Bij de bestuurlijke organisatie van Nederland onderscheiden we drie bestuurslagen. Dat zijn rijk , provincie en gemeente . Deze indeling vloeit voort uit artikel 123 van de Grondwet.
Volgens de Nederlandse Grondwet kent Nederland drie bestuurslagen: het Rijk, de provincies en de gemeenten. In de praktijk zijn het er echter veel meer, zoals bestuur in de regio, het waterschap en Europa.
De overheid bestaat uit drie lagen: de centrale of rijksoverheid, de provincies en de gemeenten. Andere delen van de overheid zijn in eerste instantie op grond van hun functie ingedeeld.
Staatkundig (Nederland)
In een Nederlandse gemeente is het college van burgemeester en wethouders het dagelijks bestuur, zij legt verantwoording af aan de gemeenteraad. In een Nederlandse provincie is het college van Gedeputeerde Staten het dagelijks bestuur, zij legt verantwoording af aan Provinciale Staten.
De provincies halen 90% van de belastingen op via de Rijksbelastingdienst. Dit is een groot verschil met gemeenten. Die heffen hun belastingen zelf. Meer informatie over inkomsten uit belastingen vindt u op de pagina Belastinginkomsten en specifieke uitkeringen gemeenten en provincies.
Het verrichten van taken die andere delen van de samenleving niet of onvoldoende behartigen. Het voortbrengen van goederen en diensten waaronder collectieve goederen.Het reguleren van de markt en het corrigeren van marktfalen. De overheid is het uitvoerend apparaat van de Staat.
Gezicht van de gemeente
Veel mensen denken dat burgemeester 'de baas' is van de gemeente. Dat is niet zo. Dat is de gemeenteraad. Net als de wethouders, legt de burgemeester verantwoording af over de dingen die hij doet aan de gemeenteraad.
Een gemeenteraad is het gekozen vertegenwoordigende lichaam in de gemeente en daarvan tevens het hoogste bestuurlijke orgaan. De raad stelt het beleid van de gemeente vast en controleert het dagelijks bestuur: het college van burgemeester en wethouders .
De Commissaris van de Koning is voorzitter van Provinciale Staten. De leden van Provinciale Staten kiezen eens in de vier jaar de leden van de Eerste Kamer .
De overheid is het hoogste gezag op een bepaald grondgebied. In Nederland hebben we een parlementaire democratie. Daarin heeft de volksvertegenwoordiging, het parlement, het laatste woord. Verder bestaat de overheid uit een regering met een staatshoofd.
De Rijksoverheid is het onderdeel van de overheid dat op landelijk niveau werkt. Bij het Rijk werken ongeveer 116.000 ambtenaren. Ambtenaren op de 12 ministeries bereiden beleid en wetgeving voor. Bij uitvoerende diensten voeren ambtenaren het beleid uit.
De regering heeft in ieder geval een besturende en handhavende taak.
Dagelijks bestuur omvat enerzijds nog steeds de handelingen met betrekking tot het dagelijks leven van de vennootschap, maar anderzijds ook de handelingen die ofwel te onbelangrijk ofwel te dringend zijn om de tussenkomst van het bestuursorgaan te rechtvaardigen. uitgebreid tot de CV, de verenigingen en de stichtingen.
De burgemeester vormt samen met de wethouders het dagelijks bestuur van de gemeente. De burgemeester heeft eigen taken en bevoegdheden en is voorzitter van de gemeenteraad.
De burgemeester heeft meerdere taken en rollen. Zo is hij of zij voorzitter van het college van Burgemeester en Wethouders en voorzitter van de gemeenteraad. Daarnaast heeft hij of zij ook een aantal zelfstandige taken. Voor veel mensen is de burgemeester het gezicht van de gemeente.
De overheid en de Rijksoverheid zijn niet hetzelfde. De totale overheid bestaat uit de Rijksoverheid, provincies, gemeenten en waterschappen.
De gemeenteraad stelt de beleidskaders vast. Het college van B&W bestuurt de stad binnen deze kaders. De raad controleert of het college zich aan de beleidskaders heeft gehouden en of de vastgestelde doelen zijn bereikt. Het college neemt andere belangrijke besluiten.
De burgemeester is voorzitter van B&W. Iedere wethouder heeft een eigen beleidsterrein (portefeuille), bijvoorbeeld financiën, verkeer, milieu, welzijn of volkshuisvesting. Het bepalen van het beleid gebeurt echter in het college van B&W.
Een burgemeester is een door de Kroon benoemde gemeentebestuurder, die lid en voorzitter is van het College van burgemeester en wethouders in een gemeente . De burgemeester heeft een belangrijke rol bij de beleidsvorming in een gemeente en heeft daarnaast speciale verantwoordelijkheid voor de openbare orde.
De juridische positie van de secretaris is geregeld in de Gemeentewet. Het college van burgemeester en wethouders is verantwoordelijk voor de aanstelling, schorsing en het ontslag van de secretaris (artikel 102 Gemeentewet).
Hieronder vallen bijna alle overheidsinstanties, zoals bijvoorbeeld ministeries, waterschappen, provincies, gemeentes, het UWV, de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en de politie.
Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) is een Nederlandse overheidsinstelling die verantwoordelijk is voor het uitvoeren van de werknemersverzekeringen WW, WAO, WIA, de Ziektewet en verder de Wajong, de Toeslagenwet en de WAZ.
Gemeente voert landelijk en eigen beleid uit
Bijvoorbeeld het bouwen van een theater, het aanleggen van een fietspad of het bouwen van woningen. Het maken van die keuzes is de belangrijkste taak van het gemeentebestuur. Daarnaast voert de gemeente ook veel landelijke wetten uit. Dit heet medebewind.