Spanning is de fysieke en emotionele reactie van je lichaam op een situatie die stress of druk veroorzaakt. Het kan variëren van milde nervositeit tot intense stress. Spanning is niet per se negatief: in sommige gevallen helpt het je om alert en gefocust te blijven.
Spanning is gezond
Wanneer de spanning stijgt, voelen we de adrenaline in ons lichaam ook stijgen. Maar dat ervaren we als prettig. Spanning op jouw werk kan ook leuk zijn. Bijvoorbeeld wanneer je van uitdaging in jouw functie houdt en je jezelf weer uitdagende doelen hebt gesteld.
Emoties van de emotiekaarten
Gespannen betekent dat je ook een dreiging ziet; je hebt het idee dat je op de proef wordt gesteld. Enthousiast betekent het zien van kansen. Verwonderd als emotie betekent dat iets afwijkt van hoe jij verwacht dat de wereld in elkaar zit.
Stress betekent dat de draaglast groter is dan de draagkracht. Je hebt het gevoel dat je niet aan alle eisen of verwachtingen kan voldoen, daardoor ervaar je spanning en druk. Een beetje stress is normaal en kan zelfs helpen om beter te presteren, omdat het je lichaam activeert en je concentratie verbetert.
Verschijnselen. Stress kan leiden tot psychische klachten zoals slaapproblemen en moeheid, somberheid en psychose. Ook kan je last krijgen van lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, een gejaagd gevoel, een hoge bloeddruk en veel zweten. Dit zijn signalen dat de stress te veel wordt of te lang duurt.
Er zijn verschillende manieren om het zenuwstelsel te kalmeren, bijvoorbeeld met ademhalingsoefeningen, de natuur in gaan, sporten, yoga, mindfulness en meditatie. Ook preventief prikkels uit de omgeving verminderen kan helpen. Mensen hebben ook een natuurlijk mechanisme om spanning en stress los te laten.
Stresssignalen. Lichamelijke signalen zijn onder andere: versnelde hartslag, snelle ademhaling, vermoeidheid, gebrek aan energie, veel/weinig eetlust, hoofdpijn, spierpijn, zweten, slaapstoornissen, hoge bloeddruk, duizeligheid.
Gevoelens in de nek, schouders en armen zijn het meest prominent aanwezig bij emoties die ervoor zorgen dat we een beweging naar andere mensen maken, zoals bij woede en blijdschap. Minder energie in je armen en benen is kenmerkend voor verdriet en somberheid.
Bij stress kan geruststellen, overnemen of richting geven erg helpend zijn. Bij spanning kan vertrouwen uitstralen, stimuleren en samen succeservaringen opdoen erg helpend zijn om spanning te reduceren en competenties te ontwikkelen.
Wat is onrust? Bij onrust zijn indrukken en emoties meestal niet helemaal verwerkt. Door deze onverwerkte emoties ontstaan er zogenaamde blokkades die kunnen leiden tot een onrustig gevoel. Als je onrustig bent, heb je vaak moeite om te focussen of kan je letterlijk niet stil blijven zitten.
Gespannen zijn hoort natuurlijk typisch bij de symptomen van stress en burn-out. Je hebt strakke spieren, gevoel van onrust en onbehagen. Hoewel gespannen zijn veroorzaakt wordt door stress, kun je ook stress gaan ervaren door spanning waardoor je je in een vicieuze cirkel bevindt.
Hersencellen maken minder goed contact met elkaar en trekken zich terug. Je wordt daardoor minder goed in staat jezelf te remmen of je gedrag te sturen. Je concentratie gaat achteruit en je emoties vliegen alle kanten op. Ook in de Hippocampus, een dieperliggend gedeelte in de hersenen, treedt een soort krimp op.
Belangrijkste verschil
Iemand met een burn-out zou wel graag naar buiten willen, maar denkt dat hij het niet meer kan. Als je depressief bent, heb je nergens zin in. Als je een burn-out hebt, overheerst het gevoel dat je het gewoon niet meer kunt klaarspelen.”
Bij zelfregulering ben je in staat om gevoelens zelf te reguleren door jezelf gerust te stellen, de tijd te nemen om na te denken en te reflecteren, jezelf te ontspannen met behulp van ontspanningsoefeningen of meditatie of iets te gaan doen waardoor je je prettiger voelt.
Mentale uitputting betekent dat je psychisch aan de latten zit. Jouw geest zit er doorheen, je trekt het niet meer. Je voelt je niet meer opgewassen tegen de situatie en je bent even niet meer bestand tegen het leven.
Ook sporten en voldoende slaap kunnen helpen tegen een onrustig gevoel. Door thuis work-out oefeningen te doen, zit je lekkerder in je vel. Slapen is ook belangrijk voor een gezonde leefstijl. Goed slapen zorgt ervoor dat je minder stress, een betere concentratie en minder neerslachtige gevoelens hebt.
Te veel piekeren leidt tot stressklachten en dit heeft gevolgen voor je gezondheid en welzijn. Piekeren gaat vaak gepaard met slechter slapen, verminderde concentratie, vermoeidheid, een onrustig en opgejaagd gevoel.