Tbs staat voor terbeschikkingstelling. Het is primair een beveiligingsmaatregel die de rechter kan opleggen om de samenleving te beschermen als iemand een misdrijf heeft gepleegd terwijl hij leed aan een 'gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van zijn geestvermogens' en er vrees is voor herhaling.
Voorwaarden tbs
De dader heeft een misdrijf gepleegd waar minstens 4 jaar gevangenisstraf op staat. Of een misdrijf dat speciaal genoemd wordt in de wet, zoals bedreiging. De dader leed aan een persoonlijkheidsstoornis, psychose of verstandelijke beperking toen hij de misdaad beging.
De PIJ maatregel duurt maximaal 7 jaar waarvan het laatste jaar voorwaardelijk is. Wanneer een jongere van 16 of 17 jaar een volwassen indruk maakt, kan de rechter besluiten om het volwassenenrecht toe te passen. In dat geval kan aan een jongere het volwassen tbs opgelegd worden.
Terbeschikkingstelling is een maatregel en geen straf, wat veel mensen denken. Het wordt dan ook vaak naast een gevangenisstraf opgelegd. Het is wel mogelijk dat de rechter alleen TBS oplegt zonder gevangenisstraf, bijvoorbeeld wanneer de dader volledig ontoerekeningsvatbaar wordt verklaard.
De rechter kan alleen tbs opleggen als aan drie voorwaarden is voldaan: De psychiatrische stoornis heeft (mede) geleid tot het plegen van het delict of dit is aannemelijk. Er is kans op recidive (opnieuw plegen van een delict). Op het gepleegde delict staat een gevangenisstraf van minimaal vier jaar.
Als het gevaar duidelijk is verminderd, kan de rechter de tbs met dwangverpleging voorwaardelijk beëindigen.
Tbs valt onder de 'vrijheidsbenemende maatregelen'. De tbs-gestelde zit altijd eerst een eventueel opgelegde gevangenisstraf uit, deze straf is bedoeld als vergelding. En wel voor dat deel van het delict dat de veroordeelde - ongeacht de stoornis - te verwijten valt.
Een tbs-behandeling in een forensisch psychiatrisch centrum kost per dag ongeveer € 465,-.
Behandeling in een tbs-kliniek duurt gemiddeld zeven tot acht jaar, maar er is in principe geen van tevoren afgesproken einddatum bekend. Eens in de twee jaar is er sprake van een verlengingszitting over het al dan niet verlengen van de TBS. De patiënt is daarbij persoonlijk aanwezig, samen met een advocaat.
Geen einde aan tbs
Als de tbs-behandeling de kans op terugval onvoldoende vermindert, kan de behandeling gericht op terugkeer in de maatschappij (tijdelijk) worden stopgezet. De tbs'er gaat dan naar een longstay-afdeling.
De jeugddetentie gaat dan vooraf aan de PIJ-maatregel. De duur van de PIJ-maatregel is minimaal twee jaar vanaf het onherroepelijk worden van de uitspraak. Verlenging van maximaal twee jaar is mogelijk wanneer er sprake is van een gewelds- of zedendelict.
Tbs is effectief als je kijkt naar de kans op herhaling van een delict oftewel recidive. Voormalig tbs'ers gaan minder vaak de fout in dan ex-gedetineerden. Er zijn ook tbs'ers waarbij behandeling geen zin blijkt te hebben. Sommigen plegen tijdens verlof of na terugkeer in de maatschappij toch ernstige vergrijpen.
Jongeren tussen de 12 en 18 jaar kunnen volgens het jeugdstrafrecht bijvoorbeeld een taakstraf of jeugddetentie krijgen. De rechter kan door het adolescentenstrafrecht het jeugdstrafrecht ook toepassen op jongvolwassenen tot 23 jaar. Kinderen tot 12 jaar kunnen geen straf of boete krijgen.
PIJ-maatregel (Plaatsing in een Inrichting voor Jeugdigen)
De PIJ-maatregel is een behandelmaatregel voor jeugdigen bij wie er sprake is van een ontwikkelingsstoornis of psychische aandoening. In de volksmond heet de maatregel 'jeugd-TBS'.
In 2020 is het aantal ingestroomde tbs-patiënten iets hoger ten opzichte van 2019 (145 in 2019, 138 in 2018). De verwachting is dat deze trend zich de komende jaren zal voortzetten. In 2020 stroomden meer patiënten in dan uit. Lees hier meer over de Cijfers en Bijzonderheden 2020.
Terbeschikkingstelling (tbs) met dwangverpleging is de zwaarste maatregel als onderdeel van een straf. De behandeling richt zich op een veilige terugkeer van daders in de samenleving. Een rechter bepaalt of een dader tbs krijgt bij een ernstig misdrijf, een psychische stoornis en een gevaar voor herhaling.
Er zijn 11 tbs-klinieken in Nederland. Daarvan zijn 2 tbs-klinieken van de Rijksoverheid. Bij de 9 particuliere klinieken koopt de Rijksoverheid de zorg voor tbs'ers in.
1928: Psychopatenwetten of tbr
Rapporteert de psychiater dat iemand verminderd toerekeningsvatbaar is, dan kan de rechter daar niet mee uit de voeten. In 1928 wordt daarom een nieuwe maatregel ingevoerd: tbr, oftewel terbeschikkingstelling van de regering. De tbr is bedoeld voor 'den toerekeningsvatbare psychopaath'.
Nederland heeft ongeveer 140 vrouwen met tbs tegenover ongeveer 1800 mannen. Het aantal tbs-opleggingen aan vrouwen stijgt wel. Ook is bijna 90 procent van de vrouwen in fpc's een risico voor hun kinderen.
Bij transmuraal verlof verblijft de patiënt langere tijd buiten de beveiligde zone van de kliniek. Bijvoorbeeld in een zelfstandige woning, een regionale instelling voor beschermd wonen (RIBW) of een forensisch psychiatrische afdeling van een psychiatrische instelling (FPA).
In de meeste gevallen betaalt het ministerie van Justitie en Veiligheid de kosten van forensische behandeling. Voor intensieve behandeling en beveiligde intensieve zorg kun je terecht bij je zorgverzekeraar.
TBS wordt jaarlijks rond de 200 keer door de rechter opgelegd. Momenteel zitten er rond de 1600 tbs-gestelden in een tbs-kliniek.
Een levenslange gevangenisstraf is de zwaarste straf die Nederland kent. Levenslang is in Nederland levenslang. Levenslanggestraften hebben sinds 2016 een kans om zich te herstellen en mogelijk ooit weer vrij te komen.
Dit kan als er sprake is van: een samenloop van strafbare feiten. terroristische misdrijven. recidive (herhaling van strafbare feiten)
Bij overtredingen blijven de gegevens 5 jaar bewaard (als er een taakstraf of vrijheidsstrafvoor is opgelegd blijven ze 10 jaar bewaard). Voor misdrijven blijft het 20 jaar; of 30 jaar bewaard (als de maximale straf van het strafbare feit 6 jaar of meer is) en. Bij zedenmisdrijven blijft het 80 jaar bewaard.