Zelfsturende vaardighedenDoelen stellen, deadlines nakomen en problemen oplossen. Onder druk goed werk leveren en verantwoordelijkheid nemen. Goed met anderen om kunnen gaan. Zelfevaluatie en besluitvaardigheid.
Zelfsturend vermogen wil zeggen dat je bewust nadenkt over je volgende stap. Je denkt na over jij met de situatie wilt omgaan en welke eerste stap hierbij hoort. Je komt in actie om die dingen te doe die jij belangrijk vindt voor jezelf en nodig vindt om je persoonlijke en professionele doelen te bereiken.
De opbrengst van zelfsturend leren
Er zijn twee belangrijke redenen om in het onderwijs te bevorderen dat leerlingen meer verantwoordelijk krijgen voor het sturen van hun leerproces. Ten eerste zijn er sterke aanwijzingen dat zelfgestuurd leren samenhangt met hogere leerprestaties.
Zelfsturend werken is geen doel op zich, het is een middel, een manier van werken om tot het doel te komen. Zelfsturing wordt als een proces gedefinieerd: het teamdoel is vastgelegd en al werkend hieraan ontstaat er binnen het team spontaan onderlinge afstemming om bij te sturen en zo het doel te kunnen bereiken.
Zelfsturing = het zich verantwoordelijk voelen voor het eigen leerproces door doelen te stellen en ook bij tegenslagen doorzetten. Je neemt de verantwoordelijkheid voor je eigen leerproces en voor een verzorgd resultaat. Je stelt haalbare doelen die uitdagen en werkt volgens een zelf gemaakt plan.
Wist je dit? Een zelforganiserend team bepaalt zelf “hoe” zij doelen bereiken, terwijl een zelfsturend team bepaalt “wat” zij willen bereiken én “hoe” zij daar gaan komen.
Een zelfsturend team werkt goed samen als helder is waar iedereen aan werkt en waar ieders kracht ligt.Schep daarnaast ook heldere doelen en kaders. Zo weet het team en de rest van de organisatie waar het aan toe is. Wees daarbij ook realistisch.
Vaardigheden die het zelfregulerend vermogen ondersteunen zijn: Het reguleren van gedachten, gevoelens, vermogens en gedrag. Het afstemmen. Dit is een belangrijke vaardigheid als het gaat om het samenwerken met de omgeving.
Bij zelfsturing krijgt een team een grote mate van beslissingsbevoegdheid om het eigen werk te ontwerpen, aan te sturen en uit te voeren. Met als veronderstelling dat het organiseren van het eigen werk door de medewerker de kwaliteit en doelmatigheid van het werk ten goede komt.
Zelfsturing is een groeiproces dat leerlingen in staat stelt hun leren in handen te nemen en te begeleiden. Over dit begrip is al bijzonder veel geschreven en er zijn ook heel wat modellen ontwikkeld. Dat maakt van zelfsturing een complex en abstract gegeven.
Leidinggeven aan teams, waarin je leert over team dynamiek en het versterken van (zelfsturende) teams, lijkt ons in onderzoek en de leiderschapsliteratuur nog weinig ontwikkeld. Ze vervolgt: “Leidinggeven aan zelfsturende teams vraagt van leidinggevenden dat zij kunnen accepteren dat anderen beter zijn dan zijzelf.
Competenties zijn persoonlijke eigenschappen of kwaliteiten die te leren en ontwikkelen zijn mits jouw karakter dat toestaat en aangevuld met persoonlijkheid, intelligentie en motivatie. Het woord 'competentie' betekent letterlijk 'vaardig zijn in iets'.
Kwaliteiten zijn in aanleg aanwezig en kunnen worden gebruikt en ontwikkeld. Competenties (vaak specifieke handelingen of activiteiten) kunnen worden aangeleerd en geobserveerd. Je kunt dus zien of iemand de competentie beheerst en niet of hij of zij de kwaliteit heeft.
Metacognitie en zelfregulerend leren zijn erop gericht leerlingen zelf concreter te laten nadenken over hun leerproces. Vaak krijgen ze speciale programma's aangereikt om te leren hoe ze hun leerproces kunnen plannen, monitoren en evalueren.
In Nederlandstalige literatuur worden de begrippen zelfsturing en zelfregulatie regelmatig door elkaar gebruikt en auteurs bedoelen er min of meer hetzelfde proces mee (Lagerweij & Lagerweij-Voogt, 2004).