Neuroticisme is een tendens tot emotionele instabiliteit, die met bepaalde tests kan worden gemeten, vaak een zelfrapportage-vragenlijst. Neuroticisme wordt gewoonlijk begrepen als een schaal, niet als een absolute toestand. In de populatie zullen de scores de normale verdeling benaderen.
Mensen die sterk neurotisch zijn, hebben de neiging om in stressvolle situaties geprikkeld, angstig of anderszins 'negatief' te reageren. Sterk neurotische mensen hebben daardoor last van intense stemmingswisselingen. Ze zijn gevoeliger dan emotioneel stabiele mensen.
Als je neurotisch gedrag vertoont, heb je last van nerveuze spanning. 'Neurose' betekent letterlijk het hebben van zwakke zenuwen. Neurotische mensen kunnen last hebben van negatieve stemmingen, kunnen lijden aan gevoelens van schuld, onzekerheid, jaloezie en angst en maken zich eerder zorgen dan anderen.
Emotionele stabiliteit is een van de vijf persoonlijkheidskenmerken uit de Big Five persoonlijkheidstheorie. Emotionele stabiliteit wordt ook wel neuroticisme genoemd. Waarbij neurotisch het tegenovergestelde van emotioneel stabiel is.
Neurotisch gedrag en gevoelens kunnen worden behandeld door middel van psychotherapie. De behandeling van een neurose is erop gericht dat je jezelf leert zien zoals je in werkelijkheid bent. In de behandeling leer je realistisch te voelen en te denken.
Symptomen van psychische instabiliteit
Je maakt impulsieve en plotselinge besluiten. Je hebt last van woede-uitbarstingen, je reageert snel boos op anderen. Je snapt niet waarom je gevoelens zo sterk zijn of waarom je juist zo leeg voelt. Je voelt jezelf onbegrepen door anderen en onzeker over jezelf.
Hoe komt het dat we zo emotioneel worden? Het feit dat je emotioneel reageert op iets, wordt voor een groot deel verklaard doordat je geraakt bent in iets dat héél belangrijk is voor jou. Wat jij belangrijk vindt in het leven of werk, zijn jouw (onbewuste) waarden en daar leef jij naar.
Bij behandeling van emotionele instabiliteit is het voornamelijk belangrijk dat de oorzaak wordt weggenomen. Is de oorzaak stress, dan is het belangrijk om erachter te komen wat er stress in je leven veroorzaakt. Dit kan met de hulp van een psycholoog.
Niet lekker in je vel zitten, hooggevoeligheid, zwaarmoedige gevoelens, opspelende emoties en moeilijk om kunnen gaan met emoties als boosheid en verdriet; zijn klachten waar je meestal voor naar de huisarts, coach of psycholoog gaat.
Via de Big Five persoonlijkheidstest willen recruiters inzicht verwerven in het karakter en de persoonlijkheid van de sollicitant. Dit doen ze door je te scoren op de 5 hoofddimensies nl. extravert/introvert; inschikkelijkheid, zorgvuldig/onzorgvuldig, emotioneel stabiel/instabiel en openheid voor ideeën en ervaringen.
De fysieke symptomen zijn voornamelijk aanhoudende vermoeidheid en slaapstoornissen die blijven aanhouden. Dat slaapgebrek gaat vervolgens gepaard met andere symptomen zoals spierspanningen, een gebrek aan eetlust, een plotselinge gewichtstoename of -verlies, hoofdpijn en duizeligheid en vergeetachtigheid.
Omdat een HSP-er wel graag verbinding wil en ook gericht is op het hebben van harmonieuze relaties, geeft het horen van kritiek veel stress. Het zenuwstelsel van een HSP-er is gevoeliger voor de omgeving, daarom kan de intensiteit van kritiek ook zo overweldigend aanvoelen.
Snel emotioneel door stress of burn-out: Laat die tranen maar stromen. Als mensen veel stress hebben of een burn-out krijgen komt het vaak voor dat ze ook snel emotioneel zijn. Bij Liberi zien we vaak dat er sprake is van heftige emoties als gevolg van stress of burn-out.
Mentale veerkracht wordt beschreven als “de kracht van de geest om zich snel te herstellen” (Van Dale woordenboek) en “de kunst om mee te deinen op de golven van de verandering, om tegenslagen te boven te komen en zelfs te zien als groeimogelijkheden.” (Baeijaert & Stellamans, 2009).
Richt je aandacht op sterke punten
Je wordt emotioneel stabiel door je focus te houden op alle positieve kwaliteiten die je hebt. Laat je niet afleiden door negatieve praat van anderen of door je aandacht bij alle mislukkingen te houden. Kijk in plaats daarvan naar wat je te bieden hebt en welke dingen je goed kunt.
Volgens de wetenschappers is het heel logisch dat mensen op latere leeftijd een hogere emotionele inteligentie hebben. Ouderen zijn namelijk vaak bezig met de zorg voor anderen of worden zelf verzorgd. Dat vraagt om sociale vaardigheden die ze mede door een hogere emotionele intelligentie beheersen.
Als je verdriet maar niet overgaat, of als je vaak zomaar verdrietig bent zonder duidelijke aanleiding, dan ben je misschien depressief. Doe de depressietest om te ontdekken of dat zo is.
We horen vaak dat mensen last hebben van stressklachten zoals hoofdpijn, spanningen, huilbuien en nare herinneringen. Dit kost veel energie. Door deze klachten ben je moe of prikkelbaar en kun je je misschien slecht concentreren.
Mensen met een dwangstoornis hebben last van dwanggedachten (obsessies) of dwanggedachten, waardoor zij bepaalde handelingen steeds herhalen. Het niet kunnen uitvoeren van een dwangmatige handeling leidt vaak tot angst. Een bekend voorbeeld van een dwangstoornis is smetvrees.
Een dwangstoornis gaat niet vanzelf over. De aandoening is wel goed te behandelen. Afhankelijk van de ernst van de aandoening bestaat de behandeling uit cognitieve gedragstherapie, medicijnen of een combinatie van beide.
Emotionele stoornissen kunnen gepaard gaan met lichamelijke klachten, verhoogde prikkelbaarheid, eetproblemen, slaapproblemen, concentratietekort, verminderd zelfvertrouwen, motivatieverlies en slechte schoolprestaties. Emotionele stoornissen hebben een grote impact op het functioneren van de kinderen en hun omgeving.