Thalidomide, beter bekend als softenon, zorgde voor duizenden misvormde baby's. Nietsvermoedend slikten zwangere vrouwen het nieuwe middel tegen ochtendmisselijkheid, waardoor ongeveer 10.000 baby's ter wereld kwamen met zwaar misvormde of verkorte ledematen. Ongeveer de helft van de getroffen kinderen stierf.
Het geneesmiddel Softenon werd door het Duitse Chemieconcern Grünenthal uit Stolberg op 1 oktober 1957 als slaapmiddel, sedativum, pijnstiller en voor zwangere vrouwen als middel tegen zwangerschapsbraken op de markt gebracht.
Begin jaren zestig bleek dat het slaap- en kalmeringsmiddel Softenon de geboorte van mismaakte kinderen veroorzaakte. Anno 2001 staat het middel weer volop in de belangstelling; niet omdat het kalmeert, maar omdat het bij kanker en andere ziekten een gunstig effect kan hebben.
Thalidomide verandert afweerreacties, remt de groei van gezwellen en remt ontstekingen. Bij de ziekte van Kahler die niet meer reageert op chemotherapie, kan thalidomide bij ongeveer een derde van de patiënten een belangrijke verbetering van de ziekte geven.
In de jaren zestig is de Softenon-tragedie de Amerikanen bespaard gebleven doordat de FDA het middel niet had goedgekeurd. De reputatie van de FDA als een van de betrouwbaarste geneesmiddeleninspecties van de wereld kreeg extra glans toen later in andere landen duizenden misvormde baby's werden geboren.
Thalidomide, beter bekend als softenon, zorgde voor duizenden misvormde baby's. Nietsvermoedend slikten zwangere vrouwen het nieuwe middel tegen ochtendmisselijkheid, waardoor ongeveer 10.000 baby's ter wereld kwamen met zwaar misvormde of verkorte ledematen. Ongeveer de helft van de getroffen kinderen stierf.
DES staat voor diëthylstilbestrol, een kunstmatig vrouwelijk hormoon dat in Nederland tussen 1947 en 1976 werd voorgeschreven aan zwangere vrouwen. DES zou miskramen voorkomen, maar dat doel werd niet bereikt.
Dit synthetische hormoon werd tussen 1940 en 1980 voorgeschreven aan vrouwen als wondermiddel ter preventie van miskraam, vroeggeboorte en tegen allerlei andere gynaecologische problemen zoals vroegtijdige menopauze of cyclusstoornissen.
Wat is DES? DES staat voor 'diëthylstilbestrol'. Het is een chemische stof die dezelfde werking heeft als het vrouwelijk hormoon oestrogeen. Dit kunstmatige hormoon is jarenlang in pilvorm gegeven aan zwangere vrouwen over de hele wereld, omdat men dacht dat het miskramen kon voorkomen.
De topman van de fabrikant van Thalidomide, dat in Nederland onder de merknaam Softenon werd verkocht, heeft zijn excuses aangeboden aan de slachtoffers van het medicijn. Het middel werd in de jaren 50 en 60 voorgeschreven, onder meer om misselijkheid bij zwangere vrouwen tegen te gaan.
Thalidomide, beter bekend als softenon, zorgde voor duizenden misvormde baby's. Nietsvermoedend slikten zwangere vrouwen het nieuwe middel tegen ochtendmisselijkheid, waardoor ongeveer 10.000 baby's ter wereld kwamen met zwaar misvormde of verkorte ledematen. Ongeveer de helft van de getroffen kinderen stierf.
Alle stoffen die aangeboren afwijkingen (afwijkingen die aanwezig zijn bij de geboorte) kunnen veroorzaken, met inbegrip van bepaalde chemische producten, geneesmiddelen, stralingen en ook infecties.
Focomelie is een aangeboren afwijking waarbij de ledematen van de baby onderontwikkeld of afwezig zijn. Het woord komt van het Oudgrieks en betekent zeehondenledematen.
Desdochters zijn vrouwen van wie de moeder tijdens de zwangerschap di-ethylstilbestrol (DES) heeft gebruikt. DES werd voorgeschreven aan zwangeren die eerder een of meer miskramen hadden gehad, in de hoop dat dit de kans op herhaling zou verminderen.
Wrange gevolgen
Tot nu toe waren het vooral de DES-dochters die met gezondheidsproblemen kampten: misvormde baarmoeders, problemen met vruchtbaarheid en vaginakanker.
Kinderen met microlissencefalie hebben een te klein hoofd vanaf de geboorte (microcefalie) met afwijkingen van de hersenschors (lissencefalie) op de MRI scan. Zij vertonen in de tijd vertraagde ontwikkeling zo wel op cognitief als op motorisch vlak, met hoge of lage spierspanning en epilepsie.
Of een baby een groot of klein hoofd heeft is in de eerste plaats een kwestie van aanleg. Dus als papa of mama een groot hoofd heeft, is er meer kans dat je kind ook een wat groter hoofd heeft. Hetzelfde geldt voor een hoofdomtrek die kleiner dan gemiddeld is. Dit is dus geen reden om je zorgen te maken.
Door de schedelomtrek te meten, kan men nagaan of de hersenen van de baby zich normaal ontwikkelen en, als dat niet het geval is, eventuele afwijkingen in een vroeg stadium opsporen en behandelen.
Als de baby onvoldoende gegroeid is, moet je vaker naar de gynaecoloog voor controle. Hoe langer de baby in je buik kan blijven, hoe beter. De baby krijgt dan de tijd om verder te rijpen. Dit is belangrijk voor bijvoorbeeld de longen, hersenen, darmen en het afweersysteem.
Als de zwangerschap voor de 16e week misgaat, dan noemen wij dit een miskraam. Dat wil zeggen dat het vruchtje niet meer verder groeit, het hartje niet meer klopt, het kindje niet meer leeft en daardoor de zwangerschap soms vanzelf wordt afgestoten. Een miskraam komt bij 1 op de 6 zwangerschappen voor.
Vanaf 1953 werd door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) voor kinderen een gratis vaccin ter beschikking gesteld tegen difterie, kinkhoest, roodvonk en tuberculose. Charlotte Hannik organiseerde in 1957 de Nederlandse vaccinatiecampagne tegen poliomyelitis.
Het bloedverlies kan na een miskraam twee tot vier weken aanhouden. Op deze manier kan je dus alweer zwanger worden in de eerste maand na het stoppen van het bloeden na een miskraam, afhankelijk van wanneer je eisprong plaatsvindt. De eerste menstruatie na een miskraam kan heftiger zijn dan normaal.
Een baby hoort je wel praten, maar verstaat het nog niet. Hij leert wel geleidelijk aan de betekenis van de woorden te begrijpen. Zo zal een baby bijvoorbeeld wenen als hij honger heeft omdat hij het nog niet kan zeggen in woorden (dus op een non-verbale manier) .
Maar bij een uitgeruste baby zijn hongersignalen meestal wel goed te zien. Bij een (over)vermoeide baby kan dit een stuk lastiger zijn. Een baby die goed gedronken heeft, kan van vermoeidheid toch hongersignalen laten zien zoals zoeken met de neus en lippen of sabbelen op zijn handjes.
Signalen van oververmoeidheid bij baby:
Vreemd genoeg zijn oververmoeide baby's vaak overactief: ze maaien met armpjes en beentjes en ze lijken om steeds meer aandacht en prikkels te vragen: als je met ze rondloopt kijken ze geïnteresseerd rond en stopt het huilen.