Wanneer een misdrijf bezig is te gebeuren of net is gepleegd, spreken we van een op heterdaad ontdekt misdrijf. Het strafbaar feit of de misdaad wordt dus ontdekt op het moment zelf of direct erna. Met "direct erna" bedoelen we kort na de feiten, met een maximum van enkele uren.
Je hebt het recht om iemand op heterdaad (dus direct als iemand iets strafbaars doet) aan te houden. Denk hierbij dan wel aan je eigen veiligheid. Als je iemand op heterdaad betrapt en je belt de politie dan is de politie snel bij je.
In geval van ontdekking op heterdaad is ieder bevoegd den verdachte aan te houden.
Een bijzondere regel bij aanhouding op heterdaad is, dat iedereen elke plaats mag betreden om de verdachte aan te houden. Als het gaat om een woning, mag dat overigens alleen als de bewoner toestemming geeft. Dit is geregeld in artikel 55 van het Wetboek van Strafvordering.
Als je wordt aangehouden, moet je je ook identificeren maar dan wordt je door de politie meegenomen naar een politiebureau. Dit noemen mensen ook wel een arrestatie. Op het politiebureau wordt je dan voorgeleid en verhoord. Stilhouden betekent dat de politie je aanspreekt, zonder dat je ergens van verdacht wordt.
De politie mag een persoon op verdenking van het plegen van een strafbaar feit aanhouden en verhoren op het politiebureau.
geweld gebruiken;onderzoek verrichten in een woning met een huiszoekingsbevel;telefoon tappen;personen observeren.
Er is echter wettelijk geen exacte duur vastgelegd. Om de toestand van heterdaad te behouden, moeten alle vervolgings- en onderzoeksdaden worden uitgevoerd binnen de tijdsduur die werkelijk nodig is voor de uitvoering ervan.
De politie mag u maximaal negen uur vasthouden voor bij voorlopige hechtenisfeiten en maximaal zes uur bij niet voorlopige hechtenisfeiten. Dit onderzoek kan bestaan uit verhoren, het afnemen van vingerafdrukken of het achterhalen van uw identiteit.
Wanneer u bent aangehouden in verband met een verdenking van een strafbaar feit, mag de politie u 9 uur vasthouden voor nader onderzoek. Deze periode wordt vaak gebruikt om u als verdachte te horen.
De verdachte wordt verweten dat hij zich schuldig heeft gemaakt aan het verbergen dan wel aan het behulpzaam zijn bij het ontkomen aan de nasporing en/of aanhouding van de man, die werd verdacht van poging tot moord/doodslag. Dit feit is strafbaar gesteld in artikel 189 van het Wetboek van Strafrecht.
Als de politie u heeft gearresteerd, moet u vervolgens mee naar het politiebureau. Op het politiebureau vinden verhoren plaats door de politie. Dag en nacht bij elkaar opgeteld, mag u maximaal 18 uur worden vastgehouden. Na de verhoren wordt bepaald of u weer naar huis mag of langer vast gehouden wordt.
Heterdaadkracht is het vermogen van burgers en politie om de pakkans te vergroten van daders van strafbare feiten waar de burger (direct) slachtoffer van is. Het doel van het vergroten van de heterdaadkracht is primair het verhogen van het aantal waargenomen delicten.
U heeft het recht om te weten van welk strafbaar feit u wordt verdacht. U hoeft de vragen niet te beantwoorden (zwijgrecht). U heeft het recht om vóór het (eerste) verhoor vertrouwelijk met een advocaat te praten. U heeft recht op de aanwezigheid van een advocaat tijdens het verhoor om u bij te staan.
Als u door de politie wordt aangehouden, wordt aan u verteld waarvan u wordt verdacht en u gewezen op uw rechten.Aan u wordt medegedeeld dat u niet tot antwoorden verplicht bent. Dit is de cautie. Er wordt een folder met uw rechten uitgereikt en u mag contact opnemen met een advocaat.
Staande houden
Alleen opsporingsambtenaren (politieagenten, Marechaussee en boa's) hebben de bevoegdheid om een verdachte van een strafbaar feit staande te houden en te vragen naar zijn identiteit, NAW-gegevens etc.
Tegenwoordig heerst er enige verwarring over wat men nou wel of niet mag zeggen tegen een agent. Een agent is een ambtenaar in functie en in beginsel is het strafbaar om deze te beledigen. Burgers mogen elkaar overigens ook niet beledigen, maar voor het beledigen van een agent geldt een hogere straf.
Wilt u aangifte doen, maar wil de politie niet meewerken? Dat is erg vervelend. De politie is in de meeste gevallen verplicht om uw aangifte op te nemen. Als u vindt dat de politie niet meewerkt bij uw aangifte, kunt bij de politie zelf een klacht indienen.
Als je de politie niet vrijwillig toestemming geeft je woning te betreden, zal de rechter moeten onderzoeken of er ten tijde van het binnentreden bij de politie voldoende verdenking was om tegen jouw wil je woning te betreden.
Een ontbieding voor verhoor wil dus zeggen dat de politie u zich meldt voor het afleggen van een verklaring. U wordt verdacht van een bepaald strafbaar feit. Dit feit zal meestal in de brief van de politie vermeld staan.
Aanhouden buiten heterdaad
Bent u niet op heterdaad betrapt dan kan alleen de politie, de hulpofficier (vaak een hogere politiefunctionaris) of de officier van justitie u aanhouden. U kunt op verschillende manieren aangehouden worden, bijvoorbeeld: thuis.
De politie mag je alleen staande houden als je verdachte bent van een strafbaar feit, zoals het overtreden van verkeersregels.
Volgens artikel 267 in het wetboek van strafrecht is het beledigen van een persoon strafbaar. Ook wanneer jij bijvoorbeeld een politieagent (ambtenaar) uitscheldt voor bijvoorbeeld 'sukkel' dan is dit strafbaar. Als de politieambtenaar dit beledigend vindt, zal hij of zij je aanhouden.
Ga je de politieopleiding volgen, dan start je als aspirant (student). Na het afronden van je opleiding word je aangesteld in je toekomstige functie en krijg je de rang die daarbij hoort. Heb je de mbo-opleiding op niveau 4 gevolgd, dan start je als agent.
Kan een politieagent in burger buiten dienst een bekeuring uitschrijven? Het zal velen verbazen, maar het antwoord is ja. Deze politieagenten behouden hun rechten buiten de diensturen en kunnen dus een bekeuring uitschrijven.