In Nederland kunt u een echtscheiding bij de rechtbank aanvragen als uw huwelijk duurzaam is ontwricht. Een duurzame ontwrichting betekent dat verhouding binnen het huwelijk zo moeilijk is geworden dat het niet langer mogelijk is om nog bij elkaar te blijven.
De zware fout dient te worden opgevat als elke fout die de onherstelbare ontwrichting van het huwelijk heeft veroorzaakt, dus met inbegrip van deze die na het ontstaan van de feitelijke scheiding ofwel de voortzetting van het samenleven ofwel de hervatting van het samenleven heeft verhinderd.
Wil je partner niet meewerken aan een scheiding? Dan kan je een eenzijdig verzoek tot echtscheiding indienen bij de rechter. Dit dien je niet zelf in, maar een advocaat. Er wordt een document opgesteld waarin je aangeeft dat het huwelijk duurzaam is ontwricht en dat dat de reden is waarom je een scheiding wenst.
De echtscheiding op grond van onherstelbare ontwrichting wordt voor de familierechtbank ingeleid via een dagvaarding. Wanneer de rechter door de voorgelegde bewijzen vaststelt dat het huwelijk onherstelbaar ontwricht is dan kan de echtscheiding onmiddellijk worden uitgesproken.
Wie de woning verlaat om zelf ergens anders te gaan wonen, verliest het woonrecht, ook al ben je nog (mede-)eigenaar. Vergelijk het maar met de positie van een verhuurder: die mag ook niet zomaar zonder afspraak of zonder aan te bellen gebruik maken van zijn huissleutel en de verhuurde woning binnengaan!
De ex-partner die in de echtelijke woning woont kan op grond van art. 3:178 lid 1 BW de rechter verzoeken de woning voor maximaal drie jaar onverdeeld te laten.
Bij de scheiding moeten de gemeenschappelijke bezittingen verdeeld worden. U kunt daarbij denken aan de inboedel van uw woning, banktegoeden en de auto. Schulden van u samen, zoals bijvoorbeeld de hypotheek of schulden aan postorderbedrijven, moet u samen blijven betalen.
Een gemiddelde scheiding kost 3 tot 4 maanden. Bij een mediator is dit gemiddeld alweer 1 tot 3 maanden. Als er veel dingen zijn waar jullie het niet overeen zijn en jullie hebben beiden een advocaat ingehuurd kan een scheiding zelfs 2 jaar duren. Dat kost dus niet alleen veel tijd, maar ook geld.
Uw ex partner kan tot 12 maanden gevangenisstraf krijgen als hij weigert de (kinder-)alimentatie te betalen. De rechter dient altijd te toetsen of het een proportionele straf is die hij uw ex partner oplegt. Het gaat dus niet om het plegen van een criminele daad, maar om het niet betalen van achterstallige alimentatie.
Het gerechtelijk wetboek voorziet in artikel 1016bis nog steeds de procedure tot vaststelling overspel. Het bewijs van overspel kan worden geleverd door vaststelling bij gerechtsdeurwaarder. De gerechtsdeurwaarder kan slechts overgaan tot vaststelling overspel na aanstelling door de familierechtbank.
Afspraken alimentatie sinds 1 januari 2020
De partneralimentatie bedraagt maximaal 5 jaar. Of korter, als het huwelijk of geregistreerd partnerschap minder dan 10 jaar duurde. Dan ontvangt uw ex-partner alimentatie voor de helft van de tijd dat het huwelijk of partnerschap duurde.
De echtscheidingsbeschikking moet u binnen 6 maanden laten inschrijven in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente waar het huwelijk is gesloten. Na inschrijving bij de gemeente bent u voor de wet gescheiden.
In een echtscheidingsconvenant (ook wel echtscheidingsovereenkomst) maakt u bij uw scheiding afspraken met uw ex-partner. Bijvoorbeeld over alimentatie en de kinderen. Voor afspraken over de kinderen maakt u een ouderschapsplan.
Wat is scheiden van tafel en bed? Als u gaat scheiden van tafel en bed, blijft u officieel getrouwd. Maar u moet wel hetzelfde regelen als bij een gewone scheiding. Bijvoorbeeld het verdelen van uw spullen en schulden.
Onderhoudsplicht na scheiding
Heeft uw ex geen of niet genoeg geld om van te leven, maar u wel? Dan moet u partneralimentatie betalen. De rechtbank bepaalt hoeveel dit is. Deze verplichting stopt na maximaal 12 jaar.
In een gemiddeld gezin met twee kinderen en een modaal inkomen kost een kind volgens het NIBUD per maand ongeveer € 400,-. Op basis van het TREMA-rapport komt de alimentatie dan per kind uit op € 140,- per maand. Meestal liggen de bedragen voor kinderalimentatie tussen € 100,- en € 500,- per kind per maand.
Als je zelf geen of een beperkt inkomen hebt, en jullie gaan scheiden, neem dan zo spoedig mogelijk contact op met het OCMW in jouw gemeente; zij kunnen je helpen bij het aanvragen van een leefloon en samen met jou op zoek gaan hoe je deze situatie best aan pakt.
Bij een gemiddelde scheiding liggen de kosten tussen € 2.000,- en € 4.000,-. Soms is een scheiding (aanvragen) echter ingewikkeld, denk aan een partner met een eigen bedrijf of een partner in het buitenland. De advocaat moet dan meer regelen en uitzoeken waardoor de uren die hij besteedt aan de zaak zullen oplopen.
Volgens de wettelijke richtlijn bedraagt de duur van de partneralimentatie de helft van het aantal huwelijksjaren met een maximum van vijf jaar. Bijvoorbeeld: ben je 12 jaar getrouwd, dan moet je maximaal 5 jaar partneralimentatie betalen aan je minder verdienende ex-partner.
U kunt via de rechter vragen om een zogenaamde 'machtiging tegeldemaking' ex artikel 3:174 BW. Met deze machtiging kunt u zonder de medewerking van de ander, zelf de woning verkopen. Meestal wordt deze machtiging via een kort geding gevorderd, zodat u snel verder kunt.
Wist je dat jullie allebei evenveel recht hebben om in de woning te blijven. Jullie zullen zelf moeten bepalen wie er blijft wonen en wie er vertrekt. Lukt het jullie niet om een besluit te nemen, dan kun je naar de rechter stappen om de woning toegewezen te krijgen.
Vervangende toestemming van de rechter
Is het niet gelukt om tot afspraken te komen over de verdeling van de woning en werkt uw ex-partner niet mee? Dan kunt u een verzoek indienen voor vervangende toestemming tot bijvoorbeeld verkoop van de woning van de rechter. Ook hier heeft u een advocaat voor nodig.