Zowel in 2019 als tijdens de Coronacrisis ervaren werknemers in het onderwijs, de ICT sector en de zorg het vaakst burn out klachten. In het onderwijs is het percentage werknemers met burn out klachten het hoogst. Maar liefst 1 op de 6 medewerkers is burn out of heeft te maken met burn out klachten.
Het onderwijs staat bovenaan in het rijtje burn-out-klachten met 20,2 procent van de werknemers, gevolgd door de industrie met 15,7 procent en niet ver daarachter gezondheid en welzijn met 15,1 procent.
Koks hebben relatief het meeste last van werkdruk. Ook artsen, leraren en managers hebben het zwaar. Dat blijkt uit een nieuwe studie van het CBS.
Niet alleen volwassenen kunnen een burn-out krijgen, maar jongeren ook. Bij een burn-out zijn vaak zowel je fysieke als mentale energiereserves volledig 'opgebrand'. Je merkt dat je in het begin hier vaak nog wel mee om kunt gaan. Je werkt bijvoorbeeld door de vermoeidheid heen.
Eind 2020 gaven ongeveer 1,2 miljoen werknemers (15,7% van de werknemers in Nederland) aan dat zij burn-outklachten hadden. Dat zijn er iets minder dan eind 2019, toen ging het nog om 1,3 miljoen werknemers.
De gemiddelde leeftijd waarop mensen een burn-out krijgen is gekelderd van 50 naar 32 jaar. Wat is er gebeurd met de jongeren van nu? 30 is het nieuwe 20, wordt wel eens gezegd. Maar als het om carrières gaat, lijkt 30 het nieuwe 50 te zijn.
Jongeren tussen de 12 en 25 jaar ervaren het vaakst stress van hun drukke leven en van hun school of studie8). Ook over hun toekomst maken veel jongeren zich weleens druk. Tieners hebben naar verhouding vaker stress van school of studie, jongvolwassenen vaker van een te druk leven en hun toekomst.
Als je te lang last hebt van stress en je lijf zich niet kan herstellen van stress, kun je een burn-out krijgen. Je 'reserves' zijn dan op en je lichaam en geest zijn uitgeput. Een burn-out heeft vaak met het werk te maken, maar dat hoeft niet per se. Het kan ook gebeuren bij andere aanhoudende stress.
Hoe herken je burn-out klachten? Iemand met burn-out klachten heeft last van de volgende drie kenmerken: Spanningsklachten, zoals: lichamelijke vermoeidheid, concentratieproblemen, geheugenproblemen, onrustig slapen, piekeren en/of een gejaagd gevoel. Verliezen van grip op de situatie en een gevoel van machteloosheid.
De kleinste taken zijn al te veel gevraagd en dat kan zorgen voor gevoelens van falen. Als je een burn-out hebt, dan heb je vaak ook veel klachten die voorkomen bij een depressie. Zo voel je je vaak somber, lusteloos en heb je last van schuldgevoelens. De ziektebeelden zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden.
Maar liefst 24 mensen solliciteren naar de zwaarste baan ter wereld: director of operations. Ze krijgen de voorwaarden te horen van hun toekomstige baan en die zijn op zijn zachtst gezegd onmenselijk. Zo moeten ze 135 uur per week staand werken en vakantie is er niet bij.
Aan de andere kant van het spectrum – de meest relaxte jobs – staan beroepen als universiteitsprofessor, kleermaker, juwelier, audioloog, kapper en bibliothecaris.
TNO deelt die mening. In het onderzoek De impact van de COVID-19-pandemie op werknemers is een daling van burn-outklachten te zien: van 16,8 procent medio 2020 naar 15,4 procent eind 2020 en 15,2 procent in maart 2021. 'Er is absoluut een dalende tendens', zegt Wendela Hooftman, onderzoeker Work&Health bij TNO.
Volgens de jaarlijkse analyse van TNO op basis van de Werkgevers Enquête Arbeid en de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden hadden vorig jaar 1,3 miljoen Nederlanders gezondheidsklachten door hoge werkdruk.
In 2020 hadden 1,2 miljoen Nederlandse werknemers burn-outklachten. Dit blijkt uit de factsheet 'Werkstress' die TNO vandaag, bij de start van de week van de werkstress, publiceert.
En misschien dat we dan meteen ook het tweede grote misverstand kunnen tackelen: een burn-out kan je niet faken. Een getrainde professional prikt daar meteen doorheen en iemand met een burn-out wil dat ook helemaal niet faken, want wil niks liever als zijn werk gewoon blijven doen.
De eerste herstelfase duurt gemiddeld 3 weken, de tweede 3 tot 6 weken en de derde 6 weken. In totaal ben je dus al snel 12 tot 15 weken bezig om te herstellen. Belangrijk om op te merken is dat de totale herstelduur per persoon sterk kan verschillen.
Mensen herstellen meestal wel goed van een burn-out. Maar niet iedereen herstelt even snel. Bij een actieve aanpak is de kans groot dat u uw normale bezigheden geleidelijk weer kunt oppakken. Meestal lukt dit binnen enkele maanden.
Burnout duurt het langst van alle werkgerelateerde psychische klachten. Opvallend is ook de grote spreiding in duur van burnout: van drie maanden tot meer dan een jaar.
Hoogendijk: “Een burn-out kan overgaan in een depressie, maar een depressie kan ook door iets heel anders dan een burn-out veroorzaakt worden, bijvoorbeeld door het verlies van een naaste.”
Het lichaam herstelt vanzelf van een burn-out, mits je het niet teveel in de weg zit. Toch is dit makkelijker beweerd dan gepraktiseerd. Op het moment van omvallen wil je namelijk niks liever dan jezelf weer afstoffen en weer doorgaan.
Ons afweersysteem houdt de bacteriën prima onder controle, totdat stress-hormonen de afweer onderdrukken – en daarvoor is hard bewijs. Stress kan dus een duw richting ziekte geven. En dan niet alleen richting psychische klachten zoals overspannenheid of burn-out, maar bijvoorbeeld ook de oogziekte serosa.
Je spieren spannen zich constant aan, je bent vermoeid, kunt je moeilijk concentreren of heb last van veel (spannings)hoofdpijn. Door chronische stress verhoog je de kans op overprikkeling, hartritmestoornissen en andere psychische klachten zoals een burn-out, angststoornis en depressie.
Stress en de buik
Dit zorgt voor een verhoogde hartslag, meer adrenaline en een sneller reactievermogen. Dit heeft wel als gevolg dat er minder bloed naar de darmen gaat. De darmfuncties worden hierdoor vertraagd. Dit kan leiden tot verschillende darmklachten, zoals maagpijn, verstopping en een opgeblazen buik.