De meest voorkomende warmtepompen die gebruikt worden in Nederland zijn: lucht/lucht warmtepomp, lucht/water warmtepomp, bodem/water warmtepomp, water/water warmtepomp en hybride warmtepomp.
Er zijn vier soorten warmtepompen te onderscheiden: water-water, grond-water, lucht-water en lucht-lucht warmtepompen. De werking van al deze warmtepompen berust op dezelfde natuurkundige principes, het is alleen de manier waarop de warmte onttrokken en afgegeven wordt, die per type pomp verschilt.
Welk type warmtepomp het best kan worden toegepast, hangt af van de woning. Voor nieuwbouwwoningen is een water/water warmtepomp de best presterende oplossing, maar is de aanschaf wel wat duurder dan een lucht/water warmtepomp. Voor de bestaande bouw is vaak de lucht/water warmtepomp een geschikt alternatief.
Geothermische warmtepompen halen voornamelijk de warmte uit de bodem en behalen het hoogste rendement onder de warmtepompen.
Een lucht/water warmtepomp werkt op elektriciteit, waardoor je voor het verwarmen dus niet meer afhankelijk bent van gas. Deze warmtepomp springt zeer zuinig om met elektriciteit, sommige fabrikanten halen een COP van meer dan 5. Dat wil zeggen dat voor elke kW elektriciteit, meer dan 5 kW warmte wordt opgewekt.
Heb je een full-electric warmtepomp nodig, dan zal je ongeveer 7 tot 9 extra zonnepanelen moeten gebruiken. Heb je een hybride warmtepomp nodig, dan zal je ongeveer 5 tot 7 extra zonnepanelen moeten gebruiken.
Om een hybride warmtepomp te installeren, is er meer ruimte nodig dan bij alleen een cv-ketel. De warmtepomp wordt naast de cv-ketel geïnstalleerd. Naast de binnenunit, heb je ook ruimte nodig voor een buitenunit. Deze buitenunit kun je op de schuur, een balkon, een plat dak of aan de gevel monteren.
De gemiddelde levensduur van een warmtepomp wordt theoretisch vastgelegd rond 15 jaar. In de praktijk komt het echter vaak voor dat warmtepompen langer dan 20 jaar meegaan.
Een warmtepomp bespaart gas. Toch maakt dat een warmtepompsysteem niet vanzelf goedkoper in gebruik. Dit komt omdat een warmtepomp gebruikmaakt van elektriciteit, terwijl een cv-ketel gas verbruikt. Gekeken naar de kosten per energie-inhoud is gas nog steeds vele malen goedkoper dan elektriciteit.
Een hybride warmtepomp heeft alleen zin als het warmtepompdeel van je installatie veel werk kan leveren. Is je woning te weinig geïsoleerd, dan zal de ketel te veel bijspringen. Dan heb je naast je cv-ketel een relatief duur apparaat hangen dat maar weinig werk doet.
Een warmtepomp inclusief installatie kost gemiddeld €4.000 tot €27.000. De prijs ligt vooral aan het type warmtepomp dat je kiest.
Met een hybride warmtepomp bespaar je jaarlijks tussen de €200-600 volgens de Consumentenbond: de exacte hoogte ervan is afhankelijk van je huidige gasverbruik – evenals de terugverdientijd: Verbruik je weinig gas (<1000m3/jaar)? Dan valt er ook minder te besparen en ligt de terugverdientijd boven de 10 jaar.
Het benodigde vermogen van je warmtepomp zal ook beslissen welke soort warmtepomp je in huis neemt. Heb je veel vermogen nodig (meer dan 10kW) dan kies je best voor een degelijke lucht/water warmtepomp maar nog beter voor een geothermische warmtepomp zoals een bodem/water warmtepomp of water/water warmtepomp.
Een hybride warmtepomp is een kleine warmtepomp die met je cv-ketel samenwerkt. Daardoor verbruik je minder aardgas. De warmtepomp werkt op stroom en haalt warmte uit de buitenlucht of ventilatielucht om je huis mee te verwarmen. Op veel dagen zorgt de warmtepomp voor de warmte in huis.
De luchtwarmtepomp is met name bij woningenbouw een effectievere oplossing en heeft aan de lucht een onuitputtelijke bron. Een aardwarmtepomp is een stuk duurder en daardoor minder makkelijk terug te verdienen.
Een warmtepomp is soms wel mogelijk als je een extra radiator plaatst of een radiator vervangt door een met meer capaciteit of speciale lage temperatuur radiatoren. Met een warmtepomp kun je wel degelijk in sommige gevallen je huidige radiatoren blijven gebruiken. Dat scheelt je flink wat aanpassingen en geld.
Verwarmingstoestellen zoals warmtepompen werken enkel efficiënt in combinatie met afgiftesystemen op lage temperaturen, zoals vloerverwarming, ventilo-convectoren en lagetemperatuurradiatoren. Maar ook condensatieketels werken efficiënter én spaarzamer in combinatie met lagetemperatuursystemen.
Een budgetvriendelijke en praktische keuze is je oude gas- of mazoutketel vervangen door een condensatieketel. Je kan zo'n condenserende ketel ook combineren met een warmtepomp. Met zo'n hybride warmtepomp koppel je het hoge rendement van een condenserende ketel aan de groene, duurzame energie van een warmtepomp.
Met een volledig elektrische warmtepomp kan je huis dus van het aardgas af. Er is een aantrekkelijke subsidie op warmtepompen. Een volledig elektrische warmtepomp is goed voor het klimaat: je CO2-uitstoot voor verwarming daalt met zo'n 45 tot 55 procent. En ook je energierekening gaat omlaag.
Prima idee, want een warmtepomp biedt niet alleen een hoog comfort, het is ook een bijzonder duurzame manier van verwarmen. Sluit je dan ook nog eens zonnepanelen op je warmtepomp aan, dan is je installatie helemáál klaar voor de toekomst.
Let op: bij 100% elektrische verwarming heb je gemiddeld 5x meer zonnepanelen nodig dan bij een warmtepomp. Wanneer je het thermisch verbruik en het gemiddelde rendement van de warmtepomp weet, kun je het energieverbruik van de warmtepomp berekenen. Dit doe je door het thermisch verbruik te delen door het rendement.
Wil je evenwel helemáál klaar zijn voor de toekomst en van je huis een BEN-woning (bijna-energieneutrale woning) maken? Dan kies je het best voor een warmtepomp. Zo'n systeem haalt gratis warmte-energie uit de lucht, het water of de aardbodem en gebruikt dit om je woning en je sanitair water te verwarmen.