Alle gewervelde dieren hebben rood bloed. Hetzelfde geldt voor zoogdieren, vogels, reptielen en vissen. Maar bij de ongewervelde dieren zijn er soorten die geen rood bloed hebben, zoals wormen en inktvissen. Dat komt doordat deze dieren andere eiwitten dan hemoglobine gebruiken voor het transporteren van zuurstof.
Bloedsomloop. Een vereenvoudigde weergave van de bloedsomloop van reptielen met een driekamerig hart. In tegenstelling tot de zoogdieren kan het zuurstofrijke bloed (rood) en zuurstofarme bloed (blauw) worden gemengd (roze).
Niet alle dieren hebben rood bloed. Sommige ongewervelden, zoals slakken, inktvissen, krabben, kreeften en garnalen, hebben blauw bloed. Dit is te wijten aan een ander type ademhalingspigment: hemocyanine in plaats van hemoglobine.
Als ijzer met zuurstof in je longen mengt, kleurt het rood. Maar het bloed van sommige dieren heeft een andere samenstelling en dus een andere kleur. Het bloed van spinnen, krabben, kreeften en octopussen is blauw. In hun bloed zit meer koper.
Blauw bloed is niet voorbehouden aan lieden van adel, wel aan o.a. krabben, kreeften, slakken, garnalen, inktvissen en spinnen. Enkele wormen die in zee leven zijn gezegend met paarsachtig bloed en ringwormen moeten het stellen met groen bloed.
Spaanse aristocratie
Als iemand blauw bloed heeft, wordt daarmee bedoeld dat diegene van adel is. De meest gangbare verklaring voor deze uitdrukking is dat de uitdrukking herleid kan worden tot de Spaanse aristocratie ten tijde van de Moorse overheersing van Spanje (800-1500).
Zo hebben de meeste zoogdieren, vissen, reptielen, amfibieën en vogels een type bloed dat rood kleurt door de hemoglobine die erin aanwezig is. Het eiwit is opgebouwd uit hemen, oftewel moleculen die een ijzer-ion bevatten en zich aan zuurstof binden.
Wonderbaarlijk Blauw Bloed
Degenkrabben hebben heel bijzonder bloed. Hun bloed is namelijk niet rood zoals bij mensen, maar blauw! Dat komt doordat er koper in het bloed zit in plaats van ijzer.
In feite zit het bloed bij insecten op alle plekken in de lichaamsholte die niet worden ingenomen door andere weefsels. Er zitten bij insecten geen rode bloedlichaampjes in het bloed, waarmee bij gewervelde dieren zuurstof wordt vervoerd.
Alle gewervelde dieren hebben rood bloed. Hetzelfde geldt voor zoogdieren, vogels, reptielen en vissen. Maar bij de ongewervelde dieren zijn er soorten die geen rood bloed hebben, zoals wormen en inktvissen. Dat komt doordat deze dieren andere eiwitten dan hemoglobine gebruiken voor het transporteren van zuurstof.
Kleur van bloed
Zuurstofrijk bloed is helderrood, zuurstofarm bloed is donkerrood. In je lichaam is de kleur van je bloed dus niet overal hetzelfde.
Maar wist je dat bloed ook andere kleuren kan hebben? Deze variaties zie je vooral in de dierenwereld. Zo hebben bepaalde krabben, garnalen, inktvissen en kreeften blauw bloed.
Het Fe-atoom in de heemgroep dat verantwoordelijk is voor de binding van O2 is meteen ook verantwoordelijk voor de rode kleur van hemoglobine en van bloed. Deze kleur komt tot stand door een complex samenspel van dit Fe-atoom en licht.
Vissen bezitten een enkele bloedsomloop waarbij het zuurstofarme bloed door het hart naar de kieuwen stroomt en van daaruit naar de organen, waarbij de doorstroom wordt gesteund door de beweging van de vis. Een gesloten bloedsomloop staat in tegenstelling tot de open bloedsomloop zoals bij weekdieren.
Bij vogels, reptielen, amfibieën en vissen is het veel moeilijker om pijn direct te herkennen, simpelweg omdat ze geen uitgebreide gezichtsbespiering hebben waarop we kunnen terugvallen.
Elk insect heeft de volgende inwendige organen: hersenen, darmkanaal, uitscheidingsorganen (buizen van Malpighi), eierstok, buisvormig hart, buikzenuwstreng. Het bloed van insecten dient niet voor het transport van zuurstof en is meestal kleurloos. Insecten hebben nauwelijks of geen slagaders, maar wel een hart.
Het bloed van insecten heet hemolymfe. Het is kleurloos, of gelig of groenig. Hemolymfe doet hetzelfde als ons bloed: zuurstof en voedingsstoffen naar cellen brengen en afvalstoffen afvoeren.
Honing maken
Bijen maken honing van het nectar dat ze in bloemen vinden. De werksterbijen vliegen heen en weer van de korf naar de bloemen. Als ze de nectar uit een bloem zuigen komt er stuifmeel op hun lijf. Wanneer ze een andere bloem bezoeken kan dat stuifmeel de andere bloem bevruchten.
De bloedsomloop van de vis is enkelvoudig.Het bloed stroomt van het hart naar de kieuwen en van daaruit door het lichaam. De bloedvaten vertakken zich in het lichaam tot haarvaten. Haarvaten zijn zeer kleine bloedvaatjes die het bloed bij alle cellen van het lichaam brengen.
Dit hemoglobine is een complexe molecule die ijzer bevat. En net als bij ijzerroest, geeft ijzer hier ook een rode kleur aan hemoglobine. Dit geldt voor alle gewervelde dieren, en dus ook voor honden.
In de biologieles leerden we dat alle vertebraten (zoogdieren, vogels, rep- tielen en vissen) rode bloedcellen bezitten en dat die kleur afkomstig is van het respiratoir pigment hemoglobine.
In tegenstelling tot mensen hebben spinnen blauw bloed. Er is zelfs een wetenschappelijke verklaring voor. Bij mensen hecht het zuurstof in het bloed aan een molecuul dat ijzer bevat, wat ons bloed de kenmerkende rode kleur geeft.
Vaak wordt gedacht dat dit bloed is, maar dat is het dus niet. Het is water met het eiwit myoglobine, dat zuurstof transporteert en een rode kleur heeft. Het kan in die zin ook geen bloed zijn, omdat slachterijen de geslachte dieren geheel laten uitbloeden alvorens ze verder te kunnen verwerken.