Let er ook even op wat je gaat krijgen als je een Frikandel bestelt. In Duitsland krijg je namelijk een gehaktbal en dat noemen ze dan een Frikadelle.
De geschiedenis van de frika(n)del
Het is een kruidige gehaktbal die al honderden jaren wordt gegeten, en voor nu ook in België nog volop wordt besteld. In Duitsland krijg je 'm wanneer je een Frikadelle bestelt.
Het Duitse variant van de gehaktbal heet Frikadelle. Ook wel Fleischküchle of Bulette genoemd. Deze, meestal in de pan gebakken, Gehaktbal is al bekend sinds de 16e eeuw en word zowel als hoofdgerecht met bijlage geserveerd als ook als 'snack' met een broodje (warm of koud).
De frikandel is (onder die naam of varianten daarop) als worstvormig gekruid vlees alleen bekend in België en Nederland. Omliggende landen kennen doorgaans alleen de "frikadel", de gekruide gehaktbal, Duitsland de "Frikadelle", een gekruide, afgeplatte gehaktbal.
Frikadellen worden vooral in België gegeten. Frikandellen zijn er ook wel bekend, maar heten daar vaak curryworst. In Duitsland kennen ze de Frikadelle. Dat is daar een gehaktbal óf nog iets anders: een Duitse of Amerikaanse biefstuk.
Maar wat weten wij nou over deze langwerpige, gefrituurde staaf vlees? Het begon allemaal in 1954 toen de eerste frikandel werd geïntroduceerd in de Nederlandse stad Dordrecht. Gerrit de Vries maakte toentertijd gehaktballen die hij vervolgens verkocht aan de horeca.
De frikandel bevat gewoon vlees: kippenvlees, varkensvlees en ja. heel soms ook een klein beetje paardenvlees. Het hoofdbestanddeel van de snack is separatorvlees. Dat zijn kleine restjes vlees die aan het karkas blijven zitten nadat de filet, borst en andere grotere stukken van de kip zijn afgesneden.
van Vanreusel: mechanisch ontbeend kippenvlees 43,8 %, varkensspek 17 %, paardenvlees 8 %. Een aandeel van 68,8 % vlees. Het is dus een fabeltje dat er geen vlees in een frikandel zit.
Het woord frikandel komt als aanduiding voor dat type worst ook voor in Oost- en West-Vlaanderen. In Antwerpen en Vlaams-Brabant wordt een frikandel doorgaans een curryworst genoemd, in Limburg ook wel eens een lange hamburger. Het woord frikadel wordt in België gebruikt als synoniem voor gehaktbal(letje).
De frikandel is een bekende klassieker op ieder Hollands snackfeestje. Ondanks dat, is niet iedereen fan van de typisch Nederlandse snack. De frikandel zou namelijk gemaakt worden van slachtafval, koeienogen, uiers en vet.
Limburg goedkoopste snackprovincie van Nederland en dit is de gemeente met de hoogste 'frituurdichtheid' Met een gemiddelde prijs van 1,98 euro voor een frikandel is Limburg de goedkoopste snackprovincie van Nederland.
,,De eerste frikadel werd in 1954 gelanceerd in Dordrecht. Slagersknecht Gerrit de Vries maakte gehaktballen die hij aan de horeca verkocht. Dooreen wijziging in de Warenwet moest hij zijn product, dat in de smaak viel bij zijn klanten, veranderen.
De groothandel koopt ze voor 0,17 euro per frikandel in bij de fabrikant. De friturist betaalt 0,50 euro bij de groothandel en de consument legt gemiddeld 1,75 euro neer voor een frikandelletje. Daarmee is het één van de goedkoopste snacks met de ruimste marge in de frituur.
Frikadel is afgeleid van het Franse woord fricadelle ('gehaktbal'). Dat woord is verwant met fricandeau ('mager kalfs- of varkensvlees') en waarschijnlijk ook met fricassee('in stukken gehakt vlees'). De aanduiding frikandel is eind jaren vijftig bedacht door Gerrit de Vries, een snackfabrikant uit Dordrecht.
gehaktbal (zn): Fleischbällchen. (zh) 肉丸.
Het eten van schapen, runderen, pluimvee, kamelen, paarden, wilde ezels, konijnen, egels, stekelvarkens, sprinkhanen, vogels en zeedieren (met uitzondering van palingen, krokodillen, zeeschildpadden, dolfijnen en haaien) zijn wel toegestaan.
De Vries Snacks halal frikandel is gemaakt van 100% halalvlees. De Vries Snacks introduceerde als eerste de Frikandel op de Nederlandse markt. Tegenwoordig is de Frikandel een bestseller en valt deze niet meer weg te denken uit het assortiment.
'Paardenvlees heeft qua smaaktoon iets meer zoetheid, dus het is zoeter dan rundvlees, waar het vaak mee wordt vergeleken', vertelt TV-kok René Pluijm. 'Het is ook heel erg mals. De spiermassa is goed doorbloed, dus het is malser.
Typische Duitse gerechten
In Duitsland zijn bier en schnitzel net zo traditioneel als pizza Italiaans is en baguette Frans is. Sauerbraten wordt door veel Duitsers gezien als een echt Duits gerecht, misschien wel hét nationale gerecht uit Duitsland.
Het ontbijt (Frühstück) bestaat doorgaans uit (geroosterd) brood of broodjes met boter of margarine, vleeswaren, kaas, jam (Konfitüre of Marmelade), honing en (meestal gekookte) eieren. Veelvoorkomende dranken zijn koffie, thee, melk, chocolademelk (warm of koud) of vruchtensap.
Bij ons zit het voornamelijk in snacks, zoals kroketten en frikandellen. In Nederland is er geen verbod op het handelen en verwerken van paardenvlees in producten. Maar dan moet natuurlijk wel op de verpakking staan dat het erin zit. En het moet duidelijk zijn waar je eten vandaan komt.
Frikandellen zijn bewerkte vleesproducten die veel verzadigde vetten en zout bevatten. Allemaal dingen die slecht zijn voor de gezondheid. Het Voedingscentrum vindt frikandellen dan ook niet passen in een gezonde leefstijl en adviseert daarom ze te mijden.
De frikandel wordt in 1954 uitgevonden door slager Gerrit de Vries uit Dordrecht. In dat jaar verandert de wetgeving rond de gehaktbal, waardoor zijn eigen gehaktbal niet meer aan de eisen voldoet. Op aanraden van een Duitse klant verandert hij zijn bal daarom in een staaf en geeft er de naam frikadel aan.