totdat deze echt goed warm is. Laat hierin wat plantaardig boter en olie smelten. Dit mag best een flinke laag zijn, want je wil de frietjes wel mooi bruin laten bakken! Doe de frietjes als ze goed droog gedept zijn in de hete olie.
Plaatstaal
Een plaatstalen pan moet voor het eerste gebruik met olie ingebrand worden. Dit inbranden is even een klusje, maar daarna heb je er lang plezier van. De pan kan hoge temperaturen aan en gaat, hoe vaker je hem gebruikt, steeds beter bakken. De pan kleurt zwart en creëert zijn eigen antiaanbaklaag.
De winnaar: Kokosolie is de gezondste keuze voor frituren
Kokosolie is alles bij elkaar genomen de beste keus. Uit onderzoek blijkt dat zelfs na 8 uur continu frituren bij 180°C de kwaliteit niet afneemt (2). Meer dan 90% van de vetzuren in kokosolie zijn verzadigd, waardoor het zeer goed tegen verhitting kan.
Cafetaria's die Verantwoord Frituren gebruiken vloeibaar frituurvet of frituurolie. Daarin zitten, in vergelijking met vaste frituurvetten, veel onverzadigde vetzuren in. Onverzadigde vetzuren helpen een normaal cholesterolgehalte te behouden.
Het maakt de olie nog langer houdbaar en extra bestand tegen verhitting. Een groot nadeel van dit gedeeltelijke hardingsproces is dat het transvetten produceert. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat deze soort vetten erg ongezond zijn en het risico op hartaandoeningen kunnen verhogen (1).
Zonnebloemolie is de betere grondstof voor frituurolie. Dat heeft vooral met de vetzuursamenstelling te maken. We onderscheiden in zonnebloemolie de normale versie en High Oleic zonnebloemolie. Die laatste soort is veel meer hittebestendig dan de gewone zonnebloemolie.
Doe een klein beetje olie in een koekenpan en verhit deze op de laagste stand. Leg de frikandel in de pan en keer regelmatig om verbranding te voorkomen. Gebruik eventueel een deksel om het bakken te versnellen. De frikandel is na ongeveer 10 tot 15 minuten gebakken.
Kroket kun je natuurlijk bakken in een friteuse, maar ook gewoon in olie in een pan.
Warm op tot de benodigde temperatuur. Zet dan de inductieplaat op stand 7, en kijk even of de olie op temperatuur blijft. Dan is het even opletten. Altijd maar een beetje tegelijk frituren, anders daalt de temperatuur te hard.
Geschikt om te frituren zijn: vloeibaar frituurvet, zonnebloemolie en olijfolie (geen extra vierge). Doe kleine hoeveelheden in de frituurpan, houd maximaal 150 gram per keer aan. Volg de bereidingstijd op de verpakking en controleer de kleur tijdens het frituren.
Deze soorten zijn dus minder geschikt om in te frituren. Andere oliesoorten (zoals gewone olijfolie, geraffineerde zonnebloemolie (verkrijgbaar in iedere supermarkt), arachideolie en maïsolie) hebben een rookpunt dat boven 175 graden Celcius ligt en kun je dus beter gebruiken om te frituren.
1. Rijstkorrel. Als je wil zien of je olie helemaal klaar is om je vlees, vis of groenten van 'n heerlijk korstje te voorzien, gooi dan eens een rijstkorrel in de pan. Bij de juiste temperatuur (dat is rond de 180°C) zal het korreltje naar de oppervlakte komen en beginnen garen.
Het is aan te raden gebruikte frituurolie nooit aan te vullen met nieuwe olie. Oude olie kan met zuurstof reageren en ranzig worden. Bovendien ontstaan er sneller schadelijke stoffen zoals PAK's. Als de frituurolie 5 tot 7 keer is gebruikt, is het advies de olie te vervangen.
Alternatieven voor bakken
Een veelgenoemde vervanger voor zonnebloemolie is arachideolie. Deze olie wordt uit pinda's gewonnen en smaakt daar ook een beetje naar. Verder zijn raapzaadolie, koolzaadolie, olijfolie (absoluut geen extra vierge) en maisolie goede alternatieven.
Wat de frietjes bij een snackbar zo lekker maakt, is dat er vaak genereus om wordt gegaan met het zoutvaatje. Met alleen een beetje zout strooien na het frituren zul je deze smaak nooit bereiken, daarom is het nodig om de frieten eerst te weken in een badje met zout water.
Om te frituren of om te bakken op hoge temperaturen kies je best voor vloeibaar vet of olie: die bevatten relatief weinig verzadigde vetzuren, relatief veel onverzadigde vetzuren en minder transvetzuren. Verzadigd vet verhoogt het cholesterolgehalte in het bloed, terwijl onverzadigd vet het juist verlaagt.
Het beeldmerk Verantwoord frituren betekent dat de snackbar of de cafetaria met vloeibaar vet frituurt. Vloeibaar vet bevat minder transvet en verzadigd vet en is daardoor beter voor de gezondheid dan vast vet. Het beeldmerk moet hangen aan de gevel van een snackbar of cafetaria.
Ons advies? Gebruik rijstolie. Deze neutrale, plantaardige olie geeft amper geur af tijdens het bakken en is niet al te duur. Zet er een kom natuurazijn naast (dit absorbeert eventuele geurtjes) en je hebt écht nergens last van.
Ossewit is perfect voor frituren
In plantaardige olie kun je eigenlijk maar 1 keer bakken, omdat deze na verhitting onstabiel wordt. Bij verhitting gaat deze oxyderen en dat maakt haar giftig. Bij ossewit gebeurt dit niet en dat maakt het een stuk gezonder.
Frituurvet. Frituurvet is ongebruikt ongeveer 6 maanden tot een jaar houdbaar. Bij frituren gebruik je je olie of vet vaak meer dan 1 keer.