De term 'plastic soep' verwijst naar al het plastic in de oceaan.Dit omvat zowel het plastic dat in de oceaan drijft, zoals rietjes en plastic tasjes, maar ook de microplastics in het water. Een andere term die vaak wordt gebruikt is "plasticvervuiling op zee".
Wat is het probleem? Plastic maakt niet alleen een vuilnisbelt van de kusten, maar schaadt ook de levensomgeving van zeedieren. Dieren raken verstrikt in grotere stukken plastic, en verwarren kleinere stukjes voor voedsel. Het inslikken van plastic deeltjes kan de vertering van voeding verhinderen.
Plasticsoep is de opeenhoping van een grote hoeveelheid plastic en ander afval in oceanen en zeeën. Het afval verzamelt zich op bepaalde plekken doordat de grote ringvormige zeestroom van de oceaan, de gyre, het naar zich toetrekt.
De omvang van de plastic soep is een stuk minder groot dan jarenlang werd gedacht, stellen onderzoekers van de Universiteit Utrecht. Waar de Verenigde Naties stellen dat het om 75 tot 200 miljoen ton plastic ging, dreef er volgens de onderzoekers in 2020 zo'n 3,2 miljoen ton in de oceaan.
- Great Pacific Garbage Patch: De grootste afvalhoop ter wereld. Ligt in de Grote Oceaan tussen de Amerikaanse westkust en Hawaï. Bestaat uit naar schatting 80 miljoen kilo afval, verspreid over een gebied dat drie keer zo groot is als Frankrijk.
We weten al dat de chemicaliën die aan plastic worden toegevoegd enigszins tot zeer schadelijk zijn voor ons lichaam. Er lijkt een verband te bestaan met vruchtbaarheidsproblemen, stoornissen in taalontwikkeling, kanker, obesitas en ADHD.
Maar in de jaren negentig wordt het steeds duidelijker dat het duurzame plastic ook een duister randje heeft. In 1997 ontdekt kapitein Charles Moore een drijvende plastic vuilnisbelt in de grote oceaan, die later bekend komt te staan als de 'plastic soep'. Plastic afval duikt overal op.
In maart vorig jaar maakten zij duidelijk dat de plastic soep nog veel groter is dan we op basis van eerdere onderzoeken dachten. Volgens de onderzoekers gaat het om 1,8 biljoen stukken plastic, die samen meer wegen dan 500 jumbojets. De totale omvang zou zo'n 1,6 miljoen vierkante kilometers tellen.
Meer dan 100 miljoen dieren sterven jaarlijks door Plastic.
Plastic komt op verschillende manieren in de oceaan terecht: Afval (dat door mensen wordt achtergelaten of per ongeluk door de wind in zee wordt geblazen)Illegale dumping of onjuiste verwerking van afval. Lekken van stortplaatsen.
Er wordt geschat dat er jaarlijks tussen de 12 en 24 miljoen kilogram plastic wordt opgegeten door vissen. Volgens de VN gaan er elk jaar 100.000 zeezoogdieren en 1 miljoen zeevogels dood door afval op zee.
Autobanden zijn gemaakt van rubber en kunststof en door te rijden slijten de banden en komen microplastics vrij. Ook het dragen van kleding veroorzaakt microvezels en in verzorgingsproducten en verf kunnen microplastics zitten die met het afvalwater wegspoelen.
Plastics blijven tot 450 jaar aanwezig, en de kleine fragmenten verdwijnen zelfs nooit helemaal. Marien zwerfvuil vermijden en verminderen staat hoog op de nationale en internationale agenda.
Ontdekker plasticsoep
In 1997 heeft Kapitein Charles Moore de plasticsoep ontdekt. Midden op de Grote Oceaan zag hij telkens stukjes plastic langs zijn boot drijven.
Plastic heeft een nare eigenschap: het vergaat niet. In de natuur of in zee valt het langzaam uit elkaar in steeds kleinere stukjes, maar het blijft plastic. Dieren kunnen plastic niet verteren, als ze het opeten kunnen ze er dood van gaan.
Als je een stukje glas of een scherp stukje plastic of metaal binnenkrijgt, dan merk je dat meestal direct in je mond. Het kan gevaarlijk zijn.Scherpe stukjes kunnen je gebit, mond, keel of maagdarmkanaal beschadigen. Als je verder niets merkt, hoef je je geen zorgen te maken en poep je het vanzelf weer uit.
Grote stukken plastic kunnen bijvoorbeeld voor darmblokkades of verstikking zorgen. En voor zover nu bekend, kunnen plastic deeltjes invloed hebben op het ademhalen, bewegen en de voedselopname van dieren.
Maatregelen uit de Europese Single-use plastic richtijn (SUP-richtlijn), zoals een verbod op de verkoop van bepaalde plastic wegwerpproducten. Het gaat onder andere om plastic bordjes, bestek, roerstaafjes, rietjes en wattenstaafjes. Dit verbod geldt vanaf 3 juli 2021.
Momenteel wordt er geschat dat er ca. 100 tot 150 miljoen ton plastic afval in onze oceanen en zeeën ronddrijft. In totaal spreken we over een gebied van minstens 700.000 km² tot misschien zelfs meer dan 15.000.000 km² waarin de ganse waterkolom ernstig is vervuild, vanaf het wateroppervlak tot de zeebodem.
De plasticsoep is een grote verzameling zee afval dat in de oceaan rond zweeft. Deze verzameling zee afval wordt steeds groter waardoor steeds meer plastic wordt meegevoerd door de stroming.