Een burn-out is een overbelast stress systeem, waardoor je hormoonhuishouding uit balans raakt. Je lijf en geest worden letterlijk stilgezet. Bij iedereen uit zich dit anders. Je kan niet meer, zelfs opstaan kan al teveel moeite kosten.
De kleinste taken zijn al te veel gevraagd en dat kan zorgen voor gevoelens van falen. Als je een burn-out hebt, dan heb je vaak ook veel klachten die voorkomen bij een depressie. Zo voel je je vaak somber, lusteloos en heb je last van schuldgevoelens. De ziektebeelden zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden.
Met burn-out klachten bedoelen wetenschappers: mentale vermoeidheid, psychische klachten, minder motivatie en verminderd functioneren als gevolg van te lang, te veel stress. Burn-outklachten noemden we vroeger stressklachten. Het zijn klachten die toenemen als de stress voortduurt.
Te lang te veel stress, of spanning, zorgt ervoor dat je hersenen minder goed functioneren. Hierdoor kun je bijvoorbeeld vaker dingen gaan vergeten, snel afgeleid zijn en gevoeliger zijn voor negatieve emoties. Dit is te voorkomen door je hersenen voldoende rustmomenten te geven.
Zorg dat u structuur in uw dag houdt. Probeer ook thuis een paar taken vast te houden, zoals boodschappen doen of de kinderen naar school brengen. Plan de activiteiten die u goed aankunt, en wissel ze af met activiteiten die u ontspanning geven. Zorg voor voldoende slaap.
De eerste herstelfase duurt gemiddeld 3 weken, de tweede 3 tot 6 weken en de derde 6 weken. In totaal ben je dus al snel 12 tot 15 weken bezig om te herstellen. Belangrijk om op te merken is dat de totale herstelduur per persoon sterk kan verschillen.
Meest voorgeschreven medicatie bij een burn-out: Antidepressiva. En toch wordt het zeer regelmatig voorgeschreven. Dan is het niet zo vreemd dat meer dan 1,2 miljoen mensen antidepressiva slikt, volgens een artikel van NRC uit 2017 en recentelijk een bericht op NU.nl.
En misschien dat we dan meteen ook het tweede grote misverstand kunnen tackelen: een burn-out kan je niet faken. Een getrainde professional prikt daar meteen doorheen en iemand met een burn-out wil dat ook helemaal niet faken, want wil niks liever als zijn werk gewoon blijven doen.
Burn-out en doorwerken
Je hebt een burnout en blijft werken. Dat is niet verstandig. Je lichaam en geest zullen steeds sterker ingrijpen om je iets duidelijk te maken. Het begint bij vage klachten en symptomen.
Raadpleeg je huisarts bij symptomen van burn-out. Die zal je bevragen over je werkomstandigheden, je lichamelijke klachten en je gemoedstoestand. Op basis van je verhaal zal je huisarts je behandelen en/of verwijzen.
Het is absoluut onverstandig om aan te geven dat je écht niet meer wilt werken en/of terugkeren of dat je weigert om mee te werken aan het re-integratieplan dat de bedrijfsarts voor je heeft opgesteld. Als je je niet kunt vinden in dat plan, kun je aangeven wat je er niet prettig aan vindt.
Burn-out en depressie zijn totaal verschillend
De symptomen van burn-out zijn: lichamelijke en geestelijke uitputting. Bij depressie is dat uitzichtloosheid, suïcidale gedachten, het leven letterlijk minder kleurrijk zien, het gevoel dat een zwarte deken over je heen ligt.
Er gebeurt meer om je heen dan dat je kunt verwerken waardoor je raakt overprikkeld. Door deze stress kun je vaak niet goed slapen, waardoor je vermoeid raakt. Deze vermoeidheid is vervolgens weer de oorzaak van verminderde concentratie. Zo kom je terecht in een vicieuze cirkel die lastig te doorbreken is.
We noemen niets voelen of geen plezier meer beleven ook wel anhedonie. Iedereen heeft dit weleens en het gaat vaak gewoon weer over. Als het lang duurt en erg is, kan het ook onderdeel zijn van bijvoorbeeld depressie, trauma, psychose, persoonlijkheidsproblemen.
Een burn-out gaat niet vanzelf over. Vaak is professionele hulp noodzakelijk. Zoek tijdig hulp anders kunnen klachten verergeren.
Burnout duurt het langst van alle werkgerelateerde psychische klachten. Opvallend is ook de grote spreiding in duur van burnout: van drie maanden tot meer dan een jaar. Waarom duurt het herstel soms zo lang? Patiënten ogen niet ziek, maar kunnen maanden, soms jaren niet normaal functioneren.
Een oproep voor een afspraak bij de bedrijfsarts is voor de meeste mensen al genoeg om dagenlang in de stress te zitten over wat er nu weer gaat gebeuren. Het gesprek bij de bedrijfsarts is een dialoog en dat betekent dat jij ook vragen mag stellen. Bijvoorbeeld over welke informatie er naar je werkgever gaat.
Het verschil tussen overspannen zijn en een burn-out hebben, is dat overspannenheid omkeerbaar is. Dat betekent dat als je de oorzaak van de stress wegneemt, je snel weer herstelt. Dit geldt niet voor een burn-out. Iemand met een burn-out moet doorgaans een lange tijd stoppen met werken om volledig te herstellen.
Bij een beroerte (CVA) gaat er iets mis in de bloedvaten van je hersenen. Een deel van de hersenen krijgt op dat moment geen zuurstof en voeding meer. Plotseling vallen functies uit. Je gaat bijvoorbeeld verward praten of hebt een scheve mond of een lamme arm.
Ons afweersysteem houdt de bacteriën prima onder controle, totdat stress-hormonen de afweer onderdrukken – en daarvoor is hard bewijs. Stress kan dus een duw richting ziekte geven. En dan niet alleen richting psychische klachten zoals overspannenheid of burn-out, maar bijvoorbeeld ook de oogziekte serosa.