Mensen die zich bijvoorbeeld lang eenzaam voelen en/of een klein sociaal netwerk hebben, hebben ook een hoger risico op het ontwikkelen van een depressie. Gevoeligheid voor een depressie kan ook te maken hebben met mentale factoren: sommige persoonlijke eigenschappen of karaktertrekken.
Meestal is het een combinatie van verschillende dingen: Erfelijkheid: soms komt depressie in de familie vaker voor. De ene mens is van nature kwetsbaarder dan de ander. Een verstoorde balans van neurotransmitters in de hersenen: dit zijn stofjes die onder andere de stemming beïnvloeden.
In Nederland krijgt ongeveer een kwart van de volwassenen van 18-75 jaar ooit in het leven te maken met een depressie (2019-2022). Elk jaar geldt dat voor ongeveer 9% van de volwassenen. Vrouwen in de leeftijdscategorie 18-34 jaar hebben de grootste kans op een depressie (2019-2022).
Een depressie komt best vaak voor. Bijna 1 op de 5 mensen krijgt in hun leven te maken met een depressie. Het kan op alle leeftijden voorkomen. Vrouwen krijgen vaker een depressie dan mannen.
Depressies lijken het vaakst voor te komen op middelbare leeftijd. Een op de tien 40- tot 50-jarigen geeft aan het afgelopen jaar depressief te zijn geweest. Na de 'midlife' periode geeft men minder vaak aan een depressie te hebben of te hebben gehad.
Gevoelens van angst, somberheid, wanhoop en uitzichtloosheid kunnen zo ondraaglijk zijn dat mensen denken aan zelfdoding. Ook hebben mensen met een depressie een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
Wereldwijd staat Afghanistan bovenaan met ruim 4.800 depressieve levensjaren. Volgens de onderzoekers komt dit doordat het land door oorlog geteisterd is. Japan scoort wereldwijd het laagst.
Psychomotorische gejaagdheid of geremdheid, bijna elke dag. Vermoeidheid of verlies van energie, bijna elke dag. Gevoelens van waardeloosheid, of ernstige c.q. inadequate schuldgevoelens. Vermindering van het vermogen om te denken, zich te concentreren, of besluiteloosheid.
Depressie is je eigen schuld
Er wordt vaak gedacht dat depressie wijst op een gebrek aan wilskracht, dat het aanstellerij en zelfmedelijden is en daardoor je eigen schuld. Maar een depressie is niet je eigen schuld en wijst niet op aanstellerij. Een depressie overvalt je en is een ernstige aandoening.
Het is volkomen normaal dat je daar allerlei gevoel bij hebt: verdriet, angst, woede, somberheid. Als je die dingen ervaart, weet je vaak waar ze mee te maken hebben en het gevoel komt en gaat. Je kunt erover praten, je kunt erom huilen soms misschien een beetje lachen, er zit beweging in.
Over het algemeen gaan de klachten binnen drie maanden vanzelf over, maar als hulp te laat komt kunnen klachten flink verergeren en kan je depressie zelfs chronisch worden. Erkennen dat je depressief bent is vaak de eerste stap naar herstel. Depressiviteit worden niet altijd tijdig herkend.
De oorzaak verschilt per persoon. Sommigen hebben het door ingrijpende (sociale) gebeurtenissen of nare ervaringen in hun jeugd ontwikkeld. Anderen hebben het gevoel dat ze zonder aantoonbare reden depressief zijn. Wanneer je niet weet waarom je je zo somber voelt, kan dat frustrerend zijn.
Naast gevoelens van somberheid kunnen ook gevoelens en gedachten van leegte, onmacht en minderwaardigheid een signaal zijn. U voelt zich bijvoorbeeld onzekerder dan voorheen en er is een toename van twijfels en besluiteloosheid. Emotionele onevenwichtigheid wordt ook wel gezien als een voorteken.
Depressie is nog ingrijpender dan een burn-out. Een depressie heeft invloed op heel je leven en op jou als gehele persoon. Je ziet nergens nog de zin van in, je verliest alle interesse en je wilt je volledig terugtrekken. Een depressie kan helemaal losstaan van situaties die je eventueel stress bezorgen.
Zonder behandeling kan een depressie na enige tijd weer overgaan (gemiddeld 4-6 maanden).Maar het kan ook veel langer, zelfs jaren, duren. Met een behandeling kunnen de klachten verminderen of kan de duur van de depressie worden verkort. Een depressie wordt erger als u veel alcohol en/of drugs gebruikt.
Aandacht en zorg van anderen en een luisterend oor, ook als alles al gezegd is, kunnen belangrijk zijn om een depressie te overwinnen. Professionele hulp van een psycholoog of therapeut helpt bij het verminderen en het onder controle krijgen van de klachten.
Kenmerkend voor een depressieve stoornis is rusteloosheid, somberheid, concentratieproblemen en een verminderd gevoel van eigenwaarde. Iemand die depressief is, beleeft nergens meer plezier aan en heeft weinig energie om iets te ondernemen.
Als je partner depressief is, heeft dat gevolgen voor de relatie. De partner van iemand die depressief is, loopt risico om ook depressief te worden. Het kan echt zwaar zijn om met iemand die depressief is te leven. Je hebt hulp en handvatten nodig om hiermee om te gaan.
In bepaalde delen van de hersenen zou er bij depressie een tekort optreden van deze neurotransmitters. Deze verstoringen in het chemische evenwicht geeft aanleiding tot angstklachten, overmatig piekeren, verminderde plezierbeleving, passiviteit en een sombere stemming.
Depressie kan de oorzaak zijn van relatieproblemen. Een depressie slokt alle energie op. Iemand met een depressie voelt zich vaak schuldig omdat de rol van partner niet ingevuld kan worden zoals men zou willen. Geduld en acceptatie van de partner met een depressie zijn belangrijke facetten in een relatie.
De derde maandag van januari staat zelfs bekend als 'blue Monday', de meest depressieve dag van het jaar.
Naast heftige gebeurtenissen, erfelijke aanleg en karaktertrekken, kunnen ook andere factoren een rol spelen. De kans op een depressie is bijvoorbeeld groter bij het gebruik van bepaalde medicijnen of drugs, of als je lijdt aan een andere aandoening, zoals de ziekte van Parkinson of diabetes.
De derde maandag van januari wordt sinds 2005 Blue Monday genoemd met dank aan de Britse psycholoog Cliff Arnall, die de dag heeft uitgeroepen tot meest deprimerende dag van het jaar. De feestdagen zijn voorbij, je portemonnee is leeg, het is koud en donker en de lente lijkt o zo ver weg.