Maar de overlevingskansen verschillen sterk per soort kanker. Zo hebben patiënten met borst-, prostaat- of huidkanker goede overlevingskansen (rond de 90%). Maar voor bijvoorbeeld patiënten met long- of alvleesklierkanker is de 5-jaarsoverleving veel slechter: voor longkanker 25% en bij alvleesklierkanker maar 5%.
Alvleesklierkanker en eierstokkanker zijn moeilijk te behandelen omdat ze vaak laat ontdekt worden. De tumor is dan te groot om te verwijderen. Of hij is al uitgezaaid. Omdat mensen met zo'n tumor vaak niet meer lang leven, is het moeilijk om daar goed onderzoek naar te doen.
Alvleesklierkanker heeft de slechtste overlevingscijfers van alle soorten kanker in Nederland. Het is bovendien de enige kankersoort waarbij de overleving in afgelopen decennia niet of nauwelijks is verbeterd.
Overleving varieert sterk per soort kanker
Dit geldt onder andere voor kanker van de darm, blaas, nier, hoofd-hals en baarmoederhals. De groep met de laagste overleving (minder dan 30%) omvat onder andere longkanker, maag- en slokdarmkanker, alvleesklierkanker en acute myeloïde leukemie.
Zon en uv-straling
Huidkanker is de meest voorkomende kankersoort in Nederland. Steeds meer mensen krijgen het.
Roken en meeroken vormen het grootste risico op kanker. Tabaksproducten en de rook ervan bevatten stoffen die het DNA in lichaamscellen kunnen beschadigen.
Melanoom is een vorm van huidkanker die heel agressief kan zijn: dan zaaien de kankercellen snel uit naar andere delen van het lichaam. Als er uitzaaiingen zijn, is de kans kleiner dat iemand van melanoom geneest.
Het stadium van de ziekte is bepalend voor de behandeling en prognose van deze patiënten. Een jaar na diagnose is nog maar 22% van de patiënten met stadium IV longkanker nog in leven en na vijf jaar is dat gedaald naar 3%.
In Bulgarije, Oostenrijk en Roemenië is de incidentie het laagst. In 2020 waren er naar schatting 2,7 miljoen nieuwe gevallen van kanker in de hele EU (569 per 100.000 personen).
Alvleesklierkanker is een agressieve vorm van kanker. Er is een groot risico op uitzaaiingen en doorgroei in omliggende weefsels. Er zijn verschillende typen alvleesklierkanker. De meest voorkomende vorm ontstaat in de afvoerbuisjes (exocriene klieren).
Meeste nieuwe gevallen van kanker op latere leeftijd
Kanker is een ziekte die vooral op latere leeftijd voorkomt. In 2022 was ruim de helft (53%) van alle nieuwe patiënten 70 jaar of ouder, iets minder dan de helft (45%) viel in de leeftijdsgroep 30 tot 70 jaar en 1% was jonger dan 30 jaar.
De kans om kanker te krijgen is bij vrouwen het meest gestegen tussen de 65 en 85 jaar.Bij mannen is dat boven de 75 jaar. Daarentegen is de kans om aan kanker te overlijden bij mannen onder de 75 jaar afgenomen, en boven de 75 jaar toegenomen. Bij vrouwen is de kans om te overlijden aan kanker afgenomen tot 65 jaar.
Bij uitgezaaide kanker is genezing meestal niet meer mogelijk. Dit heeft effect op de overleving. Bij mensen met uitzaaiingen is de gemiddelde overleving na 5 jaar ongeveer 15%. Bij mensen met kanker zonder uitzaaiingen is de overleving na 5 jaar een stuk hoger: 75%.
Van alle volwassen mensen met botkanker is na 5 jaar nog 67% in leven.De 10-jaarsoverleving ligt tussen de 50 en 55%.
Gevorderde kanker is een kanker die niet chirurgisch verwijderd kan worden van zijn oorspronkelijke plaats of die zich verspreid heeft buiten zijn initële plaats. Oncologen wordt opgedragen om mensen te helpen omgaan met de uitdagingen van hun ziekte en het best mogelijke uit hun leven te halen.
De algemene vijfjaarsoverleving is 58%, maar die varieert van 66% voor de leeftijdsgroep 18-64 jaar tot 40% voor patiënten van 75 jaar en ouder.
Voor patiënten met uitgezaaide kanker kan leven en dood dicht bij elkaar liggen. Er is soms een kans op genezing en soms een mogelijkheid om met (innovatieve) behandeling nog vele jaren te leven. Maar als een behandeling niet aanslaat kan het ook snel aflopen.
De kans op overleving is fors toegenomen bij darmkanker, nierkanker, slokdarmkanker en ook bij veel soorten bloed- en lymfeklierkanker. Kankersoorten met een 5-jaarsoverleving hoger dan 80% zijn huidkanker, borstkanker, prostaatkanker en minder vaak voorkomende kankersoorten zoals hodgkinlymfoom en zaadbalkanker.
De prognose van patiënten met levermetastasen die we niet met een operatie kunnen verwijderen, is minder goed. De vooruitzichten zijn afhankelijk van de precieze aard van de ziekte. Slechts weinig patiënten leven na de diagnose 'niet te opereren levermetastasen' langer dan vijf jaar.
Chemotherapie na de operatie kan het risico op uitzaaiingen met ongeveer een derde verminderen. Artsen schatten het risico op uitzaaiingen in op basis van: Het stadium van de borstkanker.
Maar de overlevingskansen verschillen sterk per soort kanker. Zo hebben patiënten met borst-, prostaat- of huidkanker goede overlevingskansen (rond de 90%). Maar voor bijvoorbeeld patiënten met long- of alvleesklierkanker is de 5-jaarsoverleving veel slechter: voor longkanker 25% en bij alvleesklierkanker maar 5%.
Je kunt niet vermijden dat je mogelijk kanker krijgt, maar je kunt wel een en ander doen om het risico op de ziekte te verkleinen. Niet roken, je alcoholconsumptie matigen, gezond eten en bewegen, verstandig omgaan met de zon en met (mogelijk) kankerverwekkende stoffen.
Er zijn oudere gevallen van kanker in botten bekend, maar deze werden weggezet als goedaardige tumoren. Die restanten zijn ongeveer tussen de 5.000 en 6.000 jaar oud. ,,Mensen leefden in die tijd in een gifvrije omgeving, aten gezond en waren enorm actief.