Kapotte satellieten, lege brandstoftanks, voedselpakketten, ontlasting van astronauten en verfschilfers. Er zweeft allerlei rommel in de ruimte. De mensheid is bijzonder bekwaam in de kunst van het vervuilen, zo blijkt alleen al uit de 2 miljard ton afval die we met zijn allen jaarlijks produceren.
Sinds de lancering van de eerste Sputnik in 1957, het begin van de Space Age, stuurde de mens ruim 7.100 ruimtetuigen van allerlei maten en gewichten het heelal in. Ondertussen vliegt er al 6.300 ton ruimteafval rond de aarde, gaande van kapotte satellieten tot kleine metalen onderdelen.
In het internationale ruimtestation ISS ruikt het volgens astronauten naar heet geworden metaal of aangebrande biefstuk.
Er zijn in 2023 meer dan 2.000 Starlink-satellieten in de lage baan rond de aarde geplaatst door SpaceX. Het totaal komt daarmee op 5.500 Starlink-satellieten in de ruimte.
De 'kosmische ruimte' begint ongeveer 100 km boven de Aarde, waar de lucht rond onze planeet ophoudt. Omdat het zonlicht er niet wordt verspreid tot een blauwe hemel, ziet de ruimte eruit als een zwarte deken bezaaid met sterren. De ruimte wordt gewoonlijk gezien als helemaal leeg.
Overleden astronauten
Het zou niet voor het eerst zijn dat er een astronaut om het leven komt tijdens een ruimtevaart. Sinds de eerste ruimtevaart in 1961 zijn er twintig mensen omgekomen tijdens hun ruimtelijke avontuur. Geen van deze sterfgevallen vond echter plaats in de ruimte.
Het universum wordt kleiner en kleiner en steeds warmer. Uiteindelijk stort alle materie in zwarte gaten ineen, die vervolgens fuseren tot één gigantisch zwart gat of Big Crunch-singulariteit (een singulariteit is een punt met een bijna oneindig grote dichtheid).
Omdat Nederland geen eigen satellieten heeft, is het onmogelijk gebruik te maken van satellieten van andere landen. Die landen willen namelijk graag iets terug voor hun geleverde diensten, en zonder eigen satellieten kan Nederland niets teruggeven.
Sinds de eerste satelliet in 1957 door de Sovjet-Unie de ruimte in werd geschoten, volgden er meer dan 14.000 raketlanceringen. Dat leverde veel op: de eerste mens op de maan, ruimtestations en ook een enorme hoeveelheid satellieten. Maar: dus ook heel veel rommel.
Starlink 6-26 missie (3 november 2023)
Deze missie bracht het totale aantal gelanceerde Starlink-satellieten op 5.398 stuks.
Volgens astronauten van de Apollo ruikt de maan naar verbrand buskruit. Ruikt het op Mars ook naar verbrand buskruit? De NASA heeft Steve Pearce een geurchemicus ingehuurd om de ruimtegeur zo goed mogelijk na te bootsen (metaal, buskruit, frambozen, aangebrande biefstuk en rum.)
Naar de wc gaan op het ISS
De astronauten moeten zichzelf vastgespen om te voorkomen dat ze van de wc af zweven. In plaats van een spoeltoilet is er een zuigbuis die het afval met een luchtstroom in een gat afvoert. De vaste stoffen worden samengeperst en opgeslagen om later weg te gooien.
“Normaliter slapen astronauten in een slaapzak, waarbij sommigen het niet erg vinden om rond te zweven, maar daarbij zou je ergens tegenaan kunnen stoten, dus anderen willen liever ergens aan vastzitten. Je kunt op de vloer, tegen een muur of op het plafond slapen – dat maakt niets uit.
Telecommunicatiesatellieten zijn meestal geostationair. Een geostationaire satelliet cirkelt op een hoogte van 36.000 km. Omdat hij dezelfde omloopsnelheid heeft als de aarde, bevindt hij zich altijd boven eenzelfde punt op aarde en brengt bijna continu hetzelfde deel van de aarde in beeld.
Waar mensen actief zijn, is afval. Dat geldt ook voor de ruimte: er draaien naar schatting 170 miljoen stukjes door mensen gemaakte objecten rond de aarde. Dit ruimtepuin vormt een gevaar voor satellieten en de bemande ruimtevaart.
Hoe herken je een satelliet? Dat is simpel. Als je een lichtpuntje ziet dat met een redelijk vaartje tussen de sterren beweegt, dan is het een satelliet. Hij geeft zelf geen licht maar weerkaatst licht van de zon (die van jou uit gezien onder de horizon staat).
De wagen heeft volgens schattingen ongeveer drie en een kwart rondjes om de zon gemaakt en bevindt zich op ongeveer 327 miljoen kilometer van de aarde. Dat staat te lezen op de website whereisroadster.com. De roadster heeft meer dan 4 miljard kilometer in de ruimte afgelegd.
Volgens de Fédération Aéronautique Internationale (FAI) begint de ruimte op een hoogte van 100 kilometer, de Kármánlijn. De Amerikaanse luchtmacht en de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA hanteren echter een minimale hoogte van 80,5 kilometer (50 mijl).
Ze kon echter niet lang van haar status als veroveraar van de ruimte genieten, want al na zeven uur vertoonde ze geen tekenen van leven meer. Eerst hield het Sovjetregime het tijdstip en de oorzaak van Laika's dood geheim, maar later werd bekendgemaakt dat de ruimtehond na zes dagen was gestorven.
Je kunt inderdaad heel vaak satellieten zien aan de sterrenhemel. Vrijwel continu is er een satelliet te vinden, een beetje afhankelijk van hoe donker de plaats op Aarde is waar je staat. Het is dus zeker geen zeldzaamheid. De satellieten zijn te zien doordat ze het zonlicht weerkaatsen.
Volgens NASA worden momenteel 25.000 objecten in een baan rond de aarde gevolgd, ruim 6000 van deze objecten bevinden zich op maximaal 600 kilometer afstand van het aardoppervlak.
De satelliet-internetconstellatie (ook wel Starlink genoemd) straalt de internettoegang naar de aarde waar grond-gebaseerde hardware (de schotel) nodig is om verbinding te maken met de satelliet internetservice. Hiervoor vraagt SpaceX abonnementskosten om gebruik te maken van deze internetverbinding.
Het einde van het heelal is het gebied – in alle richtingen – waar licht 13,8 miljard jaar geleden vertrok. Daar bevindt zich wat astronomen de waarneemhorizon noemen. 'Daar voorbij is niets. Geen tijd, geen ruimte, geen materie', zegt hij.
Een fascinerende vraag, en het antwoord is minstens zo fascinerend: de oerknal vond overal plaats. Er is geen specifieke plek aan te wijzen voor de big bang, want dan zou je ervan uitgaan dat de oerknal in het universum plaatsvond. Dat is niet correct, het uitdijen van het universum zelf ís de oerknal.
In de ruimtetijd is de tijd een vierde dimensie. Door de tijd te vermenigvuldigen met de vaste lichtsnelheid c, krijgt de tijdas dezelfde dimensie als de ruimte-assen. Het diagram beperkt zich tot twee dimensies: de tijdas en één ruimte-as. Stel een waarnemer en een appel zweven naast elkaar in de ruimte.