Profylactisch gebruik van antibiotica na een tekenbeet kan zinvol zijn als de teek langer dan 24 uur op de huid heeft gezeten. De patiënt moet de eenmalige gift doxycycline (volwassenen) of azitromycine (volwassenen en kinderen) wel binnen 72 uur na het verwijderen van de teek innemen.
Wanneer een teek kans heeft gezien u via een beet te besmetten met een geïnfecteerde bacterie, moet u behandeld worden met een antibioticum. Voorbeeld is doxycycline. Penicilline-antibiotica doden vele soorten bacteriën en hebben een goede opname in het lichaam.
Die kans is klein: Van de 100 mensen die een tekenbeet hebben, krijgen 2 tot 3 de ziekte van Lyme (2-3 procent). Ontdekt u tekenen van Lyme? Dan kunt u alsnog antibiotica nemen om de ziekte te behandelen. Of u kunt binnen 72 uur na verwijderen van de teek 1 keer antibiotica innemen om de ziekte te voorkómen.
Na het vaststellen van de ziekte van Lyme wordt er in de meestal gekozen voor een behandeling met de antibiotica doxycycline, tweemaal daags 100 mg voor een duur van tien dagen. In sommige gevallen wordt er voor een behandeling met amoxicilline gekozen.
De ILADS adviseert om na iedere tekenbeet direct 20 dagen antibiotica te gebruiken om verschillende tekenbeetziekten te voorkomen. Terwijl het CBO spreekt over een eenmalige dosis binnen 72 uur, bij een teek die langer dan 24 uur in de huid zat.
Voor EM en andere vormen van vroege Lymeziekte raadt de richtlijn, in volgorde van voorkeur aan: doxycycline 2 d.d. 100 mg gedurende 10 dagen.
Een eerste onderverdeling in soorten antibiotica is smal- en breedspectrum antibiotica. Smalspectrum antibiotica zijn specifiek geschikt voor infecties door een bepaalde groep bacteriën. Breedspectrum antibiotica werken op meer soorten bacteriën tegelijk. De voorkeur ligt bij het gebruik van smalspectrum antibiotica.
Slechts bij een klein deel van de mensen leidt een tekenbeet tot de ziekte van Lyme. Bij veel patiënten geneest de ziekte volledig door een antibioticakuur van tien dagen tot vier weken.
Wanneer de diagnose Lyme-Borreliose gesteld is, zou er behandeld moeten worden zolang de symptomen blijven voortduren. Wanneer er sprake is van terugkeer van symptomen na behandeling, moet weer met antibiotica behandeld worden.
Is de ziekte van Lyme te genezen of blijft u er altijd last van houden? De ziekte van Lyme is over het algemeen goed te genezen met een antibioticakuur. Alleen als u de ziekte van Lyme al langere tijd heeft en deze niet eerder ontdekt en behandeld is, kunnen er klachten blijven bestaan.
Een rode of blauwrode vlek (erythema migrans) is meestal het eerste verschijnsel: Binnen enkele dagen tot 3 maanden kan rond de plaats van de tekenbeet (of op een andere plek van uw lichaam) een rode of blauwrode vlek ontstaan. Bij een donkere huidskleur kan de vlek er gelig of blauwig uitzien.
Enkele dagen tot maanden (gemiddeld 2-3 weken) na een tekenbeet ontstaat op de plek van de beet een rode tot roodblauwe vlek die langzaam groter wordt. Soms blijft het een egaal rode vlek, maar meestal wordt de vlek in het midden lichter, zodat een ring ontstaat.
Een rode vlek, ring of andere verkleuring op de huid, die soms steeds groter wordt (voorbeelden hier) Je koorts hebt (met spierpijn) of een grieperig gevoel. Dubbel zien of een scheef aangezicht. Pijn, krachtverlies of tintelingen in de ledematen.
Indien tot antibiotische profylaxe wordt besloten geef dan aan niet-zwangere personen van 8 jaar of ouder na een tekenbeet antibiotische profylaxe in de vorm van één dosis van 200 mg doxycycline.
Diagnose bij een EM na de tekenbeet
Als je na een tekenbeet een uitbreidende rode ring of vlek (erythema migrans, afgekort EM) krijgt, is dat het bewijs dat je de ziekte van Lyme hebt. Bij mensen met een donkere huidskleur is het EM moeilijker herkenbaar en kan die lijken op een blauwe plek.
De huiduitslag door de ziekte van Lyme is niet altijd een karakteristieke 'rode ring', maar kan ook een egaal gekleurde vlek zijn. Bij 1 op de 3 mensen met een huiduitslag door de ziekte van Lyme ontstaat zo'n egaal gekleurde vlek.
De standaard bloedtest om de ziekte van Lyme vast te stellen, heet de ELISA-test. Dit is een bloedtest die moet aantonen of het lichaam antistoffen heeft aangemaakt tegen de Borrelia-bacterie. In Nederland wordt deze Lyme test maar liefst 500.000 keer per jaar uitgevoerd.
Indien de ziekte niet, onvoldoende of te laat behandeld is, kan een patiënt chronische lyme ontwikkelen. Bij een Erythema Migrans (EM) (rode huiduitslag in de vorm van een vlek of kring na een tekenbeet) is een behandeling met antibiotica noodzakelijk.
Meestal wordt eerst een antibioticum voor plaatselijk gebruik voorgeschreven, bijvoorbeeld in een crème of lotion. Wanneer dit onvoldoende helpt of het gaat om een ernstige huidinfectie wordt een antibioticum om in te nemen voorgeschreven. Voorbeelden zijn feneticilline, fenoxymethylpenicilline en flucloxacilline.
Doxycycline is minder effectief tegen Streptococcus pneumoniae, Groep A-streptokokkeninfecties (GAS) en anaeroben dan amoxicilline/clavulaanzuur. Daarom heeft amoxicilline/clavulaanzuur de voorkeur bij onvoldoende effect van smalspectrum penicillinen.
Amoxicilline is een krachtig geneesmiddel dat artsen voorschrijven bij infectie door bacteriën. Je kunt het medicijn niet kopen in de supermarkt of drogisterij. Amoxicilline is op recept verkrijgbaar bij de apotheek.
Doxycycline is een antibioticum dat vaak wordt gebruikt bij longontsteking. De arts schrijft het medicijn als een eerste-keuzemiddel voor. Het doodt veel soorten bacteriën die een longontsteking kunnen veroorzaken. De tabletten beginnen na 1 tot 2 uur te werken.
Hieronder volgt de gebruikelijke dosering, maar een ander doseringsschema is ook mogelijk, afhankelijk van de aard van de aandoening. De gebruikelijke dosis voor volwassenen is: 2 tabletten Doxycycline op de eerste dag tegelijk innemen, gevolgd door 1 tablet per dag tot de kuur is afgelopen.
Elk jaar worden ruim 1 miljoen mensen door een teek gebeten. Ongeveer 2 op de 100 mensen krijgen de ziekte van Lyme na een tekenbeet, zo'n 27.000 mensen per jaar.
De kans op de ziekte van Lyme door de bacterie Borrelia burgdorferi na een tekenbeet is 2 tot 3%. Als er ziekte optreedt, is dit in het overgrote deel Erythema Migrans, een lokale huidinfectie die soms tot een griepachtig ziektebeeld kan leiden.