In Nederland kunnen veulens bijvoorbeeld goed rond de maand mei geboren worden. Het weer is dan waarschijnlijk goed genoeg om merrie en veulen in de weide te kunnen laten lopen.
De hengst is gemiddeld genomen vanaf een leeftijd van 2 jaar geslachtsrijp. De hengst is het gehele jaar door vruchtbaar, maar heeft een hogere geslachtsdrift tijdens het dekseizoen. In het algemeen worden hengsten en merries pas vanaf de leeftijd van drie jaar ingezet voor de dekking.
Veulen is geboren binnen 20 minuten na het scheuren van de vruchtvliezen. Nog geen beentjes zichtbaar na 15 minuten. Slechts één beentje, of wel beentjes maar geen hoofdje of enkel een staartje zichtbaar. Nageboorte is er binnen de 3 uur na de geboorte van het veulen afgekomen.
In de paardenhouderij worden de meeste veulens al eerder, tussen de 4-6 maanden, gespeend. Er zijn vele varianten in speenmethoden: vroegere of latere speenleeftijd, abrupte of geleidelijke scheiding van merrie, isolatie of groepshuisvesting, abrupte of geleidelijke overgang in de voeding.
Een drachtige merrie draagt één veulen; de zeldzame tweelingdrachten verlopen vrijwel altijd problematisch.Om te bepalen of de dekking of inseminatie is gelukt en de merrie drachtig is, is het meestal voldoende om op te letten of de merrie opnieuw hengstig wordt.
Sommige laten hun merries al op twee jarige leeftijd dekken, de meningen hierover zijn verdeeld. De beste tijd om een merrie te laten dekken is ongeveer een maand na het tijdstip waarop de merrie het beste kan bevallen van haar veulen. In Nederland kunnen veulens bijvoorbeeld goed rond de maand mei geboren worden.
Vanaf maart worden de meeste veulens geboren en m.n. de laatste 3 maanden van de dracht en de eerste 3 maanden van de zoog-periode is de voerbehoefte van de merrie heel anders.
Zorg voor een grote, schone stal met veel stro, zodat de merrie comfortabel kan liggen, of een veilige weide. Zorg voor voldoende licht in de stal (laat ook 's nachts de lampen aan) Noteer nuttige telefoonnummers van o.a. je dierenarts of iemand die het veulen of de merrie kan vervoeren als je naar de kliniek moet.
Training van een drachtige merrie
Naast goede voeding is het ook belangrijk dat de merrie voldoende voldoende beweging krijgt. Een goede lichamelijke conditie is van belang voor een vlotte geboorte en een sterk veulen. Over het algemeen kun je tot drie maanden voor de bevalling nog doorrijden.
In de natuur komen wilde veulens heel geleidelijk los van hun moeder. Dat begint zo'n beetje wanneer zij 8 tot 9 maanden jong zijn. Dat lukt ons nu niet, het spenen gebeurt om praktische redenen vaak eerder. De meest voorkomende speenleeftijd nu is 4 tot 6 maanden.
Voor een veulen te koop moet je rekenen op een budget van minstens 4.000€ al worden er natuurlijk ook heel wat veulens voor het tienvoudige verkocht. Een veulen zien opgroeien, is het mooiste wat er is. Van schattig veulen, naar harige jaarling en uiteindelijk een prachtig paard.
De sterkte van het kraakbeen en de pezen wordt in de eerste twee levensjaren bepaald. Het is dus van groot belang dat jonge paarden zich vrij kunnen bewegen. Naast het op ontdekking gaan, spelen en drinken, slaapt het veulen ongeveer 50% van de dag, terwijl zijn moeder over hem waakt.
De eerste levensuren van het veulen
Na 4-5 minuten komt het veulen in borst-buikligging. Na ongeveer 30 minuten probeert het veulen te gaan staan en na 60 minuten kan het veulen meestal staan. (Paarden zijn kudde- en vluchtdieren, dus moeten de veulens al snel na hun geboorte op eigen benen kunnen staan.)
Paarden zijn al op een leeftijd van circa een jaar geslachtsrijp. Vanaf die leeftijd kunnen hengstveulens hun moeders en vrouwelijke kuddegenoten dekken. Ze moeten dan dus uit elkaar worden gehaald. Het is voor de ontwikkeling van een merrie niet verstandig om haar vóór het derde jaar te laten dekken.
Is het paard ouder dan 20 jaar dan noemt men dit paard bejaard. Er zijn gevallen bekend van paarden die de leeftijd van 40 jaar bereikt hebben, gemiddeld gezien wordt een paard ongeveer tussen de 20 en 25 jaar oud. Naarmate een paard ouder wordt, kunnen verschillende aandoeningen hun intrede doen bij het paard.
In het kalenderjaar dat je 12 jaar wordt mag je met een pony of paard bij de paarden rijden. Hier heb je wel een paardenstartpas voor nodig. Een paardenstartpas kun je aanvragen wanneer je lid bent van een paardenafdeling van een KNHS-rijvereniging of FNRS-manege.
Het is belangrijk voor de merrie-veulenband om de eerste dag binnen te blijven. Het veulen mag een dag later naar buiten, als het tenminste niet te koud is. Het leukste moment!
De vruchtbare periode is voor merries als ze hengstig zijn, en dan met name de laatste twee dagen van de hengstigheid. Tussen februari en augustus zijn merries meestal iedere drie tot vier weken hengstig. De beste tijd voor een dekking is van april tot juli, omdat de veulens dan in de lente worden geboren.
Een paar minuten oefenen, is lang genoeg. Laat een veulen ook nooit lang aangebonden staan. We hebben ons veulen geleerd een halster te dragen, aangebonden te staan en met ons mee te lopen. Daarna leren we ons veulen om een voetje te geven.
Meelopen aan een touwtje.
Het veulen zal in eerste instantie achterwaarts bewegen. Beweeg gewoon met hem mee, maar laat de druk niet vieren. Ga ook zeker niet trekken! Wanneer het veulen een keertje voorwaarts beweegt dan zorg je dat direct de druk van de lijn afgaat, daarnaast prijs je hem de hemel in.
Net als merries hebben ook veulens een ruwvoer met bovengemiddelde energie- en eiwitgehaltes nodig. Gras is het ideale ruwvoer voor merrie's en veulens. Gebruik je hooi of voordroogkuil, controleer dan met een ruwvoeranalyse of je ruwvoer geschikt is voor lacterende merrie en/of de jonge opgroeiende veulens.
Een jong van een paard, dat nog geen jaar oud is noemt men een veulen. Bij verwanten zoals ezels en zebra's noemt men het jong ook veulen en voor andere jonge dieren wordt de aanduiding eveneens gebruikt. Zo wordt het jong van een kameel soms veulen genoemd, hoewel kalf gebruikelijker is.
Een hengstige merrie herken je aan specifiek gedrag: ze draagt haar staart hoger, knippert met haar schede en ze laat vaker urine lopen als ze bij andere paarden in de buurt komt. Ook haar karakter kan veranderen, ze kan wat lusteloos en nukkig zijn en tijdens het rijden zijn ze vaak een stuk minder voorwaarts.
Een merrie is ongeveer 11 maanden zwanger, oftewel 335 dagen. Wanneer je wilt uitrekenen wanneer je merrie een veulen krijgt, tel je dus eigenlijk gewoon 335 dagen bij de dekdatum op. Meestal bevalt een merrie niet op de exacte dag waarop ze uitgerekend is, maar vaak zit dit wel rondom de plus of min 10 dagen hiervan.