Zoek paddenstoelen zonder schubben op de hoed.
Vermijd paddenstoelen die lichter gekleurde vlekken of schubben op de hoed hebben. Deze schubbige vlekken komen veel voor bij giftige paddenstoelsoorten. Witte paddenstoelen kunnen bijvoorbeeld bruingele of bruine schubbige vlekken hebben.
Nederland kent 30 giftige paddestoelen, waarvan er 5 écht dodelijk zijn als je ze eet. We hebben ze voor jou op een rijtje gezet. We bespreken de groene knolamaniet, panteramaniet, voorjaarskluifzwam, bundelmosklokje en de parasolzwam. Je moet ver bij de groene knolamaniet vandaan blijven.
Heb je giftige paddenstoelen gegeten? Dan kunnen de volgende verschijnselen optreden: Je voelt je vaak (erg) ziek: je hebt last van maag- en darmproblemen, zoals diarree, misselijkheid en heftig overgeven. Soms heb je een stekende hoofdpijn.
Neusloop, zweten, tranenvloed, speekselvloed en ademhalingsmoeilijkheden zijn symptomen. Slachtoffer kan in een euforische stemming komen of toont andere gedragsveranderingen (opwinding, delirium en hallucinaties). Slachtoffer heeft een verminderd bewustzijn (suf) of raakt bewusteloos.
Doordat champignons voor een deel bestaan uit onoplosbare vezels, verteerd het moeilijk. Hierdoor kunnen ze voor verstopping zorgen. Dit kan een reden zijn om geen champignons meer te eten. Toch zijn ze erg lekker, maar dus ook gezond voor je darmen.
De oranje oesterzwam is niet giftig, maar geldt wel als oneetbaar, mede dankzij de sterke en onplezierige geur van rottende kool en bedorven eieren die zelfs opgedroogde exemplaren nog kenmerkt.
De groene knolamaniet is een uiterst giftige paddenstoel en wordt beschouwd als één van de giftigste ter wereld. Het eten van één exemplaar kan reeds leiden tot een fatale vergiftiging. Niet voor niets wordt hij in het Engels "death cap" (hoed des doods) genoemd.
Van alle eetbare paddenstoelen is de witte champignon de meest bekende. Champignons en andere eetbare paddenstoelen bevatten nuttige voedingsstoffen en weinig calorieën en passen daardoor goed in een gezond eetpatroon. Zelf plukken in het bos wordt afgeraden: de kans op giftige soorten is groot.
De Satansboleet is de enige echte giftige boleet in Nederland, die je niet kunt eten. Een toepasselijke naam voor deze giftige paddenstoel. Hij is vrij gemakkelijk te herkennen door zijn vaag witte hoed en rode steel.
Voor levende gastheren betekent de aanwezigheid van de zwam wel een wisse dood, daar de berkenzwam stoffen produceert die giftig zijn voor de boom en het hout doen rotten. De bijnaam “berkendoder” mag je dus wel serieus nemen.
De berkenzwam, die ook in Nederland voorkomt, is eetbaar maar niet bijzonder smakelijk.
Logischerwijs zijn niet alle paddenstoelen eetbaar. Sommige paddenstoelensoorten zijn giftig of zelfs dodelijk… Andere paddenstoelen kun je pas eten nadat ze zijn verhit of gekookt… En weer andere hebben hallucinogene eigenschappen; deze soorten staan ook wel bekend als 'paddo's' of 'shrooms'.
Plooirokjes zijn niet eetbaar en wellicht zelfs giftig (12). Tijdens de afbraak van plantaardig materiaal door de paddenstoel kunnen er organohalogeenverbindingen ontstaan, o.a. chloorhoudende metabolieten van hydrochinon (8).
Voorjaarsknolzwam (Amanita verna)
De Voorjaarsknolzwam is een giftige en dodelijke paddenstoel. Hij is bijna helemaal wit met een beetje geel in het midden. Deze zwam wordt soms verward met de witte boschampignon die er erg op lijkt.
Alle vormen van de grote parasolzwam worden beschouwd als goed eetbare paddenstoelen. Meestal worden alleen de hoeden gebruikt die op dezelfde manier als schnitzel kunnen worden bereid.
De oesterzwam bevat volop vitamines, mineralen en vezels. De B-vitamines riboflavine (vitamine B2) niacine (vitamine B3) en folaat (vitamine B11) zijn bijvoorbeeld goed vertegenwoordigd. Riboflavine en niacine zijn onder andere belangrijk voor je energiemetabolisme en het behoud van een gezonde huid.
De oesterzwam is te herkennen aan een lichtbeige tot lichtgrijze platte waaiervormige hoed met een doorsnede van 5 tot 15 cm, een klein steeltje en duidelijk zichtbare lamellen aan de onderzijde. Het vruchtvlees is wit, vezelig en zacht. De oesterzwam kent ook een gele en roze variant!
Een truffel (Tuber) is een zwam die onder de grond, op de wortels van verschillende boomsoorten in (mutualistische) symbiose groeit. De truffel is kostbaar, wordt hoofdzakelijk verwerkt in de hogere gastronomie en wordt beschouwd als een delicatesse.
De hoed is 5-20 cm en is breed en gewelfd. De kleur varieert van beige-grijs, staalgrijs tot blauwgrijs of bruingrijs, naarmate ze ouder worden verbleken de kleuren. De lamellen zijn wit(tig) en lopen af op de steel zonder duidelijke begrenzing.
Ze raden aan om minstens 5 champignons per dag te eten om het risico op neurologische aandoeningen in de toekomst te verminderen. Champignons zijn rijk aan B-vitamines: riboflavine [B2], folaat [B9], thiamine [B1], pantotheenzuur [B5] en niacine [B3].
Dat is niet verstandig. In rauwe paddenstoelen, zoals champignons en shii-takes, komt van nature de gifstof agaritine voor. Deze stof blijkt kankerverwekkend te zijn bij muizen, en is daarom mogelijk in grotere hoeveelheden ook giftig voor mensen.