Chemie. De zure smaak ontstaat wanneer waterstof zich in de vorm van positief geladen ionen losmaakt uit een zuur; De zuurgraad is een maat voor de hoeveelheid werkzame ionen, en wordt uitgedrukt in de pH. Hoe lager de pH, des te sterker het zuur. pH=7 is neutraal, bijvoorbeeld drinkwater en eieren.
Het is specifiek de aanwezigheid van H3O+-ionen wat ervoor zorgt dat de oplossing zuur wordt. Als een base wordt opgelost in water, nemen de basische deeltjes een H+-ion op en reageren de watermoleculen juist als zuur. De watermoleculen staan dus een H+-ion af waardoor er OH--ionen (hydroxideionen) ontstaan.
De pH loopt van 0, heel zuur, tot 14, heel basisch. Als de pH lager is dan 7 is een oplossing zuur, als de pH hoger is dan 7 is een oplossing basisch. Als een stof een pH heeft van 7,0 is de oplossing neutraal. De pH kun je ook berekenen als de de concentratie H+ionen weet.
Zuur in water vormt H3O+ ionen (ze geven H+ af aan H2O). Een sterk zuur splitst zich helemaal in water. Dit betekent dat alle zuurmoleculen een H+ afstaat. Een voorbeeld is salpeterzuur (HNO3): HNO3(aq) + H2O (l) ” H3O+(aq) + NO3– (aq).
Alle pH-waarden van vloeistoffen van 0 tot 7 noemen we zuur (hoe lager de waarde des te meer zuur).Alle pH-waarden van 7 tot 14 noemen we basisch (hoe hoger de waarde des te meer basisch). Een pH-waarde van 7 is neutraal, dus niet zuur en niet basisch.
CO2 is zuur en bicarbonaat is basisch.
Als het bloed te zuur wordt dan noemen we dat acidose en als het te basisch wordt alkalose. Gelukkig gebeurt dat niet zo snel, want de pH-regulatie in het bloed is heel nauw tussen de 7.35 en 7.45. De zuren en basen kunnen elkaar namelijk wegvangen, dat is de buffer.
Verzurende voedingsmiddelen
Voedingsmiddelen die je zuur maken zijn onder andere dierlijke eiwitten, suikers, koffie, alcohol, frisdrank, verzadigde vetten en dergelijke. Maar ook diverse granen en notensoorten verzuren het lichaam.
Zuur is een bekende smaak. In de keuken komen veel verschillende zuren voor, als citroensap, azijn, tomatenpuree, bijna alle fruitsoorten, wijn. Basen of een basische smaak proef je minder vaak, het is de smaak van zeep.
Fluorantimoonzuur (HSbF6) is het sterkste, tot nu toe bekende synthetische superzuur. Het zuur wordt gevormd door waterstoffluoride (HF) en antimoon(V)fluoride (SbF5) in verschillende verhoudingen met elkaar te mengen.. De 1:1-verhouding vormt het sterkste superzuur.
Maar Antoine Lavoisier (1743-1794), die in 1779 de stof zuurstof zijn naam gaf, dacht nog dat zuurstof noodzakelijk is om zuren te produceren. Hij gaf de stof daarom de naam oxygène, ofwel 'zuurvormer'. Dat komt van het Griekse oxys, dat 'zuur' betekent, en geinomai, dat hetzelfde is als 'voortbrengen'.
pH-waarde kan je meten door een pH-strip in een vloeistof te legen. De kleur die verschijnt correspondeert met een nummer die in een pH-schaal wordt weergegeven. Vloeistoffen die hoger dan 7 meten worden alkalisch of basisch genoemd. Zuiver water is neutraal en heeft het nummer 7.
Dit verschil is vooral belangrijk bij het uitvoeren van berekeningen aan zuur-base reacties. Om te weten of iets een sterk zuur of een zwak zuur is, kijk je in Binas-tabel 49 of ScienceData-tabel 9.1c. Sterke zuren staan linksboven en hebben een KZ >> 1. Alle andere zuren in de tabel zijn zwakke zuren.
De pH-waarde - dat is de scheikundige maat voor de zuurgraad van water - van schoon regenwater is hierdoor van nature zwak zurig. De pH-waarde ligt tussen de 5 en 6. Regenwater met een pH-waarde van 7 zou neutraal zijn.
Verzuring van bodem of water is een gevolg van de uitstoot (emissie) van vervuilende gassen door fabrieken, landbouwbedrijven, elektriciteitscentrales en (vracht)verkeer.
Een waterige oplossing die een pH heeft van lager dan 7 wordt een zuur genoemd. Dit zijn daarmee de tegenhangers van de basen, die een zuurtegraad hebben van meer dan 7. Een aantal bekende varianten uit het dagelijks gebruik zijn onder andere citroenzuur en azijnzuur. Beide zijn dit zwakke zuren.
Verzurende voedingsmiddelen
Zuurvormende voedingsmiddelen laten na verbranding zure reststoffen achter, zoals urinezuur, fosforzuur, looistof en azijnzuur. Zuurvormende voeding omvat o.a. melk en zuivelproducten, frisdranken, koffie, vis, vlees, eieren, snoep en granen.
H2O ⇔ H+ + OH - Als het H2O molecuul een H+ ion af staat, ontstaat naast het H+ ion ook de base OH - . Omdat H2O volgens BINAS een zwak zuur is, hebben we de reactie maar meteen als een evenwicht genoteerd. Dit wordt het waterevenwicht genoemd.
Yoghurt is een zuur melkproduct. Dit komt doordat bacteriën melksuikers uit melk omzetten in melkzuur. Magere en halfvolle yoghurt staat in de Schijf van Vijf. Yoghurt levert dezelfde goede voedingsstoffen en geeft dezelfde gezondheidseffecten als voor melk en andere melkproducten.
Alle pH-waarden van vloeistoffen van 0 tot 7 noemen we zuur (hoe lager de waarde des te meer zuur).Alle pH-waarden van 7 tot 14 noemen we basisch (hoe hoger de waarde des te meer basisch). Een pH-waarde van 7 is neutraal, dus niet zuur en niet basisch.
Voedsel dat we eten heeft na verbranding ervan een zuurvormende invloed op het lichaam. Met name dierlijke eiwitten, suikers, bepaalde vetten, alcohol, koffie en limonades hebben een sterk verzurende werking.
Sterke basen zijn even gevaarlijk of nog gevaarlijker dan sterke zuren en veroorzaken ernstige weefselbeschadiging. Een voorbeeld van een sterke base is natronloog. De zuurgraad bepaalt (de levensvatbaarheid voor) het bodemleven, en de binding en dus ook de beschikbaarheid van mineralen voor bodemleven en planten.