Hieronder vallen bijna alle overheidsorganisaties: ministeries, waterschappen, provincies, gemeentes, het UWV, de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en de politie. Ook particuliere instellingen met een overheidstaak, zoals de Stichting Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR), vinden wij een overheidsorganisatie.
De overheid bestaat uit drie lagen: de centrale of rijksoverheid, de provincies en de gemeenten.
Daarnaast bestaat de rijksoverheid oftewel de centrale overheid ook nog uit alle ministeries, de rechterlijke macht, Hoge Colleges van Staat, adviescolleges en zelfstandige bestuursorganen. De decentrale overheid bestaat uit provincies, gemeenten en waterschappen en gemeenschappelijke regelingen.
Daarnaast zijn er nog instellingen die door de overheid gefinancierd en bestuurd worden, zoals gemeenschappelijke instellingen maar ook privaatrechtelijke organisaties (stichtingen, B.V.'s). In totaal gaat het om meer dan 1600 organisaties, met eigen taken en verantwoordelijkheden.
Grondwet en internationale verdragen
Uit de Grondwet vloeit een aantal verantwoordelijkheden voor de overheid en voor de regering voort, zoals op het gebied van de landsverdediging, de handhaving van de openbare orde, sociaal beleid, volksgezondheid en onderwijs.
De Rijksoverheid heeft ongeveer 1.500 websites. Websites vormen dan ook een belangrijke informatiebron voor burgers, bedrijven en overheden. Ook oude websites blijven van belang; hier kunnen nog altijd rechten aan ontleend worden. Door overheidswebsites te archiveren kunnen we deze duurzaam toegankelijk houden.
De overheid in Nederland kent verschillende bestuurslagen te weten een landelijke, een provinciale en een gemeentelijke laag.
De Rijksoverheid is het onderdeel van de overheid dat op landelijk niveau werkt. Bij het Rijk werken ongeveer 116.000 ambtenaren. Ambtenaren op de 12 ministeries bereiden beleid en wetgeving voor. Bij uitvoerende diensten voeren ambtenaren het beleid uit.
Hieronder vallen bijna alle overheidsinstanties, zoals bijvoorbeeld ministeries, waterschappen, provincies, gemeentes, het UWV, de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en de politie.
Bestuursorganen van de staat zijn onder andere: regering, minister, staatssecretaris; bij een Mulderfeit: de officier van justitie. Bestuursorganen van de provincie zijn (art. 6 Provinciewet): de commissaris van de Koning (CvdK), Provinciale Staten (P.S.) en het college van Gedeputeerde Staten (G.S.).
Het is een bestuursorgaan in zin van 1:1 lid 1 sub a Awb, een A-orgaan. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Nijmegen - De gemeente is een rechtspersoon die is ingesteld krachtens publiekrecht, art. 2:1 BW.
In ieder lichaam zitten verschillende organen die allemaal een eigen functie hebben. Ze werken samen en beïnvloeden elkaar, zodat je lichaam goed kan werken en je gezond blijft. Sommige organen werken samen aan eenzelfde taak, bijvoorbeeld het verteren van voedsel. Die organen behoren dan tot hetzelfde orgaanstelsel.
Voor de provincie zijn dit gedeputeerde staten en de commissaris van de Koning, voor de gemeente het college van burgemeester en wethouders en de burgemeester.
Minister Kuipers (VWS) reageert op de Kamermotie om de voor- en nadelen in kaart te brengen om het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) om te vormen van een agentschap, tot een zelfstandig bestuursorgaan (zbo).
De provincie (openbaar lichaam/publiekrechtelijk rechtspersoon) bestaat uit drie bestuursorganen: provinciale staten, gedeputeerde staten en de commissaris van de Koning. Elk van deze organen treedt als bestuursorgaan namens de provincie (het openbaar lichaam) op.
De totale overheid bestaat uit de Rijksoverheid, provincies, gemeenten en waterschappen. Deze overheden nemen op tal van terreinen maatregelen, vaardigen wetten uit en zien toe op de naleving ervan.
Het totaal van provincies, gemeenten, waterschappen en de gemeenschappelijke regelingen. De decentrale overheid omvat publiekrechtelijke overheidslichamen met een zelfstandige boekhouding.
Het parlement (de Staten-Generaal) controleert de regering. Ministers leggen in het parlement verantwoording af over hun beleid.
Bij de bestuurlijke organisatie van Nederland onderscheiden we drie bestuurslagen. Dat zijn rijk , provincie en gemeente . Deze indeling vloeit voort uit artikel 123 van de Grondwet.
De regering bestaat uit de Koning en ministers, terwijl het kabinet bestaat uit ministers en staatssecretarissen. De Koning is het staatshoofd maar in de praktijk heeft hij geen macht. Het kabinet bepaalt in gezamenlijkheid het beleid en alle ministers zijn daarvoor verantwoordelijk.
De publieke sector is de verzamelnaam voor alle overheidsorganisaties en semioverheidsorganisaties. De publieke sector is de tegenhanger van de private sector. De term publieke sector wordt doorgaans alleen gebruikt in economisch verkeer en dus niet binnen de overheid zelf.
De regering in Nederland is belast met het bestuur ofwel de uitvoerende macht. De regering wordt gevormd door de Koning en de ministers, zo bepaalt art. 42 lid 1 Grondwet. Een vergadering van de voltallige regering (onder leiding van de Koning), ook wel kabinetsraad genoemd, vindt zelden plaats.
Een zelfstandig bestuursorgaan (zbo) voert een overheidstaak uit. Zbo's hebben een bijzondere positie binnen de Rijksoverheid. Zbo's oefenen ten eerste meestal openbaar gezag uit.