Meer soorten vertelperspectieven Zo kennen we het auctoriaal perspectief, ook wel de alwetende
Derde persoon, personaal
Een verhaal geschreven in de derde persoon herken je aan het gebruik van 'hij' en 'zij'. Het verhaal wordt niet verteld door je hoofdpersonage zelf, maar door een verteller die zich als het ware buiten je verhaal bevindt.
Het personale perspectief is de meest gebruikte vertelvorm. Hierbij wordt de hoofdpersoon aangeduid met hij of zij en volgen we deze zonder zelf actief deel te nemen aan het verhaal. Deze vertelvorm lijkt het meest op een film: je ziet het personage, maar ziet de wereld niet vanuit zijn ogen.
Alwetende of auctoriale verteller
De alwetende verteller neemt de lezer als het ware aan de hand en leidt hem door het verhaal heen. Hij legt uit wanneer er nieuwe personages optreden, wanneer er een tijdssprong gemaakt wordt of wanneer er zaken aan de orde komen die de lezer niet begrijpt.
Vertelvorm waarin het perspectief (point of view, focalisatie) ligt bij één of meer personages van de tekst over wie in de derde persoon wordt verteld. Bij de personale vertelvorm lijkt de verteller volledig afwezig te zijn.
Een personele verteller of personale vertelinstantie in een verhaal is niet alwetend ; staat in de hij of zij vorm. Een voorbeeld is de figuur van Serenus Zeitblom in de roman Doctor Faustus van Thomas Mann, die een beschrijving geeft van het leven van een componist, maar zelf niet goed begrijpt wat er gaande is.
Het is de tijd die in het verhaal is verstreken. In de zin: Vier jaar later kocht Jaap een nieuwe fiets is de vertelde tijd vier jaar, maar de verteltijd één zin. De begrippen verteltijd en vertelde tijd werden in 1946 geïntroduceerd door Günther Müller.
KERNCONCEPT 1.2 Zes belangrijke perspectieven domineren het snel veranderende veld van de moderne psychologie: het biologische, cognitieve, behavioristische, whole-person-, ontwikkelings- en socioculturele perspectief.
Het perspectief laat één kant zien terwijl dingen meerdere kanten hebben. Meerdere, liefst diverse, perspectieven geven een completer beeld en vullen elkaar zodoende aan. Ze zijn dus essentieel om geen zaken over het hoofd te zien.
Zie het als een camera als het ware. Wat de camera filmt is je perspectief. Er zijn verschillende perspectieven zoals: alwetend, vanuit de eerste persoon (ik-perspectief), vanuit de tweede persoon (jij-perspectief) en vanuit de derde persoon (hij/zij-perspectief).
Perspectief De meeste hoofdstukken zijn geschreven vanuit een personaal perspectief.
Term uit de romananalyse voor het punt van waarneming (Eng. point of view) van waaruit een tekst of tekstgedeelte blijkt te worden verteld. Dit punt van waarneming is essentieel voor de wijze waarop de lezer van een tekst kan worden geïnformeerd over de gebeurtenissen of personages die erin worden gepresenteerd.
Een auctoriële verteller is een term uit de narratologie waarmee bedoeld wordt dat degene die het verhaal vertelt alwetend is. Zo geeft Homerus in de Ilias weleens commentaar op het optreden van zijn personages, die bijvoorbeeld dwaas handelen.
Een vertellende ik is een alleswetende, onzichtbare beschouwer (vaak de schrijver zelf) die de situatie overziet en daar verslag van doet. Hij staat tussen de lezer en het personage. Dat schept afstand. De lezer kan enkel passief 'luisteren' naar los in de lucht hangende woorden.
Vertelwijze waarbij het perspectief zo overheersend bij één van de personages van een tekst ligt, dat de lezer gevangen blijft in diens visie op de gebeurtenissen en pas achteraf of geleidelijk tijdens het lezen tot de conclusie komt dat hij daardoor misleid wordt.
Vertelvorm waarin het perspectief ligt bij meer dan één personage dat als verteller optreedt, zodat we nu eens de gebeurtenissen volgen vanuit het gezichtspunt van de één, dan weer vanuit dat van de ander.
Focalisatie is een theoretisch principe uit de narratologie en slaat in de eerste plaats op het standpunt van waaruit verteld wordt. Het begrip focalisatie is ontleend aan de fotografie en de film.
Bij een hij / zij perspectief ga je als verteller uit van het perspectief van één hij of zij - je vertelt dan het hele verhaal vanuit die ene persoon. Het hij / zij perspectief wordt ook wel het verhulde ik-perspectief genoemd.
Het perspectief vertelt ons precies waarom we een verandering willen en wat we willen bereiken tijdens een traject. Hoe scherper het beeld van het einde is, hoe meer richting het geeft tijdens een traject. Zonder perspectief is er geen richting en zonder richting ontstaat er chaos.
Perspectief heeft namelijk te maken met je manier van kijken. Het hebben van een perspectief maakt dat je de toekomst hoopvol onder ogen kunt zien.Dat je uitzicht hebt en dat er iets goeds in het verschiet klaar ligt.